🏦 دکتر سپهدار رهنما: زنگ خطر بی‌اعتمادی مردم به قرض‌الحسنه
به گزارش آوای رودکوف، دکتر سپهدار رهنما، کارشناس و مدیر بانکی، با اشاره به کاهش شدید تمایل مردم به سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه، تأکید کرد که این روند موجب کندی جدی در پرداخت وام‌های ازدواج شده است.
او گفت: «در دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰، مردم اعتماد و تمایل بالایی به سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه داشتند، اما امروز این فرهنگ بانکی تضعیف شده است. طبق آمار بانک مرکزی، سهم سپرده‌های قرض‌الحسنه در سال ۱۴۰۲ تنها حدود ۲ تا ۳ درصد از کل سپرده‌هاست؛ رقمی که در سال‌های گذشته بیش از ۲۵ درصد بود.»
⏰ ازدواج در انتظار ۹ ماهه
به گفته رهنما، بسیاری از زوج‌های جوان پس از ثبت‌نام در سامانه وام ازدواج، ناچارند حدود ۹ ماه در انتظار پیامک مراجعه به بانک بمانند. علت اصلی این تأخیر، کمبود منابع قرض‌الحسنه در شبکه بانکی کشور است.
او توضیح داد: «بانک‌ها برای جذب منابع عادی باید میانگین ۲۳ تا ۲۷ درصد سود پرداخت کنند؛ طبیعی است که در چنین شرایطی تمایلی برای جذب سپرده‌های بدون سود (قرض‌الحسنه) ندارند.»
🔍 ساختار معیوب بانکداری در ایران
رهنما با انتقاد از ساختار فعلی بانکداری کشور گفت: «در ایران بانک‌ها به سپرده‌گذاران سود می‌پردازند، در حالی‌که در بسیاری از کشورهای پیشرفته سپرده‌گذار برای نگهداری پول خود کارمزد می‌پردازد. این تفاوت باعث شده منابع بانکی در ایران گران تأمین شوند و عملاً امکان اختصاص منابع ارزان برای تسهیلات قرض‌الحسنه از بین برود.»
او کاهش ارزش پول ملی، تورم و افزایش هزینه‌های زندگی را از مهم‌ترین عوامل کاهش سپرده‌گذاری داوطلبانه دانست و تأکید کرد که «اصلاح قانون بانکداری» شرط اساسی برای احیای کارکرد اجتماعی قرض‌الحسنه است.
🏛 انتقاد از سیاست‌های بانک مرکزی
این کارشناس با لحنی انتقادی گفت: «حدود ۳۰ هزار میلیارد ریال از سپرده‌های مردم نزد بانک‌ها به‌عنوان ذخیره قانونی در اختیار بانک مرکزی است. حال آن‌که این منابع باید مستقیماً صرف پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه به مردم شود، نه آن‌که بلوکه گردد.»
🌱 ضرورت تقویت بانک‌ها و صندوق‌های قرض‌الحسنه
رهنما همچنین خواستار افزایش و توانمندسازی بانک‌های تخصصی قرض‌الحسنه شد و گفت: «اکنون فقط دو بانک در این حوزه فعال‌اند؛ مهر ایران و رسالت. دولت باید در تقویت این دو و توسعه صندوق‌های قرض‌الحسنه محلی دیجیتال گام جدی بردارد تا سنت الهی قرض‌دادن دوباره در جامعه جان بگیرد.»
🕊 به گزارش آوای رودکوف، از نگاه کارشناسان نظام بانکی کشور برای بازگشت به روح عدالت اجتماعی نیازمند «اصلاح عمیق ساختار بانکداری» است؛ ساختاری که امروز میان سود سپرده‌ها و نقش اجتماعی بانک‌ها تعارض آشکار ایجاد کرده است.
احیای فرهنگ قرض‌الحسنه و تشکیل شبکه‌ای ملی از صندوق‌های محلی می‌تواند نه تنها راه ازدواج جوانان را هموار سازد، بلکه اعتماد ازدست‌رفته مردم به نظام مالی کشور را نیز بازگرداند.
