آوای دنا-اسدا... ربانيمهر:
از هر طرفي كه حركت ميكنيم، ميبينيم كه به فرهنگ ميرسيم و واقعاً همه راهها به فرهنگ ختم ميشود«مقام معظم رهبري»
فرهنگ، مجموعه اعتقادات، باورها و ارزشهاي يك ملت، فرهنگ، هويت و ارزش يك ملت را نشان ميدهد و در تعريف فرهنگ همين بس كه يكي از محدود عواملي است كه ميتواند به زندگي انسانها معنا و جهت دهد و حتي انسانهاي جوامع غربي كه با آموزههاي اسلامي بيگانه هستند بر اهميت فرهنگ تأكيد بسيار زيادي دارند و ريشه بسياري از پيشرفتهاي خود را توجه به فرهنگ ميدانند.
در جامعه اسلامي ما فرهنگ از اهميت ويژهاي برخوردار است و بارها بزرگان دين، فرهنگ را محور اصلي هويت و شخصيت انسانها دانسته و حتي در نگاه اقتصاددانان، اگر فرهنگ به خوبي در جامعه مورد توجه قرار گيرد چه بسا بعضي مشكلات اقتصادي به وجود نيايد و در بحث اجتماع و جامعهشناسي نيز ريشه بسياري از ناهنجاريهاي اجتماعي همين كمتوجهي به فرهنگ است و حتي در عرصه سياست نيز اگر شاهد بعضي بداخلاقيهاي سياسي هستيم به علت همين ناديده گرفتن معيارها و ارزشهاي فرهنگي است.
واقعيت اين است كه از بعد از انقلاب تا امروز در بخش فرهنگ موفقيتهايي داشتهايم، اقدامات خوبي انجام شد، بالاخره در سالهاي اخير در زيرساختهاي فرهنگي از جمله در بخش عمران كارهاي خوبي انجام شد اما به فرموده مقام معظم رهبري، بخش فرهنگ مظلوم مانده است و انتظارات عرصه فرهنگ برآورده نشده است و اين در حالي است كه تقويت و توجه به فرهنگ ميتواند حركتي متعالي در بخشهاي ديگر همچون سياسي، اقتصادي و اجتماعي باشد و در وضعيت فعلي اگر موضوع تحريمهاي اقتصادي مطرح است روزي اين تحريمها برداشته ميشود اما كمتوجهي به فرهنگ يا غيرقابل جبران و يا جبران آن سخت است چون با هويت و اعتقادات جامعه سر و كار دارد.
اما در برنامههاي وزير جديد فرهنگ و ارشاد اسلامي دولت يازدهم برنامههاي خوبي ديده شده كه اجراي مناسب اين برنامهها ميتواند بارقه اميدي در بين عرصه فرهنگ و هنر ايجاد كند كه در اينجا به چند مورد از آنها به صورت مختصر اشاره ميشود:
1- فضاهاي فرهنگي: بايد بپذيريم كه از فضاهاي فرهنگي استفاده درستي نميشود، اكثر فضاهاي فرهنگي ما برنامه خاصي ندارند و همين باعث ميشود كه نوجوانان و جوانان ما به سمت فضاهاي غيرفرهنگي سوق داده شوند و دچار بعضي آسيبها شوند.
2- سبك زندگي: بر سبك زندگي اسلامي – ايراني در برنامههاي وزير جديد تأكيد شده است و اين درحالي است كه اين موضوع مهم در جامعه فراموش شده است و دستگاههاي فرهنگي در اين زمينه برنامه خاصي ندارند.
3- ترويج فعاليتهاي قرآني: در يك جامعه اسلامي بايد در هر خانواده يك قاري قرآن وجود داشته باشد، قرآن بايد از مهجوريت خارج شود و به بعضي برنامههاي تكراري و كليشهاي بسنده نكنيم.
4- تهاجم فرهنگي: كمكاري و بيبرنامگي دستگاههاي فرهنگي باعث شده بيگانگان در فضاي فرهنگي كشور رخنه كنند و از تلويزيون تا تئاتر تا گوشيهاي تلفن همراه را به تسخير خود درآورند و اين دليل كمكاري دستگاههاي فرهنگي است كه دچار ركود و بيبرنامگي هستند و تنها به برنامههاي تكراري، بدون بازده و بدون كيفيت بسنده ميكنند.
5- بازگشت به خويشتن: هويت فرهنگي جوانان و نوجوانان ما مورد فراموشي قرار گرفته است، هنوز نوجوانان و جوانان ما الگوي ايران اسلامي خود را نشناختهاند، هنوز نوجوانان و جوانان ما هويت خود را باور نكردهاند و فرهنگسازي براي آنها صورت نگرفته است كه از هويت واقعي خود دفاع كنند.
6- نخبگان فرهنگي: متأسفانه در بعضي جايگاهها و مديريتهاي فرهنگي، افراد غيرفرهنگي حضور دارند و از طرفي دغدغه فعاليت فرهنگي ندارند كه اين باعث ميشود آن دستگاه فرهنگي حتي به اندازه مصرف آب و برق در آن دستگاه بازده نداشته باشد و به جاي ارتقاء فرهنگي، مانعي در برابر اعتلاي فرهنگ به وجود آورد.
رهبر فرزانه انقلاب عليرغم اينكه از بعضي خدمات دولت نهم و دهم بالاخص در حوزه ساخت و ساز و مسائل عمراني و چند خصوصيت ديگر آنها تقدير و تشكر كردند اما در هفته دولت در سالهاي 87، 88، 89، 90 و حتي 91 از عملكرد بخش فرهنگي دولت انتقاد داشتند كه در آخرين اين مواضع، مقام معظم رهبري اشاره كردند كه نسخه فرهنگي در سالهاي گذشته به دولت يادآوري شد و از اينكه در گزارش عملكرد دولت، اشارهاي به بخش فرهنگ نشد گلايه داشتند و اين نشانه اهميت و جايگاه بخش فرهنگ در جامعه است كه بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
به هر حال باز هم در پايان به يكي ديگر از فرمايشات رهبر معظم انقلاب اشاره ميكنم و اميدوارم كه توسعه بخش فرهنگ در اولويت همه برنامهها قرار گيرد. سخن رهبر معظم انقلاب اين است: «استقلال يك ملت، جز با استقلال فرهنگ تأمين نميشود.»