مدیریت درمنظرقرآن

در کشور ما نیز به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری اندیشمندان اسلامی و بازگشت دین به عرصه جامعه و حکومت، بحث های میان رشته ای طرفداران فراوانی پیدا کرده است. چرا که به طور طبیعی اقتضای حکومت اسلامی، دینی شدن عرصه های مختلف از جمله اقتصاد، مدیریت، آموزش و پرورش و غیره است.

ضرورت مدیریت در زندگی اجتماعی، از بدیهیات است و هیچ نیازی به استدلال و برهان ندارد؛ زیرا زندگی اجتماعی هر چند در مجموعه‌ای بسیار اندک و کوچک، بدون داشتن مدیر و سازماندهی خاص، سازمان نیافته و به سرعت از هم پاشیده و متلاشی خواهد شد، بنابراین همزمان با آغاز زندگی اجتماعی بشر، انسان به نقش مهم مدیریت و رهبری، پی برد و از همان آغاز، هر اجتماعی- هر چند کوچک- برای خود مدیر و رهبری جهت هدایت اجتماعشان، بر می گزید .

قرآن کریم ضرورت مدیریت را در موارد گوناگون و با شکل ها و شیوه های خاصی بیان می‌دارد تا جامعه بشری را به این اصل اساسی متوجه سازد. مطالعه در داستان های قرآنی که حامل سرگذشت پیامبران بزرگ و مردان برجسته تاریخ می باشد، این معنا را بهتر روشن می‌کند.

مدیریت قرآنی، مدیریت افاضل است
حجت‌الاسلام علی‌اکبر اکرمی، امام جمعه سراب در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف اظهار کرد: مدیریت قرآنی، مدیریت علمی است، یعنی مدیریت افاضل، مدیریت عالمان، مقصود از مدیریت علمی اصطلاح رایجی نیست که در غرب بر مدیریت استثمارگرانه اطلاق می شود.

وی افزود: امامت الگوی مدیریت است و از جمله خصائص و مختصات این نهاد والای سیاسی در اسلام و قرآن عبارت است از وحدت در رهبری، حتی در مواردی که بنا به ضرورت هایی شورای رهبری پیش بینی و پیشنهاد شده است، وحدت در عین کثرت وجود دارد.

وی با استناد به آیه 41 سوره قصص(وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ لَا یُنصَرُونَ)خطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: و  قرار دادیم برای آن ها پیشوایانی که آن ها را به سوی آتش می خوانند.

حجت‌الاسلام اکرمی، ضمن بازگو نمودن ویژگی های مدیریت قرانی ادامه داد: مدیریت قرآنی، مدیریتی است مشاوره جویانه، بنابراین شورایی به معنی مصطلح نیست، اما مشاوره جویانه هست.

امام جمعه سراب، یادآور شد: وقتی مدیریت و رهبری خوب و قوی وجود داشته باشد، انسان‌ها قدرت، شجاعت، اعتماد به نفس، امید و آرمان می یابند و در غیر این صورت ناتوان، سرخورده، بی هدف و ضعیف می‌شوند.

وی با اشاره به فرموده پیمبر(ص) افزود: ایشان می‌فرمایند: اگر دو دسته از امت من صالح باشند ، امتم نيز صالح مي شود و اگر آن دو فاسد شوند، امتم نيز فاسد مي شود.

حجت‌الاسلام اکرمی، مدیریت انسان در راستای مدیریت نظام عالم دانست و تأکید کرد: مدیریت انسان در راستای مدیریت نظام عالم است؛ اگر مدیریتی هماهنگ با مدیریت جهان هستی نباشد، رضایت باری تعالی را همراه ندارد، و در معرض سقوط و انحطاط قرار می‌گیرد؛ از این رو مدیریت انسان در مجموعه مدیریت کلی عالم ملاحظه شده و از او خواسته شده که با این نظام مدیریتی جهان هماهنگ شود و زندگی خود را با نظام هدفدار هستی هماهنگ سازد.

هدف مدیر،  جلوگیری از اتلاف وقت و تکرار و دوباره کاری است
حجت‌الاسلام مهدی منصوری، امام جمعه شربیان نیز در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: هدف مدیر، تغییر و بهبود سازمان و افزایش توان کاری یک مجموعه و جلوگیری از بروز اختلاف و اتلاف وقت و تکرار و دوباره کاری است، و در حقیقت او بین قسمت‌های مختلف یک اداره نقش هماهنگ کننده را به عهده دارد.

وی، افزود: اگر پیشوایان، در دنیا خیرخواه و صالح و سعادتمند باشند، پیروان آنان هم طریق سعادت در پیش می‌گیرند، چرا که مردم بر دین حاکمان خود هستند. 

وی با استناد به آیه 73سوره انبیاء(وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِیتَاء الزَّکَاةِ وَکَانُوا لَنَا عَابِدِین)خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: ما آن ها را پیشوایان هادی به امر خودمان قرار دادیم..

حجت‌الاسلام منصوری، مدیر را قافله سالار مردم در مسیر حرکت به سوی کمال دانست و  ادامه داد: مدیر در واقع راهنمای کاروان و قافله سالار مردم در مسیر حرکت به سوی کمال است. او باید راه‌های کمال را بشناسد و به خطرهای راه واقف باشد و با مدیریتی حکیمانه و همه جانبه، نیازهای افراد را در نظر بگیرد و با انحرافات و لغزش های آنانمبارزه کند و آن‌ها را به سوی سعادت واقعی سوق دهد.

امام جمعه شربیان، یادآور شد: مدیریتی شایسته است که می تواند جامعة خود را بهشتی یا جهنّمی نماید. 

وی با اشاره به فرموده امام علی(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: آن گاه که در مورد کاری تصميم گرفتی از عواقب نامطلوب آن اجتناب کن.

امام جمعه شربیان،، از تاثیر مدیریت در بهبود امور اجتاع گفت و تاکید کرد: ازآنرو مدیریت یک پدیده اجتماع است، بهبود آن تاثیر در بهبود امور اجتماع دارد و بر زندگی دیگران تاثیر غیرمستقیم و گاهی مستقیم می‌گذارد و یکی از اهداف مدیریت هم تعالی دادن به اجتماع است، از این رو در مجموعه انسانی یا سازمانی تحرک ایجاد می نماید؛ بنابراین اگر مدیریت یک نظام با مدیریت بقیه نظام‌ها هماهنگ نباشد، جای ایراد نیست، گرچه مخالفت با مدیریت شرق و غرب مشکلاتی به بار می آورد، ولی برای یک نظام مستقل قابل تحمّل است.