خوانش متفاوت از موضوعای مشترک

پایگاه خبری آوای رودکوف-«جهانگیرایزدپناه»:تفاوت اندیشه و برداشت و خوانش متفاوت در پیروان مکتبی واحد امری طبیعی است زیرا افراد از نظر پایگاه اجتماعی ، طریقه تحلیل ، روحیات روانشناختی ، محیط رشد و علم اندیشی و دیدگاه اجتماعی – فلسفی ، نوع نگاه ( تعقلی یا تبعیتی ) به عقاید و باورها و ... متفاوتند . اگر تغییر و تحول جوامع مطرح نبود و یا شرایط ظهور یک نوع مکتب تغییر نمی کرد ، بدون شک اختلاف و تفاوت برداشت ها و خوانش ها چشمگیر نمی شد .

زمانی که اسلام منحصر به جامعه محدود عرب بود ، اختلاف ها و بحث ها هم چشمگیر نبود اما با ورود اسلام به سرزمین های گوناگون و سطح زندگی و فرهنگ و آگاهی مختلف ، موضوع از حالت اعتقاد و پیروی ساده و تبعیت گونه فراتر رفت و بالطبع جوامعی با پیچیدگی ها ی بیشتر و فرهنگ های گوناگون پرسش ها و چالش ها و خوانش های جدیدی رامطرح نمودند . همین پیچیدگی ها و چالش ها و تنوع خوانش ها به ظهور اندیشمندان اسلامی برجسته ای منجر گردید که باید گفت کمتر از خود سرزمین خاستگاه اصلی اسلام یعنی اعراب اصلی و اولیه بودند .

اینجاست که حکومت ها و خلفای جا خوش کرده بر مسند حاکمیت بر سرزمین های اسلامی و سنگر گرفته در امور ظاهری عبادی دین ، بحث ها و اندیشه ها و کنه و جوهره عدالت خواهی دین را متضاد با منافع خود یافتند و با تکیه بر لشکر جهل و تعصب و افراد ساده لوح و سطحی نگر ، خیلی از اندیشمندان و نواندیشان دینی را با چوب تکفیر ، رافضی، ارتداد به سر چوبه دار بردند و از پویایی در خور دین کاستند که این قصه تا کنون سر دراز دارد .

گرچه از دو نوع برداشت کلی سنتی و نو نام برده می شود اما در واقع برداشت ها ، شناخت ها و معرفت های متعارض و متفاوت مطرح است . پیچیدگی قضایا زمانی است که برای صاحبان برداشت های مختلف استنادها و شاهدهای گوناگونی منطبق با نظرشان در مکتوب های دینی و احادیث و ... پیدا می شود .

عده ای از صلح امام حسن برای صلح شاهد می آورند در عین حال عده ای دیگر می توانند از قیام امام حسین برای نبرد مثال آورند . از جنگ وصلح حدیبیه برای صلح و اصرار حضرت علی بر ادامه نبرد با سپاه معاویه برای عدم صلح استدلال واستناد میشود. بنا براین هر گروهی می تواند برای صحت یا توجیه باور وعمل خود استنادی جوید وارائه دهد.

این بحث ها واختلاف نظرها برسر پدیده های مختلف اگر بحث آکادمیک و محفل وحوزوی محض بود و بر زندگی مردم وجامعه تاثیر مستقیمی نداشت قابل چشم پوشی بود اما وقتی این بحث ها ومجادلات در جامعه ونحوه اداره کردن جامعه و در ارتباط با دیگر ممالک مطرح باشد نتایج آنها بر جامعه وزندگی مردم وسیر طبیعی پیشرفت جامعه تاثیر سوء خواهد داشت وبه تفرقه ونقاق وعدم انسجام وسر درگمی وگروه گرایی وعدم اتحاد آحاد ملت خواهد انجامید وتاوان آن بر گرده مردم سنگینی خواهد کرد.

پس چاره چیست ؟ وچه عاملی می تواند اشتراک نظر نسبی ایجاد وبه راه حلی صحیح وفراگیر منتهی شود ؟

اینجاست که نقش علم وبینش علمی و علم مدیریت جامعه وتعامل با جهان پیرامونی ودر هم آمیختگی باورها و آموزه های دینی با علوم نوین نمایان وضروری میگردد . باید قبول کرد که بعلت تغییر شرایط وزمانه وجهان، آموزه های صرف دینی بدون آگاهی نسبی به علوم نوین و تفسیری منطبق با شرایط نوین نمی تواند جوابگو ی زمانه باشد . همین بینش علمی اشتراک نظر وتفاهم وتعامل بیشتری ایجاد میکند و اختلافهای مضر بحال پیشرفت جامعه وعدم تحمل عقاید همدیگر را کاهش میدهد.