یک جامعه صد میلیونی؛ همه چیز درباره سیّد‌ها

پایگاه خبری آوای رودکوف:روزنامه شهروند نوشت: آمارها می‌گوید: جمعیت سادات در جهان امروز بالغ بر ١٠٠ میلیون نفر است؛ این یعنی یک خانواده میلیونی. شاید برایتان جالب باشد که بدانید چه تعداد سید در ایران و دنیا داریم؟ جمعیت سادات در آخرین آمار در ایران بالغ بر ٦ میلیون نفر است. بر اساس همین آمار، مازندران از لحاظ تراکم سادات رکورددار است.

مازندران به ازای هر یک‌هزار نفر، ١٩٢ سید دارد که ١٩ درصد جمعیت این منطقه را تشکیل می‌دهند. یزد و کهگیلویه و بویراحمد رتبه‌های دوم و سوم را از لحاظ تراکم سادات دارند و استان قم به ازای هر یک‌هزار نفر، ١٤٠ سید دارد که رتبه چهارم کشوری را در این میان داراست. در دنیا نیز در کشورهای جنوب آسیا بالغ بر ٢٠ میلیون، در مصر ١١ میلیون، در مراکش ٧ میلیون، در یمن، افغانستان، اندونزی، مالزی و برونئی بالغ بر ٨ میلیون، در هند و پاکستان ١٠ میلیون و در بنگلادش نیز بالغ بر ٢ میلیون سید حضور دارند.

در میان مسلمانان خصوصا شیعیان، سادات از حرمت و احترام ویژه‌ای برخوردارند. برای عده‌ای ممکن است این سوال پیش بیاید که لقب سید از کجا آمده و چگونه می‌توان سید بودن خاندانی را ثابت کرد. پاسخ سوال‌های خود را در ادامه خواهید یافت.

عناوینی که جایگزین سید می‌شود

اگرچه سید نامی‎ است که در ایران به ذرّیه پیامبر(ص) اطلاق می‎شود، اما در دیگر کشورها این عنوان متفاوت است. در ترکیه و قلمرو پیشین عثمانی به آنان میر می‎گفتند و در عربستان بیشتر لقب شریف گفته می‎شد. البته سید بیشتر از دو لقب میر و شریف استعمال می‎شد، به‌ویژه اینکه علاوه بر ایران در عراق و شبه‌قاره نیز معمول است.

سادات دو شاخه اصلی دارند: نوادگان حضرت علی(ع) از طریق سه تن از پسران او - محمد حنفیه از خوله دختر قیس، عباس بن علی از ام‌البنین و عمر بن علی از صهباءِ ثعلبیه - که از میان پسران متعدد حضرت علی(ع) فرزند یافتند. به این سادات علوی می‏گویند. نوادگان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) - فرزندان حضرت علی(ع) از فاطمه - که به آنان سادات هاشمی و نیز بسته به انتساب به امام حسن(ع) یا امام حسین(ع)، حسنی یا حسینی گفته می‏شود.
شاخه‌های اصلی سادات در ایران هم شامل این موارد هستند:

هاشمی

سادات هاشمی، از نسل عقیل و جعفر از فرزندان ابوطالب؛ خاندان جعفری و زینبی از این گروه هستند.

محمدی

سادات محمدی که از نسل محمد اکبر معروف به محمد بن حنفیه (۱۵ یا ۱۸-۸۱ ق) بوده و خود شاخه‌ای از سادات علوی محسوب می‌شوند. خاندان عقیلی اصفهانی جزو این دسته هستند. البته این بدان معنا نیست که تمام کسانی که به سادات محمد مشهورند از نسل محمد بن حنفیه باشند.

حسنی

سادات حسنی از نسل فرزندان امام حسن مجتبی(ع)؛ خاندان‌های علمی بحرالعلوم، بروجردی، قاضی، گلستانه و مدرس از این گروه‌اند.

حسینی

سادات حسینی از نسل امام حسین(ع) هستند. از آنجا که نسل امام حسین(ع) فقط از طریق امام سجاد(ع) مانده، به فرزندان امام سجاد(ع) حسینی گفته می‌شود.

موسوی

سادات موسوی از نسل فرزندان امام موسی کاظم(ع)؛ خاندان‌های علمی آیت‌اللهی شیرازی، آیت‌اللهی یزد، اصفهانی، بجنوردی، بهبهانی، جزایری، خمینی، خوانساری، زنجانی، شهرستانی، شیرازی، صدر، کشفی، گلپایگانی، مشعشعی و میرلوحی از این دسته‌اند.

رضوی

سادات رضوی یا رضویان از نسل محمد الاعرج بن احمد بن موسی مبرقع (۲۱۸- ۲۹۶ق) فرزند امام محمد تقی(ع) (۱۹۵ -۲۲۰ ق)، بیشتر حضور این سادات در مشهد، قم و همدان است، اگر چه در شهرهای دیگر نیز کم و بیش می‌توان سادات رضوی را دید.