به اندازه پول وعده بدهیم؛ نداشتیم بگوییم نداریم
پایگاه خبری آوای رودکوف : سخنان اخیر رئیسجمهور در نشست با نخبگان و فعالان فرهنگی و اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد بیش از یک نقد صریح به گذشته بود؛ این سخنان در واقع تکرار یک اصل بنیادین و فراموششده در مدیریت توسعه است: «تعهد، باید بر پایه توان واقعی باشد؛ نه بر اساس هیجان، فشار یا توقعات لحظهای.»
رئیسجمهور وقتی مثال زد که «پروژهای که باید یکساله تمام شود، ۲۰ سال طول میکشد»، یک واقعیت تلخ اما شناختهشده را به زبان آورد؛ اینکه پاشنهآشیل توسعه در ایران، پراکندهسازی بودجه و آغاز صدها پروژه بدون پشتوانه مالی است. او بهدرستی گفت: «پول داریم برای دو تا راه، برای سه تا ساختمون؛ اما برای ۳۰۰ تا ساختمون پول میگذاریم.» نتیجه روشن است: نه آن دو تا راه ساخته میشود، نه ۳۰۰ تا ساختمان.
این رویکرد در مدیریت پروژهها فقط از نظر سیاسی یا اجتماعی اشتباه نیست؛ از نگاه علمی نیز نادرست است. در علم مدیریت مالی و اقتصاد پروژه، یک اصل غیرقابل تخطی وجود دارد:
منابع محدود باید روی اولویتهای محدود متمرکز شوند تا خروجی واقعی ایجاد شود.
وقتی هزار میلیارد اعتبار داریم، آغاز دهها پروژه یعنی در عمل هیچکدام به سرانجام نمیرسد و هزینه نهایی آنها دو تا پنج برابر میشود. مردم هم سالها چشمانتظار میمانند.
رئیسجمهور با عبارت صریح خود—«به اندازه پولت وعده بده؛ نداری بگو ندارم»—بر همین اصل علمی انگشت گذاشت. این جمله در نگاه اول ساده است، اما در عمل، سنگبنای شفافیت مالی، صداقت اجرایی و ترمیم اعتماد عمومی محسوب میشود.
مسئولی که امروز برای خوشایند جمع، وعده بزرگ میدهد اما سال بعد زیر آن میماند، در حقیقت نهتنها خدمتی نکرده، بلکه اعتماد مردم را هم تخریب کرده است. رئیسجمهور نیز تأکید کرد: «ما خلف وعده نخواهیم کرد» و اینکه «اگر کاری را مصوب کردیم، سال بعد نمیگذاریم زمین بماند.»
پیام کلیدی این سخنان چنین است:
زمان وعدهسازی و کلنگزنیهای بیحساب باید تمام شود.
کشور به برنامهریزی مبتنی بر ظرفیت واقعی نیاز دارد، نه پروژهسازی روی کاغذ.
اگر این نگاه مبنا قرار گیرد، نتایج روشن است:
• پروژهها بهموقع به بهرهبرداری میرسند
• هزینهها کنترل میشود
• مردم نتیجه ملموس میبینند
• و مهمتر از همه، اعتماد عمومی ترمیم میشود
در نهایت میتوان گفت سخنان رئیسجمهور نه یک حرف سیاسی، بلکه یک نسخه مدیریتی است؛ نسخهای که اجرای آن میتواند پایانبخش دوران طولانی پروژههای نیمهتمام باشد و راه تازهای در مدیریت اعتبارات عمرانی کشور باز کند.
