اوای دنا:نوروز به عنوان يكي از جشنهاي فرهنگ ملي ايرانيان در بين ايلات و عشاير استان كهگيلويه و بويراحمد از ويژگيهاي خاصي برخوردار است و اقشار مختلف مردم استان با آداب و رسوم مخصوص خود نوروز را به شكل زيبايي برگزار مي كنند.
در استان كهگيلويه و بويراحمد بانوان اولين افرادي هستند كه با خانه تكاني و زدودن گرد و غبار از محيط خانه سال نو و پرنشاطي را به اعضاي خانواده نويد مي‌دهند. بانوان با همكاري يكديگر ۱۵روز قبل از فرارسيدن سال نو خانه تكاني را آغاز كرده و تمام اسباب و وسايل زندگي را از محيط خانه خارج مي‌كنند و با شست وشو و گردگيري كامل آنها به آرايش خانه شمايل ديگري مي‌بخشند.
هر عضو خانواده به نحوي در تلاش هستند تا همزمان با آغاز سال جديد تحول تازه‌اي در محيط خانه به وجود آورند. كودكان سبزه تهيه شده از بذرهاي غلات و دختران خلاقيت هنردستي خود را با يك جلد كلام الله مجيد و انواع تنقلات رنگارنگ بر سر سفره هفت سين مي‌چينند تا سال نو را با شادي در كنار يكديگر آغاز كنند.
دو شب قبل از عيدنوروز، زنان و دختران ايل نان را با كنجد و شكر می زند و آماده می کنند كه به ”سفره‌كنان“ معروف است، شب بعد دور اجاق (= چاله) جمع می شوند كه به ”گرم‌كنان“ مشهور است. در اين شب بايد در سفره پلو يا چلو يا كنگر باشد، بدين ترتيب آنان به استقبال نوروز می‌روند.
در ايام نوروز همه لباس‌نو می‌پوشند و به ديدار يک ديگر می‌روند، معمولاً قرار می‌گذارند كه در يک روز معين همگی به خانه ريش‌سفيد و يا بزرگ ايل بروند، در اين روز برای او هدايايی از قبيل بره، كره (بزغاله) يا قند می‌برند و چنان چه كدورت و اختلافی بين اعضای ايل باشد در اين ايام برطرف می شود. پس از چند روز ريش سفيد يا بزرگ ايل مجلس جشنی برپا و از مردم ايل مفصلاً پذيرايی می‌نمايد.
در استان كهگيلويه و بويراحمد پس از حلول سال نو اعضاي خانواده‌ها ابتدا به ديدار پدربزرگ و مادربزرگ مي‌روند و سال جديد را به آنان تبريك مي گويند. در ايام نوروز طبق يك سنت قديمي اهالي روستاها و ايلات استان كهگيلويه و بويراحمد به صورت دسته جمعي به ديد و بازديد همديگر مي‌روند و با تبريك سال جديد ساعاتي را با شادكامي و خوشحالي در كنار يكديگر سپري مي‌كنند.
هديه دادن به بزرگترها از جمله ويژگيهاي مهمي است كه خانواده‌ها به منظور ارج نهادن به يكديگر اهدا مي‌كنند. مردم استان كهگيلويه و بويراحمد كه به دليل مسايل عشيره‌اي اغلب نسبت خويشاوندي با يكديگر دارند ، در ايام نوروز به ميهماني يكديگر مي‌روند و تحول طبيعت و آغاز سال نو را به يكديگر تبريك مي‌گويند. در بسياري از اين مجالس موسيقي محلي و شاهنامه خواني توسط جوانان و افراد مسن اجرا مي‌شود. در استان كهگيلويه و بويراحمد مرسوم است كه چنانچه افراد نسبت به يكديگر كدورتي داشته باشند، بزرگترها و ريش سفيدان فاميل بين آنها صلح و صفا برقرار مي‌كنند تا كينه و خصومت را در سال نو از دل بيرون كنند.
در اين استان رسم چنين است كه هرگاه در يك خانواده فردي بتازگي از دنيا رفته باشد ، اعضاي آن خانواده به استقبال سال جديد نمي‌روند و بستگان با ديد و بازديد از آنها دلجويي مي‌كنند. در استان كهگيلويه و بويراحمد آخرين جمعه سال به عيد مردگان معروف است و در اين روز كدبانوي خانه با تهيه غذاهاي متنوع و توزيع ميان همسايگان ياد درگذشتگان يكديگر را با قرائت فاتحه گرامي مي‌دارند.
آنان معتقدند همانگونه كه انسانهاي زنده نياز به شادي و نشاط دارند ، روح مردگان نيز نيازمند آمرزش و مغفرت است. در اين استان مرسوم است كه خانواده‌ها درشب سال تحويل غذايي كه از برنج و گوشت مرغ ، گوساله و يا گاو تهيه شده است را ميل كنند و خانواده‌هايي كه توان خريد گوشت ندارند نيز به جاي گوشت با كنگر غذا تهيه مي‌كنند. مردم استان كهگيلويه و بويراحمد يك هفته قبل از آغاز سال جديد به خريد نوروز مي‌پردازند و در اين ايام بازار شهرها از رونق خاصي برخوردار است. سيزده بدر در بين ايام نوروز نزد مردم اين استان كه فرهنگ اغلب آنان عشايري است ، داراي اهميت ويژه‌اي است.
در اين روز خانواده‌ها به دامن طبيعت پناه مي‌برند و با خارج كردن خستگي از تن و بريدن از تمام ناخرسندي‌ها و ناملايمات خود را براي تلاش تازه به منظور خودسازي ، عمران و آباداني منطقه و استان در سال جديد آماده مي كنند. مردم استان كهگيلويه و بويراحمد انجام صله رحم ، زدودن كينه و عداوت ، كمك به مستمندان، تلاش براي عمران و آباداني كشور و استفاده مطلوب از طبيعت را وظيفه مهم و اصلي خود در آغاز سال جديد مي‌دانند.
پایگاه فرهنگی لرویر
