آموزش حلقه مفقوده نظام بهداشت و درمان!

پایگاه خبری آوای رودکوف-وحید حاج سعیدی:همه ساله حجم عظیمی از منابع مالی و نیروی انسانی در حوزه سلامت صرف خدمات رسانی به افرادی می شود که به آموزه های بهداشتی، اخلاقی، فرهنگی، تربیتی، ترافیکی، اقتصادی و ... توجه چندانی ندارند و علاوه بر ایجاد مشکلات عدیده جسمی برای خود، برای سایر افراد جامعه نیز مزاحمت ایجاد کرده و با اشغال گسترده تخت های بیمارستانی ، نظام سلامت کشور را دچار اختلال می کنند.

مصرف دخانیات و اعتیاد، درگیری و نزاع ،بی احتیاطی مستمر، رفتار های پر خطر و تهاجمی در رانندگی، عدم تحرک، ماجراجویی و ... بخشی از رفتارهایی هستند که در کوتاه مدت یا دراز مدت منجر به ایجاد صدمات جسمی و روحی به افراد شده و ارائه خدمات پزشکی به این حجم عظیم از افراد ( که معمولاً بیشتر و گسترده تر از سایر افراد جامعه خدمات دریافت می کنند، خدمات رسانی به افرادی را که به صورت ناخواسته دچار سانحه یا حادثه شده اند یا در اثر کهولت سن دچار بیماری شده اند،  مختل می سازد!

دردمندانه اولویتی بین فردی که در اثر نبود اراده برای کنترل خشم با دیگران درگیر و زخمی شده با فردی که در حین کار از ارتفاع سقوط کرده است وجود ندارد و چه بسا به فرد اولی خدمات بهتر و شایسته تری نیز ارائه شود!

آمار های چند سال اخیر نیز بیانگر این مطلب است که سالانه چندین هزار میلیارد تومان صرف درمان افرادی می شود که به هیچ عنوان حاضر نیستند از مواضع خودخواهانه خود کوتاه آمده و با رعایت برخی از اصول ساده بهداشتی، ایمنی، اجتماعی و ... مانع از بروز خسارات گسترده به نظام آموزش و بهداشت کشور شوند.

۳۵هزینه هزار میلیارد تومانی هزینه سیگاری ها برای نظام سلامت ، هزینه سنگینی است که صرف درمان افرادی می شود که اعتقاد قلبی به لذت سیگار بعد از ناهار را با هیچ رویکردی تغییر نمی دهند!

هزینه های سنگین درمان مجروحان رانندگی، مجروحان درگیری ها و نزاع ها، درمان معتادان و الکلی ها و ... از جمله هزینه های غیر متعارفی است که علاوه بر هدر رفت منابع مالی نظام سلامت باعث اشغال گسترده تخت های بیمارستانی شده که در مجموع خدمت رسانی به سایر افراد جامعه را با مشکلات عدیده همراه می سازد.

هر چند نقش خانواده و جامعه ، شخصیت افراد، منطقه جغرافیایی و سایر عوامل اقتصادی، فرهنگی، محیطی و اجتماعی در پدید آمدن چنین ساختاری اثرات عمده ای دارند با این وجود نباید از نقش آموزش و پیشگیری غافل شد. متاسفانه در سال های اخیر مقوله آموزش به یک رویکرد جانبی بدل شده است که بود و نبود آن چندان برای مقامات مهم نیست. ( نظیر همان سبزی خوردن در جوار سفره غذا که حداد عادل از آن رونمایی کرد!) نصب چند بنر در سطح شهر، ارسال چندین نامه به آموزش و پرورش و سایر ادارات، پاسخ دادن به نامه های اداری در کنار برگزاری چند جلسه آموزش خانواده و ... کل فعالیتی است که برخی از مسئولان آموزش بهداشت در شهر ها و روستا ها انجام می دهند! غافل از اینکه آموزش سلامت فرایندی پیچیده و ترکیبی از رویکردها برای تغییر سبک زندگی است که می‌تواند به افراد، خانواده‌ها و جوامع در تصمیم‌گیری آگاهانه درباره موضوعاتی که در بازیابی، دستیابی و حفظ سلامت کمک کند. توسعه این فرآیند نیاز به برنامه ریزی و استفاده از نظرات افراد خبره، تجارب سایر کشور ها ، همکاری نهادهای آموزشی ، صرف هزینه در بخش های مختلف، استفاده از ظرفیت و پتانسیل رسانه و ... دارد و با نصب چند بنر و برگزاری کلاس آموزش خانواده تفاوت های ماهوی دارد! امید مسئولان آموزش نگاه به مقوله آموزش را تغییر داده و با برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت زمینه توسعه فرآیند پیشگیری و آموزش را فراهم سازند تا از هدر رفت منابع مالی و نیروی انسانی جلوگیری شود و در حق کسانی که نیازمند واقعی استفاده از خدمات بهداشتی و سلامتی هستند، اجحاف صورت نگیرد.