تحلیل محسن تیربند درباره پروژه‌های سبز یاسوج و تأثیر مدیریت علمی بر کیفیت زندگی شهروندان
آوای رودکوف -در جهان امروز، توسعه پایدار از ارکان اصلی حفظ کیفیت زندگی و سلامت محیطی شهرها به شمار می‌رود. شهر یاسوج با برخورداری از ظرفیت‌های طبیعی و اکولوژیکی قابل‌توجه، در سال‌های اخیر با چالش نگران‌کننده حذف فضاهای سبز، تغییر کاربری باغ‌ها و گسترش سازه‌های بتنی مواجه شده است؛ روندی که خطر تضعیف اکوسیستم شهری و کاهش نشاط اجتماعی را به‌همراه دارد.
محسن تیربند، فعال سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی کهگیلویه و بویراحمد، در این یادداشت تحلیلی بر ضرورت مدیریت علمی منابع، اجرای پروژه‌های سبز و مشارکت عمومی در حفظ زیست‌بوم یاسوج تأکید دارد.
ادغام مناطق پیرامونی مانند مهریان، مادوان، بلهزار، سروک و تلخسرو در محدوده شهری یاسوج، در شرایطی صورت گرفته است که زیرساخت‌های مربوط به فضای سبز در این مناطق توسعه نیافت. تداوم این وضعیت، حذف تدریجی ریه‌های سبز شهر را در پی دارد و در صورت نبود تدبیر جدی، می‌تواند یاسوج را با بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی روبه‌رو کند. مسئولان محلی باید با نگاهی علمی و راهبردی، برنامه‌ای جامع برای حفاظت و بازآفرینی فضاهای سبز، در تمام نقاط شهری و حاشیه‌ای تدوین کنند تا هویت اکولوژیکی شهر حفظ شود.
یاسوج با برخورداری از دو رودخانه‌ی بشار و مهریان از موهبت‌های طبیعی کم‌نظیری بهره‌مند است، اما فقدان مدیریت کارآمد در بهره‌برداری از منابع آبی و کم‌توجهی به احیای حریم رودخانه‌ها، این سرمایه حیاتی را در معرض نابودی قرار داده است. طراحی طرح‌های جامع برای مدیریت منابع آب، استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری و افزایش بهره‌وری اکولوژیکی، اقدامی ضروری برای صیانت از محیط زیست این شهر است.
فضاهای سبز شهری تنها نمادی از زیبایی نیستند؛ بلکه تأثیر مستقیم در ارتقای روحیه، افزایش تعامل اجتماعی و کاهش آسیب‌های روانی دارند. از بین رفتن چنین فضاهایی می‌تواند موجب رشد افسردگی، کاهش نشاط عمومی و انزوای اجتماعی شود. ایجاد پارک‌های محلی، بوستان‌های کوچک و مسیرهای پیاده‌روی در محلات مختلف، علاوه بر زیباسازی شهر، به تقویت پیوند اجتماعی و هویت فرهنگی شهروندان یاسوج کمک می‌کند.
هرچند شهر یاسوج از منابع آبی طبیعی قابل‌توجهی برخوردار است، نبود نظام علمی برای جمع‌آوری و استفاده از آب‌های سطحی، خطر کمبود آب شرب در آینده را افزایش داده است. مدیریت صحیح منابع، طراحی زیرساخت‌های پایدار و اجرای طرح‌های بازیافت آب باید در اولویت برنامه‌های شهری قرار گیرد. هم‌زمان آموزش زیست‌محیطی در مدارس و میان شهروندان، می‌تواند نگرش عمومی را نسبت به حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست تغییر دهد.
تحقق توسعه پایدار در یاسوج نیازمند رعایت استانداردهای فنی در طراحی، کاشت و نگهداری فضای سبز است. استفاده از گونه‌های گیاهی سازگار با اقلیم منطقه، طراحی فضاهای باز برای تعامل اجتماعی، گسترش مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، و بهره‌گیری از انرژی‌های پاک از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند زیست شهری را پویا و پایدار سازند.
یاسوج، با مدیریت علمی و مشارکت مردمی، قادر است از شهری با تهدیدهای زیست‌محیطی به الگویی موفق در حوزه توسعه پایدار تبدیل شود؛ الگویی که نه‌تنها کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا می‌دهد، بلکه می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای ملی در سیاست‌های زیست‌محیطی ایران مطرح گردد.
نویسنده:
محسن تیربند
فعال سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی استان کهگیلویه و بویراحمد
