وحید حاج سعیدی روزنامه نگار گلستانی:
وحید حاج سعیدی از روزنامه نگاران و طنزپردازان معروف کشور و ستون نویس پایگاه خبری اوای رودکوف است که در ۳۳ جشنواره مطبوعات فرامرزی، کشوری و استانی حائز رتبه برتر گردیده و در ۶ جشنواره مطبوعات نیز شایسته تقدیر شناخته شده است،با وی گفتگویی انجام دادیم که در پی می آید....
پایگاه خبری آوای رودکوف:«وحید حاج سعیدی» یکی از روزنامه نگاران و طنزپردازان کشور است که در سالهای اخیر نوشته های زیادی از ایشان در جراید کشوری و استانی به چاپ رسیده است. او که روزنامه نگاری را از سال ۱۳۷۶ در دوران دانشجویی و با نشریه امانت در ارومیه آغاز کرده، تا به حال بیش از ۲۰۰۰ اثر در قالب سرمقاله، مقاله، گزارش، یادداشت، طنز، داستان کوتاه و ترجمه در نشریات معتبر کشوری و استانی به چاپ رسانده است. ایشان در ۳۳ جشنواره مطبوعات فرامرزی، کشوری و استانی حائز رتبه برتر گردیده و در ۶ جشنواره مطبوعات نیز شایسته تقدیر شناخته شده است. با وی گفتگویی انجام دادیم که در پی می آید :
آقای حاج سعیدی چند سال است که فعالیت مطبوعاتی دارید و کار رسانه را از کجا آغاز کردید ؟
بنده از سال ۱۳۷۶ یعنی دوران دانشجویی فعالیت مطبوعاتی ام را آغاز کردم. اولین مطلب بنده در هفته نامه ای به نام امانت در ارومیه منتشر شد.
جنابعالی یکی از روزنامه نگارانی هستید که در مسابقات و جشنواره های مختلف مطبوعاتی شرکت کرده اید بفرمایید که هدف از این حضور پررنگ چیست؟
بدون تردید رقابت با بزرگان و شرکت در جشنواره های مختلف نقاط ضعف و قوت یک روزنامه نگار را آشکار می کند و نوشته هایش محک جدی می خورند. از سوی دیگر شرکت در این جشنواره ها باعث کسب تجربه و آشنایی با خبرنگاران و نویسندگان شهرها و استان های دیگر می شود که به نوعی کلاس های آموزشی و تجربی محسوب می شود. در ضمن کارگاه ها و نشست های تخصصی هم که در حاشیه جشنواره ها برگزار می شود، بسیار آموزنده و حرفه ای است که شرکت در آنها را به هیچ عنوان از دست نمی دهم.
حضور در مسابقات رسانه ای چه فواید و نتایجی برای شما داشته است ؟
با توجه به اینکه بنده در جشنواره های استان های مختلف شرکت می کنم یافتن دوستان جدید و آشنایی با فرهنگ اقوام و شهروندان سایر استان ها در کنار یادگیری مطالب علمی جدید به واسطه برگزاری کارگاه های آموزشی از نکات مثبت این مسابقات محسوب می شوند. در ضمن بنده در طول سال منتظر اعلام نتایج جشنواره ها ی مختلف مطبوعات، داستان نویس، طنز و … هستم که همین موضوع باعث شده تا زندگی رسانه ای بنده همواره با شور و هیجان همراه باشد و از حالت نوشتن صرف خارج شده است.
کدامیک از مسابقات و همایش ها و جشنواره های رسانه ای در ذهن شما بیشتر ماندگار شده است ؟
جشنواره فرامرزی مطبوعات و جشنواره ملی طنز مطبوعات که هر دو در ایلام برگزار شدند
بفرمایید که جشنواره ایلام چه تفاوتی با سایر جشنواره ها داشت؟
بزرگان مطبوعات کشور در آن جشنواره ها حضور داشتند که دیدن آنها از نزدیک و استماع فرمایشات شان برایم خاطره انگیز بود.
عوامل موفقیت شما در مسابقات رسانه ای چه بود ؟
مطالعه آثار بزرگان، استفاده از تجربیات خبرنگاران و روزنامه نگاران پیشکسوت را در کسب این موفقیت ها قطعی می دانم
کدام کتابها را بیشتر مطالعه کردید و از تجربیات کدام یک از روزنامه نگاران پیشکسوت بهره مند شده اید؟
بنده بیشتر به کتاب های طنز مطبوعاتی علاقه مند هستم. حرف اضافه رضا رفیع، طرز طنز صابر قدیمی، اسرار و ابزار طنز نویسی نگارش محسن سلیمانی، نوشته های عمران صلاحی و برخی آثار خارجی مثل گهواره گربه ونه گات و … از جمله کتابهایی است که گاهی اوقات آنها را چند بار خوانده ام!
در عرصه رسانه و مطبوعات در چه زمینه هایی به تولید محتوا می پردازید ؟
تمایل اصلی بنده به نوشتن طنز است. اما در کنار طنز به نوشتن یادداشت، مقاله، گزارش، داستان های کوتاه و ترجمه مقالات انگلیسی هم علاقه دارم
در مورد سخت ترین و دشوارترین قالب روزنامه نگاری توضیح دهید؟
سخت ترین قالب به نظر من طنز است. چون در عین کوتاهی باید با کمترین ابزار مخاطب را جلب کند، اندکی بخنداند، بعد به فکر فرو ببرد، در ضمن خطوط قرمز را رعایت کند و غنای محتوی را هم حفظ کند.
به نظر شما مهمترین چالش هایی که رسانه های مکتوب و مجازی استان گلستان با آن مواجه هستند کدامند؟
دلسوزان رسانه ای در استان گلستان کم نیستند و علاقه مندان زیادی برای رسانه استان تلاش می کنند و زحمت می کشند. اما حضور و ورود افرادی که با نگاه اقتصادی وارد این عرصه شده اند و بدون مطالعه، تخصص و سایر ملزومات فنی اقدام به نشر اخبار می کنند، زحمات متولیان را هدر می دهد.
پس صرف نگاه اقتصادی به امر رسانه آفتی بزرگ در پیشرفت آن بشمار می رود ؟
قطعاً همین طور است. البته این بدان معنی نیست که روزنامه نگار فقط برای دل خود وارد عرصه روزنامه نگاری شودف بلکه اگر هدف از ورود به این عرصه کسب درآمد باشدف آفت است. وگرنه خبرنگار هم مثل سایر افراد جامعه حاجات و نیازهایی دارد که باید تامین شوند.
برای رشد و ارتقای رسانه در استان چه باید کرد؟ چه پیشنهادی دارید؟
شاید برگزاری کلاس های مستمر خبرنگاری، برگزاری جشنواره مطبوعات، دعوت از اساتید بزرگ کشوری ، شناسایی و شناسایی رتبه بندی خبرنگاران، ایجاد ساز و کار جهت جلوگیری از ورود افراد غیر حرفه ای به این عرصه مثلاً با برگزاری آزمون و … در ارتقاء سطح روزنامه نگاری استان موثر باشند.
چرا در گلستان رسانه ها از نظر کیفی هنوز با وضعیت مطلوب فاصله دارند ؟
دلایل متعددی در این بحث متصور هستند. پائین بودن سطح اقناع مدیران استان اولین دلیل است. مدیران با انتشار یک عکس و یک خط نوشته درباره هر خبر در کانال های تلگرامی و پیج ها اینستاگرامی اقناع می شوند که این بزرگترین آفت است. جالب اینکه در مواردی بابت انتشار این مدل خبرپراکنی به کانال و صفحات مجازی مبالغ قابل توجهی پرداخت می کنند! این نگاه مدیریتی به رسانه انگیزه را در خبرنگاران واقعی از بین برده و باعث می شود حتی نشریات استان دیده نشوند. از سوی دیگر نداشتن توجیه اقتصادی کار رسانه در استان باعث روزمرگی و کاهش انگیزه در افراد شده و همین سطح کیفی مطالب را پائین می آورد.
الگوی شما در روزنامه نگاری چه کسانی است ؟
طنز نوشته های رضا رفیع و یادداشت های علیرضا خانی در اطلاعات را خیلی می پسندم
دلایل این انتخاب چیست ؟ وجه تمایز رضا رفیع و علیرضا خانی با دیگران چه بود ؟
روانی آثار این بزرگواران و تفاوت در نوع نگاه به مقولات مختلف اجتماعی از علاقه مندی های من به آثار آنهاست.
در جهان کدام به کدام روزنامه نگاران علاقمند هستید ؟
صادقانه بگویم با روزنامه نگاری بین المللی زیاد آشنا نیستم. تنها گاهی اوقات طنز نوشته هایی برخی نویسندگان خارجی نشریات را دانلود می کنم و خودم ترجمه می کنم و می خوانم ولی زیاد به اسامی دقت نمی کنم.
آیا کتابی هم نوشته اید ؟
بله «داستانهای کوتاه»، «نامه نگاری بین المللی» و کتاب طنز «قبرستان غیرانتفاعی ”
ویژگی های یک روزنامه نگار خوب و موفق را بیان کنید؟
مطالعه، تغییر زاویه نگاه به رویدادهای اطراف و استفاده از تجارب صاحبان قلم و اندیشه
منظور شما از تغییر زاویه به رویدادهای اطراف چیست لطفا کمی توضیح دهید ؟
منظور از تغییر زاویه نگاه ، نگاه عمیق به مسائل است. اجازه بدهید مثالی بزنم. شاید همه ما از واردات دسته بیل از سایر کشورها تعجب کنیم. ولی شاید از نگاه اقتصادی بتوان این داستان را این چنین توجیه کرد که با وقت و هزینه ای که برای تولید دسته بیل در کشور صرف می شود، از همان چوب می توانیم آثار هنری خلق کنیم و به سایر کشورها صادر کنیم! یعنی مواد اولیه ، وقت و انرژی مان را برای تولید دسته بیل هدر ندهیم و از فرصت ها استفاده بهینه کنیم. بنابراین کمی تامل یا مطالعه در باب موضوعات مختلف و پرهیز قضاوت زود هنگام می تواند در این تغییر نگاه و زاویه موثر باشد.
مطالعه کدام کتاب ها برای یک روزنامه نگار ضروری است ؟
به عقیده من هر روزنامه نگاری باید کتاب متناسب با علاقه مندی خود را مطالعه کند. ولی مطالعه کتاب هایی در خصوص انتخاب تیتر، شیوه های خبرنویسی، گزارش نویسی و … از الزامات این حرفه است.
آقای حاج سعیدی به نظر شما با این وضعیت بحرانی نشریات مکتوب ، آیا عمرشان به پایان می رسد؟
هیچ فن آوری نمی تواند جایگزین کتاب و نشریات کاغذی شود. شاید در مقاطعی فضای مجازی و سایت ها بتوانند به سبب سرعت در انتشار ، امکان تغییرات فیزیکی، استفاده از رنگ و مالتی مدیا توجه افراد را به خود جلب کنند ولی باید بپذیریم کتاب و نشریات کاغذی دارای حرمتی هستند که این حرمت ممکن است گاه کمرنگ شود ولی هیچگاه از بین نمی رود و به عنوان اسناد تاریخی همواره جایگاه خود را ( هر چند سخت) حفظ خواهند کرد. متاسفانه ما گاهی اوقات سرنا را از سر گشاد آن می نوازیم و با ظهور یک تکنولوژی جو گیر می شویم. در حال حاضر نشریه یومیوری ژاپن ۱۲ میلیون نسخه چاپی دارد. یعنی ژاپنی ها گوشی هوشمند و کانال و سایت ندارند؟! چرا دارند ولی اهمیت نشریات کاغذی را درک و حفظ می کنند و حاضر نیستند مشاغلی را که بابت انتشار جراید کاغذی فعال هستند، قربانی تکنولوژی کنند.
برای فعالان فضای مجازی و خبرنگاران جوان چه توصیه ای دارید؟
حقیقت امر فعالان مجازی با خبرنگاران جوان تفاوت دارند. فعالان فضای مجازی بیشتر در شبکه های اجتماعی فعال هستند که نه تولید محتوی ندارند و بیشتر به بازنشر اخبار مبادرت می کنند و من توصیه ای برای آنها ندارم. اما خبرنگاران جوان سعی کنند قبل از ورود به عرصه خبرنگاری اول قلم خود را تقویت کنند بعد وارد این عرصه شوند. چون خبرنگاری با خبرنویس تفاوت دارد.
آیا اخبار فضای مجازی و شبکه های اجتماعی قابل اعتماد هستند ؟
برخی از اخبار آنها قابل اعتماد هستند.
چرا مخاطبان از رسانه های مکتوب به سوی رسانه های نوظهور و فضای مجازی کوچیده اند؟
سهولت در دسترسی ، انتشار سریع اخبار و استفاده از صوت و تصویر و مالتی مدیا
اینکه می گویند رسانه ها باید مستقل باشند آیا شدنی است ؟
شاید خیلی سخت باشد که نشریه ای مستقل باشد ولی برای تلاش برای حفظ استقلال رسانه شدنی است!
به نظر شما وابستگی جناحی و سیاسی و اقتصادی روزنامه نگاران به اشخاص حقیقی یا حقوقی چیست ؟ درست است یا نادرست ؟ چرا ؟
نظر خاصی راجع به این موضوع ندارم. ولی شخصاً ترجیح می دهم وابستگی سیاسی و جناحی نداشته باشم.
آیا روزنامه نگار می تواند صدای قوم ، گروه ، طیف یا جریان خاصی باشد ؟
حتماً می تواند. اصلاً وظیفه رسانه رساندن صدای مردم است.
جنابعالی فرهنگی هستید بفرمایید که معلمی و روزنامه نگاری چه ارتباطی با هم دارند ؟
ارتباط مستقیمی ندارند ولی معلمی در روزنامه نگاری بی تاثیر هم نیست. البته خیلی از روزنامه نگاران برجسته کشور استاد دانشگاه یا معلم بوده و هستند
در پایان اگر سخن ناگفته ای دارید مطرح نمایید؟
آشتی مدیران با رسانه یکی از آرزوهای بنده است و متاسفانه روابط عمومی ها و مدیران نگاه حرفه ای به مقوله رسانه ندارند و همین بی مهری باعث سرخوردگی اهالی رسانه و به تبع آن کاهش کیفیت مطالب می شود برگزاری جشنواره های مختلف مطبوعات ، دعوت از اساتید بزرگ روزنامه نگاری، اجبار ادارات به برگزاری نشست های خبری ماهانه یا فصلی توسط استانداری، رتبه بندی خبرنگاران و اختصاص امتیازات ویژه به خبرنگاران که در طرح رتبه بندی شرکت کردند و طرح های مشابه می تواند در ارتقاء سطح روزنامه نگاری استان موثر باشند.
دلایل متعددی در این بحث متصور هستند. پائین بودن سطح اقناع مدیران استان اولین دلیل است. مدیران با انتشار یک عکس و یک خط نوشته درباره هر خبر در کانال های تلگرامی و پیج ها اینستاگرامی اقناع می شوند که این بزرگترین آفت است. جالب اینکه در مواردی بابت انتشار این مدل خبرپراکنی به کانال و صفحات مجازی مبالغ قابل توجهی پرداخت می کنند! این نگاه مدیریتی به رسانه انگیزه را در خبرنگاران واقعی از بین برده و باعث می شود حتی نشریات استان دیده نشوند. از سوی دیگر نداشتن توجیه اقتصادی کار رسانه در استان باعث روزمرگی و کاهش انگیزه در افراد شده و همین سطح کیفی مطالب را پائین می آورد.
الگوی شما در روزنامه نگاری چه کسانی است ؟
طنز نوشته های رضا رفیع و یادداشت های علیرضا خانی در اطلاعات را خیلی می پسندم
دلایل این انتخاب چیست ؟ وجه تمایز رضا رفیع و علیرضا خانی با دیگران چه بود ؟
روانی آثار این بزرگواران و تفاوت در نوع نگاه به مقولات مختلف اجتماعی از علاقه مندی های من به آثار آنهاست.
در جهان کدام به کدام روزنامه نگاران علاقمند هستید ؟
صادقانه بگویم با روزنامه نگاری بین المللی زیاد آشنا نیستم. تنها گاهی اوقات طنز نوشته هایی برخی نویسندگان خارجی نشریات را دانلود می کنم و خودم ترجمه می کنم و می خوانم ولی زیاد به اسامی دقت نمی کنم.
آیا کتابی هم نوشته اید ؟
بله «داستانهای کوتاه»، «نامه نگاری بین المللی» و کتاب طنز «قبرستان غیرانتفاعی ”
ویژگی های یک روزنامه نگار خوب و موفق را بیان کنید؟
مطالعه، تغییر زاویه نگاه به رویدادهای اطراف و استفاده از تجارب صاحبان قلم و اندیشه
منظور شما از تغییر زاویه به رویدادهای اطراف چیست لطفا کمی توضیح دهید ؟
منظور از تغییر زاویه نگاه ، نگاه عمیق به مسائل است. اجازه بدهید مثالی بزنم. شاید همه ما از واردات دسته بیل از سایر کشورها تعجب کنیم. ولی شاید از نگاه اقتصادی بتوان این داستان را این چنین توجیه کرد که با وقت و هزینه ای که برای تولید دسته بیل در کشور صرف می شود، از همان چوب می توانیم آثار هنری خلق کنیم و به سایر کشورها صادر کنیم! یعنی مواد اولیه ، وقت و انرژی مان را برای تولید دسته بیل هدر ندهیم و از فرصت ها استفاده بهینه کنیم. بنابراین کمی تامل یا مطالعه در باب موضوعات مختلف و پرهیز قضاوت زود هنگام می تواند در این تغییر نگاه و زاویه موثر باشد.
مطالعه کدام کتاب ها برای یک روزنامه نگار ضروری است ؟
به عقیده من هر روزنامه نگاری باید کتاب متناسب با علاقه مندی خود را مطالعه کند. ولی مطالعه کتاب هایی در خصوص انتخاب تیتر، شیوه های خبرنویسی، گزارش نویسی و … از الزامات این حرفه است.
آقای حاج سعیدی به نظر شما با این وضعیت بحرانی نشریات مکتوب ، آیا عمرشان به پایان می رسد؟
هیچ فن آوری نمی تواند جایگزین کتاب و نشریات کاغذی شود. شاید در مقاطعی فضای مجازی و سایت ها بتوانند به سبب سرعت در انتشار ، امکان تغییرات فیزیکی، استفاده از رنگ و مالتی مدیا توجه افراد را به خود جلب کنند ولی باید بپذیریم کتاب و نشریات کاغذی دارای حرمتی هستند که این حرمت ممکن است گاه کمرنگ شود ولی هیچگاه از بین نمی رود و به عنوان اسناد تاریخی همواره جایگاه خود را ( هر چند سخت) حفظ خواهند کرد. متاسفانه ما گاهی اوقات سرنا را از سر گشاد آن می نوازیم و با ظهور یک تکنولوژی جو گیر می شویم. در حال حاضر نشریه یومیوری ژاپن ۱۲ میلیون نسخه چاپی دارد. یعنی ژاپنی ها گوشی هوشمند و کانال و سایت ندارند؟! چرا دارند ولی اهمیت نشریات کاغذی را درک و حفظ می کنند و حاضر نیستند مشاغلی را که بابت انتشار جراید کاغذی فعال هستند، قربانی تکنولوژی کنند.
برای فعالان فضای مجازی و خبرنگاران جوان چه توصیه ای دارید؟
حقیقت امر فعالان مجازی با خبرنگاران جوان تفاوت دارند. فعالان فضای مجازی بیشتر در شبکه های اجتماعی فعال هستند که نه تولید محتوی ندارند و بیشتر به بازنشر اخبار مبادرت می کنند و من توصیه ای برای آنها ندارم. اما خبرنگاران جوان سعی کنند قبل از ورود به عرصه خبرنگاری اول قلم خود را تقویت کنند بعد وارد این عرصه شوند. چون خبرنگاری با خبرنویس تفاوت دارد.
آیا اخبار فضای مجازی و شبکه های اجتماعی قابل اعتماد هستند ؟
برخی از اخبار آنها قابل اعتماد هستند.
چرا مخاطبان از رسانه های مکتوب به سوی رسانه های نوظهور و فضای مجازی کوچیده اند؟
سهولت در دسترسی ، انتشار سریع اخبار و استفاده از صوت و تصویر و مالتی مدیا
اینکه می گویند رسانه ها باید مستقل باشند آیا شدنی است ؟
شاید خیلی سخت باشد که نشریه ای مستقل باشد ولی برای تلاش برای حفظ استقلال رسانه شدنی است!
به نظر شما وابستگی جناحی و سیاسی و اقتصادی روزنامه نگاران به اشخاص حقیقی یا حقوقی چیست ؟ درست است یا نادرست ؟ چرا ؟
نظر خاصی راجع به این موضوع ندارم. ولی شخصاً ترجیح می دهم وابستگی سیاسی و جناحی نداشته باشم.
آیا روزنامه نگار می تواند صدای قوم ، گروه ، طیف یا جریان خاصی باشد ؟
حتماً می تواند. اصلاً وظیفه رسانه رساندن صدای مردم است.
جنابعالی فرهنگی هستید بفرمایید که معلمی و روزنامه نگاری چه ارتباطی با هم دارند ؟
ارتباط مستقیمی ندارند ولی معلمی در روزنامه نگاری بی تاثیر هم نیست. البته خیلی از روزنامه نگاران برجسته کشور استاد دانشگاه یا معلم بوده و هستند
در پایان اگر سخن ناگفته ای دارید مطرح نمایید؟
آشتی مدیران با رسانه یکی از آرزوهای بنده است و متاسفانه روابط عمومی ها و مدیران نگاه حرفه ای به مقوله رسانه ندارند و همین بی مهری باعث سرخوردگی اهالی رسانه و به تبع آن کاهش کیفیت مطالب می شود برگزاری جشنواره های مختلف مطبوعات ، دعوت از اساتید بزرگ روزنامه نگاری، اجبار ادارات به برگزاری نشست های خبری ماهانه یا فصلی توسط استانداری، رتبه بندی خبرنگاران و اختصاص امتیازات ویژه به خبرنگاران که در طرح رتبه بندی شرکت کردند و طرح های مشابه می تواند در ارتقاء سطح روزنامه نگاری استان موثر باشند.
به امید آن روز
گفتگو از : لطیف ایزدی
نظرات بینندگان
پر طرفدار ترین
عکس روز
