یاداشت/امیرمسعود سلطانخانی
تغذیه سالم یعنی به گونهای خورد و آشامید که بتواند انرژی لازم را با استفاده از تمامی مواد موجود در هرم غذایی(گروه پروتئین، چربی، کربوهیدرات و ویتامینها) به دست آورد و از سلامتی بهره‌مند شد.
پایگاه خبری آوای رودکوف-امیر مسعود طایفه سلطانخانی:سبد غذایی مطلوب ایرانیان حاوی میزان کالری و ریزمغذی های لازم و ضروری برای هر یک از گروههای سنی است که باید به صورت روزانه مصرف شود.
تغذیه سالم یعنی به گونهای خورد و آشامید که بتواند انرژی لازم را با استفاده از تمامی مواد موجود در هرم غذایی(گروه پروتئین، چربی، کربوهیدرات و ویتامینها) به دست آورد و از سلامتی بهره‌مند شد.
انتخاب غذاهای سالم و مطابق با سبد غذایی خانواده یکی دیگر از نکاتی است که باید به آن در یک رژیم غذایی مناسب توجه کرد، زیرا بسیار کمک می کند. میزان کالری دریافتی و نیز میزان پروتئین، چربی، انواع قند و کربوهیدرات‌ها در طی وعده‌های غذایی اهمیت ویژه‌ای در کنترل وزن و حفظ سلامتی افراد دارد.
سبد غذایی خوب باید تا حد امکان چربی کم پروتئین و کربوهیدرات در حد لازم و میوه و سبزی بالا داشته باشد.
نظارت بر سبد غذایی خانوار از زمان تولید تا مصرف، تعریف مسئولیت و تعهد برای تولیدکنندگان و فروشندگان مواد غذایی نسبت به تولید و ارائه مواد غذایی سالم، ایجاد فروشگاه های زنجیره ای مواد غذایی سالم و غنی سازی مواد غذایی تولید شده از تمامی پروتئین‌ها و… از جمله مواردی است که در این سبد غذایی مورد توجه قرار می گیرد.
در تنظیم یک برنامه غذایی سالم باید سه اصل تعادل، تنوع و میانهروی را رعایت شود.
تعادل به معنی استفاده از حداقل تعداد واحدهای مورد نیاز از هر گروه غذایی است. تنوع به مصرف طیف وسیعی از غذاهای متنوع اشاره دارد و به عبارت دیگر، هیچ غذایی به تنهایی تأمین کننده مواد مغذی مورد نیاز نیست و از هر گروه غذایی، انواع غذاهای متنوع را انتخاب شود. میانه روی نیز اصلی است که با رعایت آن در مصرف شیرینی جات، چربی ها و نمک ها می توان از همه غذاهای دلخواه خود بهره مند شد.
کارشناسان معتقدند، سبد غذایی خانواده باید تامین کننده نیازهای سلولی بدن باشند که این نیازها از طریق حداقل 50 ماده غذایی تامین می شود تا در نتیجه بافت و ارگانیسم های سالم و به تبع آن توانایی انجام فعالیت های لازم رابرای یک زندگی سالم ایجاد کند، این در حالی است که افزایش قیمت مواد غذایی از قبیل گوشت و لبنیات موجب حذف این اقلام از سبد غذایی برخی خانواده ها شده است.
اگر بخواهیم یک رژیم غذایی مناسب برای سال‌ها مورد استفاده قرار گرفته و در عین حال وزن فرد نیز پایدار بماند، باید آن رژیم غذایی با سبد غذایی خانواده هماهنگ باشد.
باید در یک رژیم غذایی مناسب، تغییر رفتارهای غذایی، اعم از انتخاب نوع غذا، حجم وعده‌های غذایی، ساعات غذا خوردن، نحوه طبخ غذا، سرعت غذا خوردن و نیز گنجاندن فعالیت بدنی و ورزش به عنوان یک برنامه روزانه وضع شود.
سبد غذایی انسان باید شامل 5 گروه مواد غذایی شامل: غلات، گوشت، میوه، سبزی و روغنها باشد که این مواد جهت تامین نیاز پنجگانه انسان شامل کربوئیدراتها، پروتئین و اسیدآمینه، اسیدهای چرب ضروری، ویتامین ها و املاح مورد استفاده قرار می گیرند.
فهرست غذاهای سنتی ایران در خانه ها و رستوران ها از ۴۰ سال پیش تفاوت چندانی نكرده و كمتر از ۲۰ نوع غذا در آشپزخانه ایرانی طبخ می شود این در حالی است كه در رستوران های خارج كشور، فهرست غذایی بیش از یكصد نوع غذا به مشتریان عرضه می شود.
طبخ غذاهای سنتی ایران به لحاظ زمان پخت بالا و سرخ شدن بیش از حد سبب از بین رفتن خواص بسیاری از مواد می شود.
برخی سبدهای غذایی در خانواده های ضعیف به مواد نشاسته ای مانند سیب زمینی، ماكارونی و برنج خلاصه شده و در برخی موارد استفاده بیش از اندازه از مواد پروتئینی دیده می شود كه در مقایسه هر دو این موارد بیماری هایی از قبیل قلب و عروق، پوكی استخوان، چاقی كاذب و... به شدت در حال افزایش است.
فرهنگسازی از طریق سیمای جمهوری اسلامی را عامل مهمی در ایجاد تنوع در سبد غذایی ایرانیان است.
در رژیم های غذایی مناسب علمی به منظور کاهش وزن و برای رسیدن به وزن پایدار و سالم، فقط توجه کردن به میزان انرژی موجود در مواد غذایی کافی نیست، بلکه در یک رژیم غذایی برای کاهش وزن برای دست یافتن به وزن ایده‌آل، باید عادات سالم غذایی ایجاد شود.
مصرف میوه و سبزیجات در سبد غذایی مردم ایران کم است که باید افزایش یابد و از آن طرف نمک، قند و چربی را باید کاسته شود.
داشتن خانواده ای سالم نیازمند بهبود رژیم غذایی و الگوهای تغذیه ای مناسب است. گوشت های فرآوری شده حاوی نیترات، شیرین کننده های مصنوعی، روغن های هیدروژنه، تنقلات و نوشیدنی های حاوی شکر، فرآورده های گوشتی حاوی هورمون و آنتی بیوتیک عناصر مهم سبد غذایی خانواده های امروزی را تشکیل می دهد به همین خاطر متخصصان تغذیه اصطلاح تمیز خوردن را مطرح کرده اند که منظور از آن انتخاب درست مواد اولیه غذایی است.
بهبود تغذیه آحادجامعه نیازمند رویکردی یکپارچه و همه جانبه است که از طریق همکاری های درون و برون بخشی و مشارکت مردم میسر خواهد شد.
نظرات بینندگان
عکس روز
