توسعه دامپروری نوین؛ سال گوسفند!
پایگاه خبری آوای رودکوف - وحید حاج سعیدی :افزایش قیمت گوشت قرمز در سال های اخیر در حالی به یک چالش جدی تبدیل شده است که کشور ما از نظر زیر ساخت های پرورش دام و دامپروری، دارای شرایط مطلوبی است.
اما هر ساله سوء مدیریت، صادرات بی رویه، نوسان نرخ ارز، نوسان قیمتی برخی کالاها و نهاده های دامی، تاخیر در حمل و نقل به دلیل شرایط آب و هوایی، سخت شدن نگهداری دام با سرد یا گرم شدن هوا و خشکی مراتع و از همه مهم تر سودجویی برخی دلال ها باعث می شود، نرخ گوشت قرمز به ویژه گوسفند با افزایش شدید همراه شود.
این در حالی است که با برنامه ریزی و مدیریت هدفمند منابع، نه تنها می توان قیمت گوشت قرمز را در بازار کنترل کرد و سفره مردم را غنی تر ساخت، بلکه می توان از این فرصت بهره مند شد و به صادرات این محصول نیز اندیشید.
استرالیا با وجود اینکه آمار تولید دام سبک آن نزدیک به ایران است اما بیشترین تولید و ارزش افزوده صادراتی را از این محل دارد به طوری که سالانه حدود ۲ میلیون راس دام سبک را به کشورهای هدف صادر می کند اما ایران برای تامین بازار داخلی خود ناگزیر به واردات است!
امروزه تقریباً در همه استان های کشور پرورش دام به ویژه گوسفند صورت می گیرد. اما علمی و صنعتی نبودن دامپروی در اکثر استان های کشور باعث شده تا این کسب و کار با چالش های زیادی همراه شود که افزایش قیمت برای مصرف کننده اولین چالش و ورشکستگی دامداران، آخرین چالش این حوزه محسوب می شود!
بی تردید داشتن نگاه علمی و استفاده از تجارب سایر کشورها، اولین گام در جهت مرتفع ساختن این مشکل است. اصلاح نژاد دام‌های موجود با بهره‌گیری از برنامه‌های دقیق ژنتیکی و تلقیح مصنوعی می تواند به پرورش دام‌هایی قوی تر و با ضریب تبدیل غذایی بهتر، رشد سریع‌تر و مقاومت بیشتر نسبت به بیماری‌ها منجر شود.
در طرف مقابل بهبود کیفیت علوفه و تغذیه از طریق توسعه کشت گیاهان علوفه‌ای مقاوم به خشکی، استفاده از مکمل‌های پروتئینی و معدنی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در فرآوری خوراک نیز نقش مؤثری در افزایش بهره‌وری دارد.
گذار از دامپروری سنتی به صنعتی نیز به عنوان یک چاره اساسی، می تواند در رشد این صنعت موثر باشد. توسعه دامداری‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی با رعایت اصول بهداشت و مدیریت صحیح، جایگزینی سیستم‌های سنتی و کم‌بازده با روش‌های مدرن و از همه مهم تر آموزش دامداران در زمینه حفظ منابع طبیعی، بهداشت، تغذیه و اصلاح نژاد از مواردی هستند که زمینه افزایش تولید و حتی صادرات دام را فراهم می سازند.
در این مسیر حمایت‌های دولتی در قالب ارائه تسهیلات مالی، بیمه دام، ایجاد شبکه‌های توزیع علوفه و نهاده با قیمت مناسب، و کنترل واردات و صادرات بی‌رویه نیز از عوامل کلیدی تقویت ظرفیت تولید داخلی محسوب می‌شوند.
اما به خاطر داشته باشیم توسعه دامداری صنعتی به معنای تعطیلی دامپروری سنتی نیست. توجه به حفظ و توسعه مراتع طبیعی، مدیریت چرا و جلوگیری از فرسایش خاک و تخریب منابع طبیعی می تواند زمینه ساز توسعه سنتی این صنعت نیز باشد تا پایداری تولید در بلندمدت و شرایط اقلیمی گوناگون به ویژه محیط زندگی عشایر حفظ شود.
به همین اعتبار پیشنهاد می شود همه ساله در وزارتخانه جهاد کشاورزی کارگروهی راه اندازی شود تا با نامگذاری سال های مختلف روی محصولات و مقولات مرتبط به این نهاد، شرایط توسعه و بهره وری بیشتر در خصوص آن مقوله خاص در همه استان های کشور و در تراز ملی فراهم شود.
به عنوان مثال در "سال گوسفند" با بهره‌گیری از پژوهش‌های دانشگاهی، آموزش های پایه و تخصصی، همکاری بخش خصوصی و دولتی، توسعه سردخانه ها، کارخانجات تولید خوراک دام و در نهایت توسعه زیرساخت‌های بازاریابی صادرات ، می توان به شکل قابل توجهی میزان تولید گوشت قرمز را افزایش داده و کشور را به سمت خودکفایی در این بخش سوق دهیم.
