«بی بی مریم بختیاری » سوژه سریال «بانوی سردار» که بود؟

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف،سریال «بانوی سردار» سریالی است که به تازگی از شبکه سوم سیما پخش می‌شود. برای بسیاری از مردم جالب است که یک زن به عنوان شخصیت اول یک فیلم قهرمانانه تاریخی مطرح می‌شود. برای مردمی که اطلاعی از زندگی «بانوی سردار» نداشته‌اند، جالب شده است که بدانند او که بوده و چه سرگذشتی داشته است و در طول عمر خود چه اقداماتی کرده است. این سریال در مورد بی‌بی مریم بختیاری مشهور به سردار مریم بختیاری است. شخص اول سریال «بانوی سردار» از زنان سرآمد ایل بختیاری است که به گفته باستانی پاریزی او «چراغ افتخار بختیاری» بود.

سریال «بانوی سردار»

سریال بانوی سردار تولید صدا و سیما چهارمحال و بختیاری است که در 12 قسمت از 29 مرداد از شبکه سه سیما در حال پخش است. این سریال به کارگردانی پرویز شیخ طادی و بازی پانته‌آ سیروس در نقش سردار مریم بختیاری است. «بانوی سـردار» مجموعه‌ای است که نگارش و تحقیق آن دو سال به طول انجامیده‌است. شیخ طادی درباره ساخت فصل دوم سریال «بانوی سردار» توضیح داده است که طرح فصل دوم «بانوی سردار» مطرح شده است و اگر مخاطبان و مردم بختیاری سریال را دوست داشته باشند فصل دوم را ادامه می‌دهند.

سردار مریم و دغدغه برابری زنان و مردان

بی‌بی مریم بختیاری در دفتر خاطرات خود می‌نویسد:«چرا زن های ایرانی می‌بایست در گوشه‌ی خانه و در بروی آنها بسته باشند؟ وقتی زن‌های اروپایی را می‌بینم که کار می‌کنند و این همه وجود آنها به درد وطن خود می‌خورد به حدی افسوس می‌خورم  مثل اینکه می‌خواهم دیوانه شوم. آیا زن انسان نیست؟ آیا خلقت او غیر از خلقت مرد است؟ کاش ما هم روزی خود را در سایه ی تمدن می‌دیدیم. افسوس که من می‌میرم و آن روز را در ایران،  به خصوص در بختیاری نخواهم دید.»

سردار مریم در یکی از یادداشت های خود نوشته است:«در ایران زن های بدبخت یا باید بزک بکنند و شبانه روز در فکر لباس و پودر و سرخاب باشند، یا خیاطی و ریسمان تابیدن، کار بزرگ آن‌ها همین است. افسوس که وجود چندین زن در خاک ایران از عدم علم برای هیچ کس اهمیتی ندارد، کاری که به آن‌ها می دهند، ترشی، خیار و بادمجان انداختن می‌باشد.»

بی‌بی مریم به علت زندگی در جامعه نابرابر زمان خود، به نابرابری‌ها و پایمال شدن حقوق زنان می‌پردازد. او عمق مشکلات و مسائل زنان ایرانی را درک می‌کند. او بر خلاف خواست خود مجبور به ازدواج شد و حتی از حق ارث محروم شد. بی بی مریم بختیاری که ایل بختیاری به اوعشق می‌ورزند و او را نمونه غیرت و دلاوری ایل بختیاری می‌دانند، به سنت ناف‌بری، ازدواج اجباری، نابرابری حق آموزش، نداشتن حق طلاق و حق ارث اعتراض کرده بود. او زن روشنفکر زمانه خود بود که مطالبه برابری زنان و مردان را داشت و آن را زندگی کرد.  

او در خاطرات خود می‌نویسد: « تمام بدبختی‌های ما از خودمان می‌باشد زیرا که نه علم داریم و نه حقوق خود را می‌دانیم، اگر ما هم بدانستیم که برای چه خلقت شدیم البته در اطراف حقوق خود جان فشانی‌ها می‌کردیم. ما حالا فکر می‌کنیم فقط برای رفع شهوت مردها خلق شده‌ایم یا برای اسارت و کنیزی خلق شده‌ایم. ما می‌توانستیم برای حقوق انسانی خود به تمام ملل عالم تظلم بکنیم و حقوق خود را برقرار بکنیم زیرا که امروز قرن بیستم می باشد و به اصطلاح فرنگی‌ها عصر طلایی.»

فتح تهران؛ شورش علیه استبداد

بی‌بی مریم هنگامی که برادرش سردار اسعد و جوانان بختیاری در راه رفتن به تهران هستند خطاب به آنها می‌گوید: «حالا که تصمیم دارید در این کار متعهد و مردانه باشید، اگر تمام مردهای رشید بختیاری شهید شدند، تمام زن‌های بختیاری را جمع کرده، کفن به گردن، تفنگ به دست برای شکست دادن دشمن رو به طرف اردوی استبداد حرکت می‌کنیم. امیدوارم که ریشه استبداد پوسیده را به عقل سرشار و فکر عمیق خودتان و به زور شمشیر آتش بار جوان‌های رشید ایرانی از بیخ و بن بکنید».

در زمان فتح تهران و ورود نیروهای بختیاری به شهر، سردار مریم بختیاری پشت بام خانه خود در تهران که مشرف به بهارستان بود را سنگربندی کرد و همراه با سواران بختیاری به دفاع از مشروطیت پرداخت.

سردار بی بی مریم بختیاری از زنان مبارز دوران مشروطه خواهی بود و در زمان جنگ جهانی اول نیز رشادت‌هایی از خود نشان داد و پسر وی علیمردان خان بختیاری به جنگ با استبداد پرداخت و از سوی حکومت پهلوی اول اعدام شد.

بی بی مریم؛ پناه مشروطه‌خواهان و آزادی‌خواهان

منزل بی‌بی مریم بختیاری، پناهگاه بسیاری از آزادی‌خواهان عصر مشروطه بود. بسیاری از رجال سیاسی و آزادی خواهان همچون علامه دهخدا، ملک الشعرا بهار و وحید دستگردی که در خلال جنگ جهانی اول مورد تعقیب نیروهای متفقین بویژه انگلیسی‌ها بودند به خانه بی‌بی مریم پناه آورده بودند. دکتر محمد مصدق نیز مدتها مهمان سردار مریم بود و تا پایان عمر همواره از این بزرگواری و شجاعت بی بی مریم بختیاری به نیکی یاد می‌کرد.

در جنگ جهانی اول هنگام فتح اصفهان توسط روس‌ها، فن کاردف به خانه سردار مریم بختیاری پناه برد و مدت سه ماه و نیم در آنجا مخفیانه زندگی می‌کرد تا اینکه پس از شکست بختیاری‌ها از روس‌ها و کشته شدن ۵۸ نفر راهی کرمانشاه شد و از آنجا به برلن رفت. به پاس حمایت بی‌بی مریم از فن کاردف و نجات جان آلمانی های مقیم ایران، ویلهلم امپراطور آلمان، تمثال میناکاری و الماس نشان و همچنین صلیب آهنین خود را که مهمترین نشان دولت آلمان بود، برای او فرستاد. زمانی که قحطی در جنگ جهانی اول در ایران گسترش پیدا می‌کند، بی‌بی مریم تمام ثروت و طلاهایش را خرج می‌کند تا قطحی‌زدگان نجات پیدا کنند.

دکتر باستانی پاریزی می‌گوید:«زمانی که ایرانیان وطن خواه از اولتیماتوم روس، و بعداً از هجوم انگلیسی ها ناچار به مهاجرت شدند و آواره کوهستان بختیاری، این زن نامدار، همه آنها را پناه داد، و وسایل رفتن آنها را به غرب و کرمانشاه و بالاخره عثمانی فراهم ساخت.»

قدرت سردار مریم در منطقه بسیار زیاد بود و به قدری مشهور بود که روس‌ها هنگام فتح اصفهان به عمارت او حمله کردند و اسباب منزل او را بردند و همچنین اموال و املاک او را دراصفهان مصادره کردند.

نام و یاد ماندگار «بانوی سردار»

شخصیت سردار مریم بختیاری به گونه‌ای بوده است که ایل بختیاری آنقدر متأثر از دلاوری‌ها و رشادت‌های او بودند که  برای او ترانه‌ها سرودند و موسیقی‌های محلی تولید کردند. یکی از این موارد موسیقی مسعود بختیاری است که یکی از مشهورترین شعرهای ایل بختیاری برای بی بی مریم بختیاری به شمار می‌رود. همچنین به پاس قدردانی از رشادت‌های این زن بختیاری و فعالیت‌های او در دفاع از حقوق زنان در عصر مشروطه و در برابر اشغالگران روس و انگلیس در جنگ جهانی اول، سردیس او در تالار زنان کتابخانه ملی نصب ‌شده است. همچنین سرچ بالای کلمه «بانوی سردار» در گوگل در روزهای اخیر در استان کهگیلویه‌وبویراحمد و استان چهارمحال‌و بختیاری نشان می‌دهد قوم بختیاری تا چه حد به شخصیت بی‌بی مریم بختیاری علاقه دارند. /irna