پایگاه خبری آوای رودکوف:«حمیده مجیدی» کارشناس ارشد روان شناسی؛روانشناس و درمانگر تخصصی کودک ،نوجوان و مشاور مدرسه" با اشاره به اضطراب و استرس کلاس اولی ها و پیش دبستانی ها در روز اول مدرسه، گفت:از هر 5 کودک 1 کودک به اختالات اضطرابی مبتلا است که اغلب به آنها توجه نمیشود و درمان نمیگردد. یکی از این اختلالات در کودکان اختلال اضطراب جدایی است.
وی اظهار داشت: اضطراب هشداری است که فرد را گوش به زنگ می کند یعنی به فرد هشدار می دهد که خطری در راه است و باعث می شود که فرد بتواند برای مقابله با خطر اقداماتی به عمل اورد .
در همین راستا و به منظور آشنایی بیشتر با این مقوله گفتگوی با ایشان" انجام داده ایم که حاوی نکات مهمی است:
تفاوت اضطراب با ترس چیست؟
ترس هم هشداری است که فرد را گوش به زنگ میکند ،اما ترس در پاسخ به خطری معلوم،بیرونی،معین ایجاد میگرددحال آن که اضطراب در پاسخ به تهدیدی پیدا میشود که نامعلوم،درونی و مبهم است وجه تشابه این دو نشانه های فیزیولوژیک مشترک است.
نشانه های اضطراب چیست؟
نشانه های اضطراب در یک دسته بندی کلی به نشانه های جسمانی،شناختی و رفتاری قابل تقسیم است.
نشانه های جسمانی اضطراب در کودکان عبارتند از:
افزایش ضربان قلب،خستگی،افزایش تنفس،تهوع،دل آشوبه،گیجی،تاری دید،خشکی دهان،انقباض ماهیچه ها،تپش قلب،سرخ شدن چهره،استفراغ،بی حسی و عرق کردن.
اما نشانه های شناختی اضطراب در کودکان:
فکر وحشت و ترس داشتن،فکر یا تصور جانوارن وحشی یا هیولاها،فکر در مورد سرزنش خود یا انتقاد از خود،فکر درباره ی بی کفایتی یا ناتوانی،ناتوانی در تمرکز،فراموش کاری یا فراموشی جزءی،فکر درباره هالو به نظر رسیدن،فکر درباره ی آسیب بدنی،خیالاتی درمورد آسیب به یک دوست صمیمی،افکار درمورد دیوانه شدن،افکار درمورد آلوده و پلید بودن.
نشانه های رفتاری اضطراب عبارتند از:
دوری و پرهیز،لکنت پیدا کردن،لرزیدن لب ها،فرو دادن آب دهان،بی تحرکی،مکیدن شصت،ناخن جویدن،گرفتگی عضلانی،لرزش صدا،قفل شدن آرواره ها،بی قراری،گریستن و جیغ زدن.
اضطراب در کودکان چه موقع غیر طبیعی است؟
۱ـ جز اضطراب و ترس های رایج در سنین خاص نباشد.
۲ـ شدت، فراوانی و مدت آن به حدی است که کودک دچار آشفتگی میشود.مانع از فعالیت های روزانه از قبیل رفتن به مدرسه و یا برقراری دوستی با کسی میشود.
۳ـ مشکلات جدی در پی آن به وجود اید.
۴ـ قادر نیستند رفتار های خود ویران گرانه را متوقف سازند یعنی خود را مجبور به مضطرب بودن میدانند.
۵ـ با اینکه به آنها اطمینان میدهند باز ادامه دارد.
۶ـ متناسب با شرایط و موقعیت و محتوا قابل درک نیست.
ترس های رایج در دوان طفولیت،کودکی و نوجوانی
۶ــــــــ۰ماهگی،از دست دادن حمایت بدنی/صدای بلند
۱۲ــــــــ7 غریبه ها/چیز های ناگهانی و ترسناک
۱سالگی جدایی از والدین/آسیب دیدگی والدین/توالت رفتن/غریبه ها
2 سالگی صداهای بلند/حیوانات/اتاق تاریک/جدایی از والدین/اشیاء یا ماشین های بزرگ/تغیر در محیط شخصی
3 سالگی ماسک ها/تاریکی/حیوانات/جدایی از والدین
4 سالگی جدایی از والدین/حیوانات/تاریکی/صداها
5 سالگی حیوانات/ادم های بد/تاریکی/جدایی از والدین/آسیب بدنی
6 سالگی موجودات فوق طبیعی(ارواح و جادوگران) /صدمات بدنی/رعدو برق/تنها خابیدن/تنها ماندن در خانه/جدایی از والدین
8ــــــــ7 سالگی موجودات فوق طبیعی/تاریکی/احضار روح/تنها ماندن در خانه/آسیب بدنی
12ــــــــ9 سالگی ازمون ها و امتحانات مدرسه/عمل کرد تحصیلی/آسیب بدنی/ضاهر جسمی/رعد و برق/مرگ
نوجوانی،روابط شخصی/ضاهر شخصی/مدرسه/پیامد های سیاسی/آینده/حیوانات/پدیده های فوق طبیعی/بلایا طبیعی/ایمنی
اختلال اضطرابی چیست؟
اختلال اضطرابی یک حالت روانی یا برانگیختی شدید که ویژگی های ان عبارتند از:ترس/تردید/ نگرانی زیاد
در این افراد میزان ترس بسیار بیشتر از میزان واقعی تهدید یا خطر است
افراد همیشه خود را در حالت ترس یا نگرانی می بینند بدون آن که علتش مشخص باشد.
ترس و نگرانی همیشه فرد را رنج میدهد و زندگی حالت عادی ندارد .
رایج ترین مشکلات بهداشتی روانی در میان کودکان و نوجوانان اختلال های اضطرابی هستند .
از هر 5 کودک 1 کودک به اختالات اضطرابی مبتلا است که اغلب به آنها توجه نمیشود و درمان نمیگردد. یکی از این اختلالات در کودکان اختلال اضطراب جدایی است.
در آستانه ی بازگشایی مدارس پیش دبستان و مهد کودک ها این اختلال بیش تر دیده میشود.
این کودکان اضطراب شدید و نا متناسب با سطح رشد،نسبت به جدایی از خانه یا کسانی که به آنان دل بستگی دارند که در دست کم سه مورد از موارد زیر مشخص میشود:
۱ـ ناراحتی شدید و مداوم هنگام جدایی یا احتمال جدایی از خانه یا افرادی که به آنها دلبستگی دارد
۲ـ نگرانی شدید و مداوم درمورد از دست دادن یا آسیب دیدگی افرادی که به آنها دلبستگی دارد
۳ـ نگرانی شدید و مداوم در مورد اینکه یک اتفاق ناگوار باعث جدایی از افرادی که به آنها دلبستگی دارد خواهد شد(همانند گم شدن یا دزدیده شدن)
۴ـ امتناع از رفتن به مدرسه یا جاهای دیگر به دلیل ترس از جدایی.
۵ـ ترس شدید و مداوم یا اکراه از تنها ماندن در خانه یا جاهای دیگر بدون حضور افرادی که به آنها دلبستگی دارد یا افراد بزرگ تر.
۶ـ اکراه از خوابیدن بدون حضور یکی از افرادی که به آنها دلبستگی دارد یا خوابیدن.
۷ـ کابوس های مکرر درباره ی جدایی/گم شدن/دزدیده شدن
۸ـ شکایت های مکرر از نشانه های ناراحتی/جسمانی مثل(سردرد،دل درد،تهوع یا استفراغ) هنگام جدایی یا احتمال جدایی از افرادی که به آنها دلبستگی دارد.
بیشتر بخوانید:
فرزندپروری و تاثیر والدین در پرورش و موفقیت کودک و نوجوان
عزیزان توجه داشته باشید که"اختلال اضطراب جدایی" را نباید با "اضطراب جدایی" اشتباه گرفت زیرا اضطراب جدایی یک مرحله رشدی طبیعی است که در نوزادان سالم با "دلبستگی از نوع امن" روی میدهد.
اضطراب جدایی معمولن در 12 تا 18 ماهگی روی میدهد اما اختلال اضطراب جدایی در سال های بعد از ان مخصوصن سن دبستان مشاهده میشود. اگر این کودکان درمان نشوند بعد ها با احتمال بیشتر به اختلال دو قطبی ،اختلال وحشت زدگی و سایر اخلالات مبتلا میشوند.
معلمان ، والدین و مدیران مدارس
کودکی که دچار اختلال اضطراب جدایی است هرگز تاکید میکنم هرگز نباید به زور و با اصرار از والد مراقب یا کسی که به آن دلبسته است جدا گردد. این خطایی است که بسیاری از این عزیزان مرتکب می شوند در مدارس،مهدها ،و خانواده جبران این جداکردن اجباری و با اصرار بسیار سخت است و تا همیشه آسیب روانی آن با کودک یا نوجوان خواهد ماند و اختلال اضطراب جدایی وی را بدتر میکنند.
بنابراین اولین اقدام در مدارس برای کودک دارای این اختلال ،ماندن در کنار فردی است که با او دلبستگی دارد و ارجاع به کلینیک های تخصصی روانشناسی گام بعدی است (درمان این اختلال زمان بر است)جای تاسف است که مشاهده می کنم در عصر ارتباطات و فن آوری اطلاعات هنوز با این کودکان در مدارس رفتار درستی صورت نمی گیرد.
دلبستگی» (Attachment) به معنی داشتن پیوند عاطفی عمیق و پایدار با شخصی دیگر است، به صورتی که فرد در کنار کسی که به آن دلبستگی دارد، احساس آرامش و امنیت بیشتری میکند. افراد تمایل دارند نزدیک به افرادی که به آنها دلبسته هستند بماند و با دوری از آنها «اضطراب جدایی» (Separation Anxiety) را تجربه میکنند.
بیشتر بخوانید:
نوجوانی و چالشهای ارتباط با خانواده
مطلب جالب و هشدار جدی به اولیا و مربیان بود 
