کودکان و برنامه‌های نوظهور؛ چرا باید مراقب نرم‌افزارهای جدید باشیم؟

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری آوای رودکوف به نقل از ایرنا، برنامه‌های کمتر شناخته‌شده زیادی بوده‌اند که حالا کسی اسمی از آن‌ها نمی‌برد و از بین رفته‌اند؛ آن‌ هم به دلیل اینکه گزارش‌های زیادی از وقوع آزار و اذیت اینترنتی، آزار کودکان، به اشتراک‌گذاری تصاویر شخصی و حتی خودکشی در کودکان از طریق این برنامه‌ها به وقوع پیوسته است. نگرانی در مورد این برنامه‌ها بسیار زیاد است. چنین برنامه‌های ناشناسی معمولاً محبوبیتی فراتر از افکار پلید سازندگانشان به دست می‌آورند.

بچه ها این توانایی را دارند که در عرض چند روز استفاده از یک برنامه از نقطۀ صفر به نقطه‌ای غیرقابل کنترل برسند، برنامه‌های ناشناس با لذت‌های زودگذر شروع می‌شوند و با امتیازات معمولی که به کاربرانشان می‌دهند آن‌ها را به استفاده بیشتر تشویق می‌کنند و از یک جا به بعد خطرناک و خطرناک‌تر می‌شوند، درست مثل مصرف مواد مخدر. با وجود تمام بحث های اخیر در موردفضای مجازی و استفادۀ کودکان از آن، برنامه‌های ناشناس یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات فعلی برای امنیت کودکان است.

مثلاً برنامۀ صراحه (Sarahah) که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد و به عنوان روشی برای دادن بازخورد به صورت ناشناس به همکاران طراحی شده بود. این امکان وجود دارد که هر کسی را به کمک یک لینک دعوت کرد تا به صورت ناشناس به یک سؤال جواب دهد. برخلاف انتظار سازندگانش این برنامه وارد دنیای نوجوانان شد و به ۳۰۰ میلیون کاربر رسید. سوء استفاده از این برنامه و موج منفی‌ای که در رسانه‌ها ایجاد کرد موجب شد که به جرم آزار و اذیت اینترنتی مورد شکایت قرار گیرد و در سال ۲۰۱۸ از فروشگاه‌های برنامه حذف شد.

همه استارت آپ‌های رسانه‌های اجتماعی تصور نمی‌کنند که از همان ابتدا پول بدست آورند و به همین خاطر ممکن است خیلی روی امنیت و شرایط خود کار نکنند، بعد از محبوبیت است که تازه به فکر مسائل امنیتی و حقوقی می‌افتند و به همین خاطر غالباً در شرایط نامناسبی هستند.
برنامه راز (secret) هم یک برنامه ناشناس که در سال ۲۰۱۴ ساخته شد، به سرنوشت مشابهی دچار شد. این برنامه به کاربران اجازه می‌داد که یک راز را با دوستان خود به اشتراک بگذارند. این برنامه به شدت در بین کودکان و نوجوانان محبوب شد و رتبه برتر بارگیری در هشت کشور را به خود اختصاص داد. اما مدیر عامل این برنامه گفت که واقعاً نمی‌تواند آزار و اذیت اینترنتی ناشی از این به اشتراک گذاشتن راز را کنترل کند و این برنامه در کمتر از یک سال از تولد خود در سال ۲۰۱۵ تعطیل شد.

تنظیم برنامه‌های ناشناس جدید نیازمند قوانین سختگیرانه‌تر است چراکه عدم توجه به آن‌ها ممکن است سلامت نوجوانان را تحت تأثیر قرار دهد.

برنامه‌های ناشناس با سرعت بسیار زیادی محبوب می‌شوند و این مسئله مشکلات بزرگ دیگری برای امنیت کودکان ایجاد می‌کنند: بزرگسالان اغلب چیزی در مورد آن برنامه‌ها که به سرعت و آنی وارد بازار و محبوب می‌شوند نمی‌دانند. در یک پژوهش که حاصل مصاحبه با ۲۰۰ نفر بود مشخص شد که بخش بزرگی از مصاحبه‌شوندگان حتی نمی‌دانند این برنامه‌ها چیستند به همین خاطر آگاهی بخشی به والدین در مورد وجود و خطرات این برنامه‌ها بسیار ضروری است.

بنابراین باید در مورد شیوه‌های استفاده کودکان و نوجوانان از برنامه‌ها و فضای مجازی احتیاط بیشتری به خرج دهیم و با روش‌های غیر خشونت‌آمیز سعی کنیم از فرزندانمان در این موارد مراقبت کنیم. درست است که نباید کنترل کننده باشیم اما این بدان معنا نیست که کلاً از فضای مجازی و خطرات آن غافل شویم. در عین اینکه باید بپذیریم که کودکان و نوجوانان نیازمند استفاده از این فضا هستند اما باید خطرات آن را هم بشناسیم. واقعیت این است که بخش بزرگی از مسئولیت اجتماعی باید به دوش شرکت‌ها و فضاهایی باشد که این برنامه‌ها را تولید و توزیع می‌کنند اما به نظر می‌رسد آن‌ها بیشتر به فکر سرمایه‌ و پول خود هستند تا سلامت جامعه، به همین خاطر باید اطلاعاتمان را در این باره بالاتر ببریم و خودمان بیشتر مراقب خودمان باشیم.

مدینه صابری/خبرنگار افتخاری پایگاه خبری آوای رودکوف