شب چله است و سخن حافظ

پایگاه خبری آوای رودکوف-حسن بهنام:شب یلدا یا چله، گرچه در پندار بسیاری از ایرانیان، فارسی‌زبانان و علاقه‌مندان فرهنگ و هنر و ادب ایرانی، در پهنه ایرانِ فرهنگی، گاه بزم و شادمانی است، اما از دیرباز در سنت ادب پارسی، این شبِ دراز و دیرپا، نماینده ظلم و ظلمت و انتظار بوده است!

حافظ در غزل مشهوری با مطلعِ «بر سر آنم که گر ز دست برآید/ دست به کاری زنم که غصه سرآید»، می‌فرماید:


استاد بزرگ و جاودانه‌نام، محمدرضا شجریان نیز سال‌ها پیش در برنامه گل‌های تازه (شماره ۳۱)، این غزل زیبا و امیدبخش را چنان با صدای آسمانی و دلنشین خود خواند که بدون تردید، شاهکاری در آوازهای هنرمندانه او و موسیقی فاخر این سرزمین دیرپای محسوب می‌شود.

حافظ در این غزل، ما را به «صبر و شکیبایی» دعوت می‌کند تا با «امید»، بر شکست‌ها، تلخی‌ها و ناهمواری‌های سخت زندگی چیره شویم. او چیرگی بر غم و غصه را «وعده حق» می‌داند که همچو نور خورشید بر تاریکی شب یلدا انتظارها را به پایان می‌رساند و غنچه امید را در گلستان ظفر می‌شکوفاند.

اما هشدار نیز می‌دهد که همنشینی با فرمانروایان بیدادگرِ سرمست از باده قدرت، ستمگر و خودشیفته، به منزله فرورفتن در تاریکی شب یلداست که باعث کدورت و سیاهی دل می‌گردد و روشنایی و آگاهی از دل‌ها می‌زداید. تحقق «وعده حق» را به تأخیر می‌اندازد و خاطرها پریشان می‌سازد و جان‌ها می‌فرساید!

از خورشیدِ عدالت، نورِ هدایت طلب کن، باشد که این مهرِ جانتابِ عدالت، طلوع کند!
یقینا بستر تحقق این «پیروزی موعود»، همین هشداری است که حافظ فرموده است!