روند تحولی چهارشنبه‌سوری: جشن آتش و امید در ایران باستان و امروز
آوای رودکوف-مسعود چرامین:چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های باستانی ایرانیان است که در آخرین چهارشنبه سال، یعنی شب سه شنبه تا چهارشنبه شب و قبل از آخرین پنج‌شنبه سال، برگزار می‌شود. این جشن نمادی از پایان زمستان و استقبال از بهار است. چهارشنبه‌سوری با آتش و شادی همراه است و مردم با پریدن از روی آتش، آرزو می‌کنند که زردی بیماری و ناراحتی‌ها از آنها دور شود و سرخی سلامت و شادی به زندگی‌شان بازگردد.
بهار در این جشن نماد تولد دوباره طبیعت و زندگی است. ایرانیان باستان بهار را فصل نو شدن و آغاز زندگی جدید می‌دانستند و چهارشنبه‌سوری را به عنوان پیش‌درآمدی برای جشن نوروز و شروع سال جدید گرامی می‌داشتند.
ایران به عنوان سرزمینی با تاریخ و تمدن کهن، همواره مهد جشن‌ها و آیین‌های باستانی بوده است. چهارشنبه‌سوری نیز یکی از این آیین‌هاست که ریشه در فرهنگ و باورهای مردم این سرزمین دارد. این جشن نشان‌دهنده پیوند عمیق ایرانیان با طبیعت و عناصر آن است.
خاک به عنوان یکی از عناصر چهارگانه (آب، باد، آتش، خاک) در باورهای باستانی، نماد ثبات و استواری است. در چهارشنبه‌سوری، خاک به عنوان بخشی از طبیعت که زندگی از آن می‌روید، مورد احترام است. آتشی که در این جشن روشن می‌شود، نمادی از پاکی و تقدس خاک است.
وطن برای ایرانیان همواره مفهومی مقدس داشته است. چهارشنبه‌سوری نیز به عنوان بخشی از فرهنگ و هویت ملی، در حفظ و پاسداشت ارزش‌های وطنی نقش دارد. این جشن یادآور پیوند ناگسستنی مردم با سرزمین مادری و تاریخ کهن آن است.
زن و مرد در این جشن به عنوان دو رکن اساسی جامعه، در کنار هم به شادی و پایکوبی می‌پردازند. چهارشنبه‌سوری جشنی است که در آن زنان و مردان با هم برابرند و هر دو در اجرای آیین‌ها و مراسم آن مشارکت می‌کنند. این جشن نمادی از همبستگی و همدلی بین زن و مرد در جامعه است.
در کل، چهارشنبه‌سوری جشنی است که در آن عناصر طبیعت، فرهنگ، تاریخ و اجتماع در هم می‌آمیزند و نمادی از زندگی، امید و شادی را به نمایش می‌گذارند. این جشن یادآور پیوند انسان با طبیعت و ارزش‌های انسانی است که در طول قرن‌ها حفظ شده‌اند.
