رای منفی به افزایش قیمت بنزین

سیده فاطمه حسینی:پیشنهاد حذف این تبصره در شرایطی به تصویب اعضای کمیسیون تلفیق رسید‌ که این کمیسیون حتی پیشنهاد ارائه شده از سوی کارگروه اشتغال را نیز رد کرد. کارگروه اشتغال که هفته گذشته از سوی کمیسیون تلفیق برای بررسی کارشناسانه پیشنهادها درباره تبصره ۱۸ تشکیل شده بود، در پیشنهاد نهایی که به تلفیق ارائه کرد، تاکید کرد که تا سقف ۷ هزار میلیارد تومان از محل افزایش درآمدهای حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی ازجمله بنزین و گازوئیل، به طرح‌های اشتغال‌زایی، بافت‌های فرسوده و طرح‌های حوزه ریلی اختصاص یابد. این به معنای آن بود که نرخ بنزین به جای افزایش ۵۰۰ تومانی، حدود ۲۰۰ تومان افزایش یافته و قیمت بنزین حدودا به ۱۲۰۰ تومان برسد؛ نرخی که دولتی‌ها نیز موافقت خود با آن را اعلام کردند. با این حال، به‌نظر می‌رسد اکثر اعضای کمیسیون تلفیق، با هرگونه رویکرد افزایش قیمت بنزین مخالفت داشته و در عین حال خواهان آن هستند که منابعی را برای طرح‌های اشتغال‌زایی در نظر گیرند. با این نگاه اگرچه به پیشنهاد کارگروه اشتغال که در بالا توضیح داده شد، رای منفی دادند اما با تصویب پیشنهادی دیگر، منابعی را برای طرح‌های اشتغال‌زایی در نظر گرفتند؛ منابعی که به‌نظر می‌رسد نگرانی‌هایی جدی درباره آن وجود دارد.

پیشنهاد جایگزین

اعضای کمیسیون تلفیق با رای موافق به این پیشنهاد، به دولت اجازه دادند تا سقف ۱۰ هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای حاصل از فروش اموال تملیکی دولت، اعم از کالاهای متروکه دولتی و غیردولتی و نیز قاچاق و... برای اشتغال هزینه کنند. براساس این پیشنهاد، کالاهای یادشده مطابق قوانین موضوعه، با قیمت پایه اولیه بازار عمده‌فروشی، صرف دو هفته به فروش می‌رسد و در صورت عدم‌فروش به این طریق، از طریق حراج عمومی به‌صورت خرده فروشی، به فروش گذاشته می‌شود. براساس جزئیات این پیشنهاد، قیمت پایه اولیه نیز براساس قیمت عمده‌فروشی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود.

انتقادها به این پیشنهاد

با وجود آنکه این پیشنهاد در جلسه دیروز با رای شکننده به تصویب رسید، اما انتقادهایی به آن وارد است. بنابر رویکرد موافقان این پیشنهاد، دولت برای نگهداری این اموال که به هر دلیل به ضبط و مصادره منجر شده است، هزینه بالایی را می‌پردازد و ارزش این دارایی‌ها در طول زمان به دلیل استهلاک کاهش قابل توجهی می‌یابد. از سوی دیگر بنابر رویکردی که دیوان محاسبات نیز بر آن صحه گذاشت، بوروکراسی اداری و عواملی اینچنین، در برخی موارد، خود مانعی بر سر مزایده این اموال بوده است. یکی دیگر از موانع فروش بسیاری از این اموال نیز آن است که طی سال‌های گذشته به مزایده گذاشته شده اما به فروش نرسیده است. بر این اساس، این احتمال وجود دارد که دولت نتواند از این محل، به اندازه‌ای که پیش‌بینی شده، درآمد کسب کند.

انتقاد‌ دیگر به این موضوع آن است که پیشنهاد یاد شده، با آنچه در بحث اقتصاد مقاومتی مد‌نظر است، تناقض دارد. هرچند اقتصاد مقاومتی بر حمایت از تولید داخلی تاکید دارد اما در این پیشنهاد، به فروش کالای قاچاق ضبط شده، اشاره شده است؛ کالاهایی که به استناد برخی منابع، ۸۰ درصد آن را لوازم خانگی تشکیل می‌دهد. حال اگر این کالاها وارد بازار شود، تولید داخل، تاب‌آوری رقابت با این کالاها در بازار را دارد؟ سوال اینجاست که هدف از این پیشنهاد، درنظرگرفتن منابع برای ایجاد اشتغال در سال ۹۷ است، حال آنکه با فروش کالای قاچاق در بازار داخل، عملا به سمت نابودی تولید داخلی خواهیم رفت و این امر می‌تواند برای تولید داخلی فاجعه به بار بیاورد. همچنین این موضوع سطح فعلی اشتغال را نیز تهدید می‌کند.

موضوع دیگر آن است که به‌طور کلی فروش کالای قاچاق در بازارهای داخلی غیرقانونی است. بر این اساس می‌توان گفت مخالفت با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، به تصویب چنین پیشنهاد غیرکارشناسی منجر شد و این در حالی است که ادعا می‌شود بر سر این پیشنهاد کار کارشناسی صورت گرفته است. با این همه امکان آن وجود دارد که پیشنهادهای دیگری برای تامین نظر دولت مبنی بر تخصیص منابع تا سقف ۴/ ۱۷ هزار میلیارد تومان برای موضوع اشتغال از سوی اعضای کمیسیون تلفیق مطرح شود. از سوی دیگر پیشنهاد مصوب کمیسیون تلفیق که در بالا به آن اشاره شد، ممکن است از سوی نمایندگان مجلس در صحن علنی رد شود.

تعیین تکلیف بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی

کمیسیون تلفیق همچنین روز گذشته مصوبه مهم دیگری نیز داشت؛ مصوبه‌ای درباره پرداخت بدهی‌های دولت به بخش خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی. براساس این پیشنهاد الحاقی، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بابت مطالباتشان از دولت، شفاف می‌شود؛ به نحوی که این بدهی‌ها تا سقف ۱۰۰ هزار میلیارد تومان، به حساب بدهی‌های دولت به بانک مرکزی نوشته شود به شرط آنکه پایه پولی افزایش نیابد. با این همه مرکز پژوهش‌های مجلس در بیان استدلال خود در این باره تاکید دارد که تسویه بدهی‌های دولت به اشخاص حقیقی و حقوقی و نهادهای عمومی غیر‌دولتی و تعاونی از طریق تهاتر بدهی‌های اشخاص یاد شده به بانک‌ها، تا سقف ۱۰۰ هزار میلیارد تومان، منجر به افزایش پایه پولی نمی‌شود.

همچنین کمیسیون تلفیق دیروز با پیشنهاد دولت برای هدفمندی یارانه‌ها و تعیین سقف ۳۷ هزار میلیارد تومانی درآمدهای هدفمندی موافقت کرد. بر این اساس، درآمد هدفمندی که در سال گذشته ۴۸ هزار میلیارد تومان به تصویب رسیده بود، به پیشنهاد دولت و رای کمیسیون، در سال ۹۷، معادل ۱۱ هزار میلیارد تومان کاهش می‌یابد.

 نماینده تهران و عضو کمیسیون تلفیق بودجه 97