غفلت از سلامت در سنگر علم: ضرورت توجه به نقش مراقبان بهداشت در مدارس
پایگاه خبری آوای رودکوف-فتاح بدری فرهنگی و مدرس آموزش خانواده :مدارس، به عنوان پایگاه‌های اصلی تعلیم و تربیت و سنگر علم و دانش، نقش بی‌بدیلی در شکل‌گیری نسل آینده ایفا می‌کنند. اما آیا در این هیاهوی آموزش و پرورش، به سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان به عنوان رکن اصلی این فرایند توجه کافی می‌شود؟ متاسفانه، پاسخ به این سوال چندان امیدوارکننده نیست. کمبود مراقبان بهداشت در مدارس و فقدان برنامه‌های مدون و نظارت کافی بر عملکرد مربیان بهداشتی موجود، زنگ خطری جدی را به صدا درآورده است.
دانش‌آموزان، به عنوان آسیب‌پذیرترین قشر جامعه، در محیط مدرسه با چالش‌های متعددی در زمینه سلامت مواجه هستند. از یک سو، شیوع بیماری‌های واگیردار و غیرواگیر، حوادث و آسیب‌های جسمی، اختلالات روانی و رفتاری، و از سوی دیگر، مشکلات تغذیه‌ای، کم‌تحرکی و آسیب‌های ناشی از فضای مجازی، سلامت دانش‌آموزان را تهدید می‌کند. در این میان، حضور مراقبان بهداشت در مدارس، به عنوان متخصصان آموزش دیده و دلسوز، می‌تواند نقش حیاتی در پیشگیری از این مشکلات، ارائه خدمات اولیه درمانی و آموزش سلامت ایفا کند.
فتاح بدری:آیا در این هیاهوی آموزش و پرورش، به سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان به عنوان رکن اصلی این فرایند توجه کافی می‌شود؟ متاسفانه، پاسخ به این سوال چندان امیدوارکننده نیست. کمبود مراقبان بهداشت در مدارس و فقدان برنامه‌های مدون و نظارت کافی بر عملکرد مربیان بهداشتی موجود، زنگ خطری جدی را به صدا درآورده است.
متاسفانه، در بسیاری از مدارس کشور، نه تنها مراقب بهداشتی وجود ندارد، بلکه حتی در مدارسی که مربی بهداشت حضور دارد، اغلب برنامه‌های مدون و مشخصی برای فعالیت‌های بهداشتی وجود ندارد و نظارت کافی بر عملکرد آن‌ها صورت نمی‌گیرد. این مسئله، نه تنها انگیزه مربیان بهداشت را کاهش می‌دهد، بلکه اثربخشی فعالیت‌های آن‌ها را نیز زیر سوال می‌برد.
برای جبران این کاستی‌ها و ارتقای سطح سلامت دانش‌آموزان، لازم است که اقدامات اساسی و فوری انجام شود. در گام نخست، باید نسبت به جذب و استخدام مراقبان بهداشت در تمامی مدارس کشور اقدام شود. هر مدرسه، با توجه به تعداد دانش‌آموزان و شرایط خاص خود، نیازمند حداقل یک مراقب بهداشت است که به صورت تمام وقت در مدرسه حضور داشته باشد و مسئولیت ارائه خدمات بهداشتی، آموزش سلامت و پیگیری مسائل بهداشتی دانش‌آموزان را بر عهده بگیرد.
در گام دوم، باید برنامه‌های مدون و جامعی برای ارتقای سلامت دانش‌آموزان در مدارس تدوین و اجرا شود. این برنامه‌ها، باید شامل آموزش‌های بهداشتی، فعالیت‌های ورزشی، تغذیه سالم، پیشگیری از سوء مصرف مواد، آموزش مهارت‌های زندگی و سایر موضوعات مرتبط با سلامت باشد. همچنین، لازم است که این برنامه‌ها، متناسب با نیازها و ویژگی‌های دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی طراحی و اجرا شود.
در گام سوم، باید نظارت مستمر و دقیقی بر عملکرد مراقبان بهداشت در مدارس صورت گیرد. برای این منظور، لازم است که کارشناسان ناظر بر عملکرد مراقبان بهداشت نظارت داشته باشند و با ارائه آموزش‌های تکمیلی، راهنمایی‌های تخصصی و ارزیابی عملکرد، به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی در مدارس کمک کنند.
در نهایت، برای دستیابی به نتایج مطلوب، لازم است که همکاری و مشارکت فعالی بین مدارس، خانواده‌ها و جامعه در زمینه مسائل بهداشتی وجود داشته باشد. مراقبان بهداشت مدارس، باید با همکاری خانواده‌ها، مراکز بهداشتی و درمانی و سایر نهادهای مرتبط، تلاش کنند تا مشکلات بهداشتی دانش‌آموزان را به طور جامع و موثر حل کنند.
نگاهی به کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که آن‌ها با سرمایه‌گذاری در حوزه بهداشت مدارس، توانسته‌اند سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان خود را به طور چشمگیری ارتقا دهند و زمینه را برای موفقیت تحصیلی و شکوفایی استعدادهای آن‌ها فراهم کنند. ما نیز می‌توانیم با الگوبرداری از این کشورها و بومی‌سازی تجربیات آن‌ها، گام‌های موثری در جهت ارتقای سلامت دانش‌آموزان و ساختن نسلی سالم و توانمند برداریم.
فراموش نکنیم که سلامت دانش‌آموزان، سرمایه‌ای ارزشمند برای آینده کشور است و غفلت از آن، می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. بیایید با همدلی و همفکری، تلاش کنیم تا سلامت را به سنگر علم بازگردانیم و زمینه را برای شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان و ساختن ایرانی آباد و سربلند فراهم کنیم.
