تگرش قرآن به تواضع

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف، تواضع، از صفات نیک اخلاقی است که فردی بدون هیچ چشمداشت مادّی و دنیایی، از تکبر و برتربینی در برابر دیگر افراد با ایمان خودداری نموده و مزایا و محاسن خود را به رُخ آنان نکشد.

تواضع، اقدامى است که انسان داوطلبانه در برابر دیگران به خاطر امتیازاتى که در آنان احساس می‌کند، انجام مى‏دهد. ممکن است فردى خود را در برابر دیگران از جهتى یا جهاتى داراى امتیاز ببیند، براى این‌که مبادا به غرور و تکبر مبتلا شود باید به جهات امتیاز خود توجه نکند، بلکه به امتیازهاى دیگران حتى احتمال پاره‌اى امتیازات در آنان توجه کند و به خاطر همان جهات امتیاز، فروتنى کند؛ اما ذلّت، امرى است که معمولاً از ناحیه دیگران تحمیل می‌شود و در ذلّت، فردِ ذّلت‌پذیر تحقیر می‌شود، اگر تواضع با ذلت همراه شود، ازنظر اخلاق اسلامی مردود است.

ناگفته پیداست که تواضع و فروتنی نقطه مقابل تکبر و فخرفروشی است و جداسازی بحث های کامل این دو از یکدیگر مشکل یا غیر ممکن است، بنابراین هم در آیات و روایات اسلامی و هم در کلمات بزرگان اخلاق این دو به یکدیگر آمیخته شده است، نکوهش از یکی ملازم تمجید و ستایش از دیگری است و ستایش از یکی همراه با نکوهش از دیگری است، درست مثل اینکه بحث های مربوط به ستایش و تمجید از علم جدای از نکوهش از جهل نیست و نکوهش از جهل همراه ستایش علم است.

حجت‌الاسلام قهرمان احمدی، امام جمعه باسمنج در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف اظهارکرد: تواضع و فروتنی از تربیتی ارزشمند سرچشمه می گیرد.

وی، قرب الهی را از برکات واضع دانست و افزود: از آثار و برکات تواضع دستیابی به مقام قرب الهی است که مقصد برتر هر انسانی است.

وی، بااستناد به آیه 63سوره فرقان(وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا) بیان کرد: در این آیه می خوانیم: بندگان خداى رحمان كسانى هستند كه در روى زمين به فروتنى راه مى‌روند و چون جاهلان آنان را مخاطب سازند، به ملايمت سخن گويند.

حجت السلام احمدی، ادامه داد: تواضع، ثمره‌ بندگى و نخستين نشانه‌ آن است.

امام جمعه باسمنج، یادآورشد: تواضع بايد هم در عمل باشد، هم در كلام، و هم در عبادت.

وی، بااشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: ایشان می فرمایند: به وسیله تواضع با تکبر که ضد آن است مقابله کنید.

حجت‌الاسلام احمدی، از متواضع بودن انسان های حق پذیر گفت و تاکیدکرد: انسان‌های حق‌پذیر در برابر حق متواضع هستند و چون شناخت کاملی از دیگران در این ارتباط ندارند و نمی‌دانند که نسبت شخص با حقیقت تا چه اندازه است می‌کوشند تا به گونه‌ای عمل کنند که روحیه حق‌پذیری آنان به نمایش گذاشته شود؛ از این رو به دیگران، هم تواضع می‌ورزند و هم اهل احسان و نیکی هستند.

خدای تبارک و تعالی به راه رفتن ما هم امتیاز می دهد

حجت‌الاسلام حافظ زمانی، امام جمعه ملکان در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف اظهارکرد: خدای تبارک و تعالی و دین اسلام تمامی رفتارهایمان حتی راه رفتن ما هم امتیاز می دهد و هنگام راه رفتن مشخص نشود که با غرور راه می رویم.

وی، افزود: وقتی به خلقت خداوند نگاه می کنیم، می بینیم که درختان جامدند و هرچه باردهی می کنند و هرچه بارشان بیشتر می شود، سرافکنده تر می شوند و از تواضع و فروتنی نشان می دهند.

وی، بااستناد به آیه 37 سوره اسراء(وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا) بیان کرد: در این آیه می خوانیم: به خودپسندى بر زمين راه مرو، كه زمين را نخواهى شكافت و به بلندى كوه‌ها نخواهى رسيد.

حجت السلام زمانی، تواضع را ضد تکبر دانست و ادامه داد: تواضع ضد تکبر است و خداوند اهل تواضع را دوست می‌دارد؛ زیرا تکبر تنها زیبنده خداوند است و هر موجود دیگری که تکبر ورزد، از مسیر کمالی دور می‌شود، چنانکه ابلیس این گونه کرد و از مقامات کمالی هبوط نمود.

امام جمعه ملکان، یادآورشد: نه تنها در گفتار و کردار و امور زندگی تکبر و کِبر و غرور داشته باشید.

وی، بااشاره به فرموده امیرمومنان علی(ع) افزود: ایشان می فرمایند: با تواضع و فروتنی نعمت کامل می‌شود.

حجت‌الاسلام زمانی، ضمن بازگونمودن جایگاه ویژه انسان های فروتن درجامعه تاکیدکرد: انسانهای فروتن درجامعه جایگاهی ویژه و احترامی خاص دارند.

گزارش از: امیرمسعود طایفه سلطانخانی