نگرش قرآن به غیبت

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف، براساس مبانی دینی، غیبت به عنوان یک رفتار نابهنجار محسوب می‌شود. این رفتار ضدارزشی، موجب بروز آسیب‌ها و مشکلات متعدد اجتماعی می‌شود و از آنجاکه متأسفانه در جامعه فعلی هم رواج دارد، بازخوانی و بازکاوی این پدیده با توجه به مدل‌های متنوع روابط جمعی، ضروری به نظر می‌رسد، تا با شناخت آسیب‌ها و درمان آن، گامی مهم در مقابل انحرافات، برداشته شود. در این تحقیق سعی شده است از منظر جامعه شناختی، به اختصار مهم‏ترین آسیب‌هایی که غیبت در روابط اجتماعی ایجاد می‏نماید و نقش و کارکرد آن در شبکه روابط اجتماعی بیان شده و پس از تبیین عوامل اجتماعی آن، راهکارهای عملی رفع غیبت نشان داده شود.
سرمایه بزرگ انسان در زندگی حیثیت و آبرو و شخصیت او است، و هر چیز آن را به خطر بیندازد مانند آن است که جان او را به خطر انداخته باشد، بلکه گاه ترور شخصیت از ترور شخص مهمتر محسوب می‌شود، و اینجا است که گاه گناه آن از قتل نفس نیز سنگین‌تر است.
یکی از فلسفه‌های تحریم غیبت این است که این سرمایه بزرگ بر باد نرود، و حرمت اشخاص درهم نشکند، و حیثیت آنها را لکه‌دار نسازد، و این مطلبی است که اسلام آن را با اهمیت بسیار تلقی می‌کند.
غیبت و از بین رفتن سرمایه اعتماد
حجت‌الاسلام صمد ناصری، امام جمعه خسروشهر در گفت‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: غیبت بدبینی می‌آفریند و پیوندهای اجتماعی را سست می‌کند. سرمایه اعتماد را از بین می‌برد و پایه‌های تعاون و همکاری را متزلزل می‌کند.

وی، افزود: یادکرد تحقیرآمیز و عیب¬جویانه از افراد در غیاب آنان، در میان مسلمانان صدر اسلام نیز کم و بیش رواج داشته است. ازاین رو، خداوند متعال در قرآن مجید به معرفی چهره زشت و ماهیت خطرناک این پدیده شوم پرداخته و با بیانی روشن و رسا مسلمانان را از آلوده شدن به آن بازداشته است.

حجت‌الاسلام ناصری، با استناد به آیه 31 سوره نساء(إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا) بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: ای اهل ایمان چنانکه از گناهان بزرگی که شما را از آن نهی کرده‌اند دوری گزینید، ما از گناهان دیگر شما درگذریم و شما را به مقامی نیکو برسانیم.

امام جمعه خسروشهر، ضمن بازگو نمودن پیامدهای غیبت یادآور شد: غیبت علاوه بر سیاه کردن روح و روان انسان، محیط اجتماعی انسان‌ها را نیز آلوده کرده و برخلاف هدف دین، موجب نفرت و دشمنی انسان‌ها با هم خواهد شد، امنیت روانی را از بین برده و در عادی شدن و گسترش گناهان نقش ایفا می‌کند.

وی، بااشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: غیبت كردن بر هر مسلمانی حرام است. غیبت مانند آتشی كه هیزم را با حرص و وَلع می‌خورد حَسنات انسان را به كلی از بین می‌برد.

حجت‌الاسلام ناصری، از پشیمانی سریع مبتلایان به غیبت گفت و تأکیدکرد: چون غیبت کردن از گناهان کبیره است اگر کسی به آن مبتلا شد واجب است فورا از آن پشیمان شود و پس از پشیمانی قلبی به زبان نیز استغفار نماید و عازم باشد که دیگر گرد چنین گناهی نرود و بار دیگر مرتکب این گناه ناپسند نشود و از آنجا که غیبت جنبه حق الناس دارد اگر دسترسی به صاحب غیبت دارد از او عذرخواهی نماید هر چند بصورت سربسته باشد و اگر دسترسی بطرف ندارد یا از دنیا برای او استغفار نموده و عمل نیک انجام دهد شاید به برکت آن خدای متعال هم وی را بخشیده و طرف مقابل را راضی سازد.

عیبت و درهم شکستن حیثیت انسانها
حجت‌الاسلام حسن مرسلی، امام جمعه صوفیان در گفت‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: تحریم غیبت این است که آبرو و حیثیت انسانها که سرمایه بزرگ هر فردی است در هم نشکند و شخصیت افراد لکه‌دار نشود.

وی، افزود: غیبت را یکی از گناهان و لغزش های بزرگ زبان باید دانست.

حجت‌الاسلام مرسلی، با استناد به آیه 12 سوره حجرات(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ) بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: ای اهل ایمان، از بسیار پندارها در حق یکدیگر اجتناب کنید که برخی ظنّ و پندارها معصیت است و نیز هرگز از حال درونی هم تجسس مکنید و غیبت یکدیگر روا مدارید، هیچ یک از شما آیا دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را خورد؟ البته کراهت و نفرت از آن دارید، پس بدانید که مثل غیبت مؤمن به حقیقت همین است و از خدا پروا کنید که خدا بسیار توبه پذیر و مهربان است.

امام جمعه صوفیان، از حقیقت و معنای غیبت گفت و یادآور شد: حقیقت و معنای غیبت بر اساس آن چه از روایات استفاده می شود، این است که چیزی درباره برادر مسلمان و مؤمن خود نزد مردم بگویی که اگر به گوش او برسد، دل تنگ شود و به آن راضی نباشد.

وی، بااشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: غیبت كردن، آخرین تلاش افراد زبون و ناتوان است.

حجت‌الاسلام مرسلی، ضمن بازگو نمودن راهکاری برای ترک غیبت تأکیدکرد: تربیت نفس برای خودداری از غیبت و مهار زبان را می توانیم در ترک غیبت تاثیرگذار بدانیم.

گزارش از: امیرمسعود طایفه سلطانخانی