ریفلاکس یا ترش کردن معده

اوای دنا:شاید بیشتر آدم ها ریفلاکس  معده  را تجربه می کنند. منظور از ریفلاکس، همان سوزش سردل یا به اصطلاح عامیانه «ترش کردن معده» است.. قدیمی‌ها برای حل این مشکل ازدرمان‌های سنتی و توصیه‌های تغذیه‌ای خاصی استفاده می کردند (مانند خوردن عرق نعناع و سیب ، شیر …) که گاهی به درمان آن کمک می‌کرد. آیا نوع تغذیه در رفع این بیماری تأثیر دارد و آیا پرهیزهای غذایی می‌توانند جلوی این بیماری را بگیرند، دکتر سید سعید حسینی، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی در این مورد توضیحاتی را می دهند: ریفلاکس یا ترش کردن معده، در حقیقت، برگشت محتویات معده به مری است که معمولا نیم تا ۲ساعت پس از خوردن غذا اتفاق می‌افتد. این، تعریفی است که دکتر سید سعید حسینی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، از این عارضه ارایه می‌دهد. عاملی که سبب سوزش مری می‌شود، اسید معده و هورمون پپسین است: «این هورمون به مخاط مری آسیب میرساند و در صورت تداوم به ضعف شدیدی در این منطقه منجر می گردد که در درازمدت ممکن است به بدخیمی منجر شود.علامت بارز این ناراحتی، سوزش سردل یا احساس درد همراه با سوزش زیر جناغ سینه است اما گاهی ریفلاکس با بیماری‌های دیگری مثل ناراحتی قلبی و تنفسی اشتباه گرفته می‌شو. برخی از بیماران با احساس درد قلبی مراجعه می‌کنند و نمی‌دانند مشکل اصلی‌شان  از معده وریفلاکس است.این ناراحتی در موارد خیلی شدید علایم اختلال تنفسی به وجود می‌آورد. برخی از افراد که مدت‌ها به عنوان بیماران مبتلا به آسم و برونشیت تحت درمان بوده‌اند، در حقیقت ریفلاکس معده داشته‌اند. اینها به احتمال زیاد پس از غذا می‌خوابیده‌اند و محتویات معده‌شان وارد مری می‌شده است و سپس از راه حلق به ریه می‌‌رسیده و مشکلات تنفسی را ایجاد می‌کرده است اما به جای مراجعه به متخصص گوارش، نزد متخصص ریه می‌رفته‌اند.معده یک شیره ای برای هضم غذا ترشح می کند که معمولا ۰.۴% تا ۰.۵% آن اسید کلریدریک می باشد وظیفه اسید کلریدریک کشتن باکتریهایی است که با تغذیه وارد معده می شوند و نیز در هضم غذا کمک می نمایند.اگر مقدار اسید کلریدریک معده زیاد گردد و یا در معده تولید مقدار زیادی جوهر شیر شود ( این اسید از تخمیر اغذیه قنددار درست می شود ) انسان یک سوزشی در حلق و مری احساس می کند که در این صورت می گویند که ترش کرده است. البته همیشه نباید ترش کردن غذا را بعلت زیادی اسید در معده دانست، چرا که ممکن است مقدار اسید معده به اندازه لازم باشد و باز معده ترش کند.●  روشهای معالجه ترش کردن معدهالف) آشامیدن آب زیاد : در نتیجه این عمل شیره معده و اسید موجود در آن رقیق می شود و اثر سوزش از بین می رود.ب) خوردن جوش شیرین :جوش شیرین ، بی کربنات سدیم است که هم بصورت گرد و هم بصورت قرص بفروش می رسد و چون در روز چند دفعه، هر دفعه یک نوک چاقو جوش شیرین را در آب و یا بصورت قرص بخورند ترشی معده از بین می رود زیرا جوش شیرین اسید کلریدریک موجود در معده را خنثی می کند و نمک و آب تولید می نماید. اغلب داروهایی که برای جلوگیری از ترش کردن غذا در معده بکار می روند دارای جوش شیرین می باشند مثلا نمک بولریش دارای جوش شیرین است و نمک روها علاوه بر چاشنیهای آلی و جوش شیرین دارای سولفات سدیم و فسفات کلسیم و کربنات منیزیم می باشد.ج) اغلب داروهای جدیدی که برای رفع ترشی معده بکار می روند دارای سیلیکات سدیم و آلومینیم و منیزیم می باشد. ممکن است برای رفع ترشی معده هیدر اکسید کلوئید آلومینیم هم بکار برد. این اجسام اسید معده را خنثی می کنند در ضمن موجب تولید اسید بیشتری در آینده نمی گردند.د) خوردن کربنات کلسیم :در داروخانه های انگلستان گرد کربنات کلسیم را بعنوان داروی رفع ترشی می فروشند. این گرد اسید معده را خنثی می کند و تولید دی کلرید کلسیم و آب و گاز دی اکسید کربن می کند.و) اکسید منیزیم :در روز یک نوک چاقو گرد اکیسد منیزیم MgO برای رفع ترشی معده تجویز شده است این ترکیب اسید معده را خنثی کرده و دی کلرید منیزیم و آب تولید می کند.هـ) آشامیدن آب آهک :ساده ترین راه برای خنثی کردن اسید معده بکار بردن محلول سود و یا پتاس سوزان است ولی از آنجایی که این دو محلول غشای مری و معده را می سوزانند از بکار بردن آن صرف نظر شده است در عوض آب آهک را که یک قلیائی ضعیف است بکار می برند در آب آهک ۹۹% آب می باشد بنابراین ، بیم آنکه ضرری برساند نیست. آب آهک ، اسید معده را خنثی کرده تولید دی کلرید کلسیم و آب می کند.داروهای ذکر شده برای رفع ترشی معده بصورت موقت ترشی معده را برطرف می کنند. ولی ممکن است بعدا موجب زیاد شدن ترشح اسید معده هم بشوند.از دراز کشیدن بعد از خوردن غذا پرهیز کنید.- بعد از خوردن غذا، در وضعیت زانو در بغل ننشینید.- حداقل ۳ ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.ـ موقع خوابیدن زیر سر خود را ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر بالاتر ببرید.- موقع خوابیدن به پهلوی راست و کمی خمیده بخوابید.- تعداد دفعات وعده ی غذا را زیاد و حجم آن را کم کنید تا معده تان زیاد پُر نشود.- در طی روز زیاد دولا و راست نشوید.ـ اگر اضافه وزن دارید، وزنتان را کم کنید.ـ از پُرخوری پرهیز کنید.- باید از خوردن وعده های غذایی خیلی سنگین و چرب بپرهیزید.- سعی کنید همراه وعده های غذایی آب نخورید.ـ از خوردن غذاهای اسیدی مثل انواع گوشت،حبوبات و تخم مرغ پرهیز کنید، زیرا ترشح اسید معده را بسیار افزایش می دهند.- مصرف میوه های ترش و اسیدی مثل انواع آلو و گوجه ، غذاهای تند(ادویه دار) و نوشابه های گازدار را کاهش دهید.- موادی مثل نعنا، قهوه ، شکلات و الکل را مصرف نکنید.- اگرزخم یا التهاب معده دارید، از خوردن میوه ی خام پرهیز کنید.- لباس‌های تنگ نپوشید و کمربندتان را محکم نبندید.- اگر سیگاری هستید، سیگار کشیدن را ترک کنید. - درمان این بیماری اغلب با خوردن آنتی‌ اسیدها بهبود می‌یابد. داروهای آنتی اسید، اسید موجود در معده را خنثی می‌کنند. سعی کنید آنتی اسیدی مصرف کنید که هم «هیدروکسید منیزیم» و هم «هیدروکسید آلومینیوم» داشته باشد.اگر تغییر سبک زندگی و مصرف آنتی اسید در بهبود علائم شما کمکی نکرد، به پزشک مراجعه کنید تا داروی دیگر یا یک سری آزمایش برای شما تجویز کند. این آزمایشات شامل عکس برداری از قفسه سینه برای بررسی وجود زخم، ارزیابی وضعیت اسید داخل مری، آندوسکوپی مری و پیدا کردن باکتری مولد زخم است.● آیا بعد از درمان،امکان عود مجدد بیماری وجود دارد؟بله، متأسفانه از خصوصیات این بیماری عودهای مکرر بعد از درمان می باشد. در حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران پس از قطع دارو، دچار عود بیماری می شوند. لذا لازم است این بیماران بدون هیچ گونه نگرانی به مصرف داروهای توصیه شده توسط پزشک ادامه دهند.● عدم درمان به موقع این بیماری چه عوارضی دارد؟عدم درمان به موقع ممکن است باعث شود که این بیماران مبتلا به بیماری مری بارت شوند و متعاقب آن سرطان مری ایجاد شود، البته مصرف داروهای عنوان شده به طور کامل از ابتلا به سرطان مری پیشگیری نمی کند. نکته مهم، تشخیص به موقع بیماری می باشد که در صورت ایجاد علایم و شواهدی به سمت ابتلا به مری بارت یا سرطان مری، به موقع درمان مناسب شروع شود.● توصیه کلی شما به این بیماران کدام است؟این بیماری، یک بیماری مهم می باشد و باید زود شناخته شود و از سایر بیماری هایی که ممکن است با این بیماری تظاهرات مشترک داشته باشند، افتراق داده شود و بعد از اثبات این بیماری، فرد تحت درمان مناسب قرار گیرد. منبع/سایت پزشکان بدون مرز