طراحی و ساخت نخستین ربات زیرآبی آب هاي عميق در دانشگاه صنعتي اصفهان

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف؛پژوهشکده علوم و فناوری زیردریا دانشگاه صنعتی اصفهان با پشتوانه بیش از سه دهه فعالیت پژوهشی، ضمن فعالیت مرزهای دانش حوزه زیرسطحی، دستاوردهای ارزشمندی چون طراحی و ساخت 8 ورژن از ربات زیرآبی کنترل از راه دور(ROV) و یک ربات هوشمند زیرآبی(AUV) و نیز طراحی و تولید نرم افزار قدرتمند شبیه سازی مجازی جهت طراحی، ساخت و تست این شناورها را در کارنامه دارد.

جمهوری اسلامی ایران به دلیل برخورداری از بیش از 2 هزار و 700 کیلومتر مرز آبی و نیازمندی های متعددی همچون بازرسی لوله های نفتی، سکوهای نفتی، تأسیسات دریایی، برخورداری از سدهای متعدد و... از جمله کشورهای نیازمند فناوری پیچیده ربات های زیرآبی آب های عمیق  است.

با اعمال تحریم های همه جانبه، و قرار گرفتن این نوع فناوری در فهرست تحریم های خارجی، هم اینک اجاره این نوع رباط از پیمانکاران خارجی، روزانه بیش از 6 هزار دلار ارز را از کشور خارج می نماید.

رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که ساخت ربات زیرآبی کاوش 8، ایران را در زمره کشورهای برخوردار از فناوری ربات های زیر آبی با مأموریت های عملیات برای آب های عمیق قرار می دهد، افزود: با توجه به فناوری سطح بالای این نوع سامانه، این فناوری پیش از این در اختیار برخی کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا، انگلیس ونروژ بود.

دکتر سید مهدی ابطحی افزود: در طراحی و تولید این ربات، از به روزترین فناوری ها در رشته های مهندسی مکانیک گرایش‌های دینامیک وکنترل، هیدرودینامیک، طراحی کاربردی و ساخت و تولید، مهندسی برق گرایش‌های الکترونیک، قدرت و مخابرات، مهندسی کامپیوتر گرایش‌های نرم افزار و سخت افزار ،مهندسی مواد و... بهره گیری شده است.

وی ادامه داد: این سامانه که برای فعالیت در عمق 400 متری زیردریا ساخته شده است، دارای ۴ مجموعه اصلی شامل بدنه(ROV)، سیستم به آب اندازي و بازیابی (LARS)، سیستم گاراژ و آزادسازی کابل(TMS) و کابین کنترل می باشد.

رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان، با بیان این که این ربات از حداکثر سرعت افقی و قدرت انجام عملیات در جریان های تا ۳ گره دریایی برخوردار است، بیان کرد: محصول تولید شده ضمن برخورداری از دو بازوی هیدرولیک با درجات آزادی ۵ و ۶ جهت انجام انواع عملیات زیرسطحی، مجهز به دو بازوی سه درجه آزادی دیگر جهت بازرسی و فیلم برداری در زیرآب می‌باشد.

ابطحی تصریح کرد: ربات زیرآبی آب های عمیق(کاوش8) با برخورداری از دو دوربین در قسمت جلو و یک دوربین در قسمت عقب و دو دوربین بر روی بازوه های سه درجه آزادی، چهار چراغ در قسمت جلو و یک چراغ در قسمت عقب و دو چراغ بر روی بازوها، سنسور های عمق سنج، جهت سنج و سونارهای مانع‌یاب و پروفایلر، امکانات ویژه‌ای برای عملیات در حالت های مختلف زیرسطحی فراهم می نماید.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد: مشخصات فنی شناوری و دینامیکی بدنه این ربات زیرآبی به همراه نرم افزارهای کنترلی پیش بینی شده در واحد سطح، امکان کنترل و هدایت ربات را در شرایط مختلف به صورت دستی و نیز خودکار فراهم کرده است.

وی با اشاره به امکان نصب بازوهای مکانیکی بر روی بدنه این ربات، تصریح کرد: این توانایی ارزشمند، امکان بهره گیری از این فناوری در زمینه های مختلف صنایع نفتی و گاز از جمله بازرسی لوله های تعبیه شده در بستر دریا و... را تسهیل می نماید.

رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که اتاق کنترل این ربات زیرآبی، یک کانتینر فرا ساحلی ۲۰ فوتی می باشد، اضافه کرد: این کابین براساس استاندارد های خاص دریایی طراحی و ساخته شده و به دو بخش اتاق کنترل و اتاق کارگاه تقسیم می گردد.

ابطحی افزود: استانداردهای ویژه حمل و نقل در ساحل و عرشه، شیوه چینش و قرار گیری تجهیزات اتاق کنترل، برخورداری از مؤلفه های امنیتی از جمله استانداردهای حریق و تعبیه کلیه تجهیزات و لوازم جانبی لازم برای فعالیت دقیق ربات، از ویژگی های کابین و اتاق کنترل این ربات زیرآبی است.

وی ادامه داد: هدایت و کنترل کامل ربات در زیر آب و نظارت بر تجهیزات، سنسورها و شرایط محیطی توسط تیم اپراتوری و از طریق سیستم های مانیتورینگ و پانل کنترل نصب شده در این اتاق انجام می گردد.

رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به کاربردهای ویژه این نوع ربات در صنایع مختلف به ویژه نفت وگاز، مخابرات زیرآب، صنایع نیروگاهی مبتنی بر سدها و مخازن، شیلات و...، تصریح کرد: از جمله کاربری های عملیاتی این محصول ارزشمند فناورانه در حوزه بازرسی، انجام عملیات زیرآب همچون نصب سکوهای دریایی و عملیات لوله گذاری، کابل گذاری در بستر دریا، پیدا نمودن و بازیابی اشیا گم شده در آب، بازبینی سازه سدها و مخازن بزرگ و... است.

گفتنی است: پروژه بزرگ طراحی، ساخت و راه اندازی ربات کاوش 8 به عنوان نخستین ربات زیر آبی آب های عمیق(400 متر) کشور حاصل تلاش سه ساله محققان پژوهشکده علوم و فناوری زیردریا دانشگاه صنعتی اصفهان است که با اعتباری بالغ بر 52 میلیارد ریال و 720 هزار دلار و با حمایت شرکت مهندسی و تأسیسات دریایی ایران به انجام رسیده است.