نگرش قرآن به ساده زیستی و قناعت

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف، یکی از کمالات اخلاقی انسان، زهد و ساده‏زیستی است و در متون دینی درباره مخالفت با تجمّلات دنیوی و دنیاگرایی، تأکیدات فراوانی وارد شده است. البته دیدگاه‏های مختلف در این زمینه، موجب بروز تفاسیر گوناگون در اجتماع است. متأسفانه برداشت‏های ناروا از منابع دینی و یا نادیده گرفتن سنت و سیره پیشوایان معصوم(ع) و اعتقادات شخصی، نحله‏های گوناگونی را پرورانده است. جمعی در مسیر افراط و گروهی در وادی تفریط، حقیقت زیبای زهد و پارسایی را مشوش ساخته‏اند؛ به گونه‏ای که گاهی با شنیدن واژه زهد، انزوا و تنهایی و دوری از مردم و تمدن و پیشرفت و ترقی و پرداختن به دعا و عبادت در گوشه‏ای آرام و فارغ از مشغله‏های زندگی، در ذهن انسان تداعی می‏شود و این به معنای واژگونه ساختن حقیقتی ارزشی و آلوده ساختن مفهومی ملکوتی است!!

حجت‌الاسلام جواد حاجی زاده، امام جمعه اهر در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: ساده زیستی یعنی اکتفا به حداقل ها و نفی آن نیازهایی که طبیعی و ضروری نیست و در طول زندگی به وسیله خود انسان یا عوامل تاریخی و اجتماعی بر او تحمیل می شود.

وی افزود: ساده زيستی با مفهوم زهد و بی رغبتی، ارتباط تنگاتنگی دارد.

وی با استناد به آیه 9 سوره حشر خاطرنشان کرد: ‌در این آیه می خوانیم: هم آن جماعت انصار که پیش از هجرت مهاجرین در مکّه به رسول ایمان آوردند و ) مدینه را خانه ایمان گردانیدند و مهاجرین را که به سوی آنها آمدند دوست می دارند و در دل خود هیچ حاجتی و حسد و بخلی نسبت به آنچه از غنائم بنی نضیر که به آنها داده شد نمی یابند و هر چند به چیزی نیازمند باشند باز مهاجران را بر خویش مقدم می دارند و جانشان به کلی از بخل و حسد و حرص دنیا پاک است و هرکس را از خوی بخل و حرص دنیا نگاه دارند آنان به حقیقت رستگاران عالمند.

حجت‌الاسلام حاجی زاده، ساده زیستی را مقابل زفاه طلبی دانست و ادامه داد: ساده زیستى كه در نقطه مقابل رفاه طلبى و تجمل گرایى قرار دارد، به معناى انزوا، گوشه نشینى، ترک دنیا و فرار از مسئولیت و تعهدات اجتماعى و انسانى و عدم استفاده و بهره بردارى از نعمت هاى دنیا نیست؛ بلكه منظور از آن این است كه انسان، با استفاده درست و منطقى از نعمت هاى مادى، آن را وسیله و ابزارى براى رفع نیازهاى آدمى بداند و با توجه به دستورات شرع مقدس، در تهیه غذا، لباس، لوازم زندگى، نشست و برخاست با دیگران، حضور در صحنه هاى سیاسى و اجتماعى و بر پایى محافل و مجالس، حد اعتدال را رعایت نموده، از نعمت هاى دنیا به قدر ضرورت و رفع نیاز، استفاده كرده و از اسراف و تجمل گرایى و ریخت و پاش هاى بى مورد، خوددارى نماید.

امام جمعه اهر از موانع ساده زیستی گفت و یادآور شد: آن چه با روحيه ساده زيستی سازگاری ندارد و مانع تحقق آن می شود، تجمل گرايی است.

وی با اشاره به فرموده مولای متقیّان علی (ع) افزود: امیرالمومنین علی(ع) می فرمایند: ثمره قناعت این است که انسان در کسب، اعتدال و میانه‏روی را رعایت می‏ کند و هوای نفس خود را از طلب دنیا باز دارد.

حجت‌الاسلام حاجی زاده، ضمن بازگو نمودن نقش ساده زیستی در خویشتن داری تاکید کرد: ساده زیستی، انسان را به سوی مصونیت نفس، خویشتن‏داری، عزّت نفس و ترک زحمت افزون‏طلبی فرا می‏خواند.

حجت‌الاسلام علی انتظاری، امام جمعه هادی‌شهر در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف اظهار کرد: ساده زیستی مورد نظر اسلام عبارت است از عدم دل بستگی به مظاهر دنیا و رهایی از تجملات و تشریفات زاید زندگی و بی پیرایه بودن که مقابل آن، تجمل گرایی و رفاه زدگی است.
وی، افزود: انسان هاى خود ساخته كه ساده زیستى را اختیار مى كنند، گرچه خود مى توانند با استفاده از نعمت هایى كه پروردگار عالم در دل طبیعت به ودیعه نهاده است، زندگى بهترى را براى خود فراهم سازند، اما از آن جایى كه دلبستگى به امور مادى نداشته و آن را وسیله و ابزارى براى رفع نیاز انسان ها مى دانند، دیگران را بر خود، مقدم داشته، خود به اندكى از مال دنیا اكتفا مى كنند.

وی، با استناد به آیه 130 سوره انعام خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: آن گاه خدا گوید ای گروه جن و انس، مگر برای هدایت شما از جنس خود شما رسولانی نیامدند که آیات مرا برای شما می خواندند و شما را از مواجه شدن با این روز سخت می ترساندند؟ آنها با نهایت پشیمانی جواب دهند که ما به جهالت و بدی بر خود گواهی می دهیم و زندگانی دنیا آنها را مغرور ساخت و در آن حال می فهمند و بر خود گواهی می دهند که به راه کفر می رفتند.

حجت‎الاسلام انتظاری، با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) ادامه داد: مولا علی(ع) می فرمایند: خدای متعال بر پيشوايان دادگر واجب کرده است که خود را با مردم ناتوان برابر قرار دهند تا رنج فقر، مستمندی را نارحت نکند.

امام جمعه شهرستان هادی شهر ضمن بازگو نمودن فلسفه ساده زیستی یادآور شد: فلسفه ساده زيستی، همدردی و شرکت عملی در غم مستمندان است. اگر افراد جامعه بخصوص مديران و رهبران جامعه زندگی ساده ای را برگزينند، هم درد و رنج محرومان را لمس می کنند و هم با آنان همدردی کرده اند.

وی، افزود: همه اضطراب ها و نگرانی ها از دنيا و مظاهر آن است، که با ساده زيستی می توان آنها را برطرف کرد و به آسودگی دست يافت.

حجت‌الاسلام انتظاری، ساده زيستی را يک نوع سرمايه گذاری دانست و تاکید کرد: ساده زيستی، يک نوع سرمايه گذاری است. با توجه به زندگی محدود و نيازهای گوناگون بشر بايد انسان برای نيازهای ماندگار خود، سرمايه گذاری کند. در سير الی الله که هدف نهايی، خلقت انسان است، بهترين زاد و توشه، سبک بالی است، چون هر چه آدمی خود را وابسته کند از طی طريق باز می ماند.

گزارش از: مهندس امیرمسعود طایفه سلطانخانی