به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف؛در اغلب فرآیندهای شیمیایی مانند پالایشگاه‌های نفت و گاز و مجتمع‌های پتروشیمی، یکی از ابزارهای ایمنی و کنترل فشار، شبکه رهاسازی گازهاست که در آخرین قسمت این شبکه برج فلر قرار دارد. در این شبکه گازهای اضافی پس از جمع‌آوری از واحدهای مختلف به سمت برج فلر فرستاده میشود تا سوخته شوند. حجم زیادی از این گازها از ارزش سوختی بالایی برخوردارند و در بعضی موارد می‌توان از آنها به عنوان خوراک واحدهای مختلف نیز استفاده کرد.
مشخص است که سوزاندن این گازها در برج فلر افزون بر ایجاد مشکلات زیست محیطی مثل آلودگی، دود، صدا و بوی نامطبوع، هدر دادن منابع اقتصادی است. لذا بررسی امکان بازیافت گازهای فلر در واحدهای صنعتی از اهمیت ویژه برخوردار است.
اما در جهان سالانه افزون بر ۱۵۰ میلیارد متر مکعب گاز تحت عنوان فلرینگ (یا سوزاندن گازها توسط مشعل) به مواد آلاینده تبدیل میشود که بر اساس آمارهای بانک جهانی این رقم چیزی معادل یک سوم مصرف گاز کل اروپاست. از کل حجم گازهای آلاینده، ۷۵ درصد آن متعلق به ۱۰ کشور است که ایران هم جزء آنها محسوب میشود. این موضوع مهم و این شرایط از دید مجامع بین‌المللی حامی محیط زیست مخفی نمانده و مطابق با پروتکل کیوتو (Kyoto) که یکی از اسناد الحاقی کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییر آب و هوا به حساب می‌آید، کشورهایی که در جهت رفع آلایندگی‌های صنایع خود اقدام پیشگیرانه نداشته باشند، جریمه خواهند شد.
در همین راستا گفت و گو کردیم با دانیال جهاندیده از کارکنان سایت جمع آوری گاز فلر پارسی کلاستر در شهرستان بهمئی :
ابتدا به ما بگویید که گاز فلر چیست؟
به همراه نفت استخراج شده ،گازهایی وجود دارند که به سبب نبود تاسیسات لازم برای استفاده از این گازها به وسیله دودکش مشعلی یا همان مشعل گازی سوزانده میشوند.به این گازها فلر میگویند.
_چرا باید از این گازها استفاده شوند؟
این گازها سرمایه ملی هستند.سوزاندن این گازها دقیقا هدر دادن سرمایه های این سرزمین است. ضمن اینکه سوزاندن این گازها پدیده ای مخرب برای محیط زیست است و این موضوع همیشه مورد مناقشه سازمان محیط زیست و وزارت نفت بوده است.
_ از این گازها چه استفاده ای میشود و مقدار این گازها در سطح کشور چقد هست؟
بیشتر حجم گازهای سوزانده شده همراه نفت،ترکیباتی مانند: گازطبیعی، اتیلن، پروپیلن، برشهای چهارکربنه وهیدروژن بوده که از لحاظ اقتصادی بسیار باارزش هستند که البته به راحتی می‌توان با طراحی یک سیستم خاص جمع آوری و بازیافت گاز، میزان فلرینگ یک واحد صنعتی مانند یک سکو یا پالایشگاه را به طور چشمگیری کاهش داد و از این طریق گازهایی که تاکنون سوزانده می‌شدند را جمع‌آوری و سپس به عنوان خوراک واحدهای فرآیندی و سوخت گازی برای سیستم‌های موجود در واحد و یا واحد تولید قدرت برای تولید برق مصرفی سیستم تبدیل نمود. نتیجه مطلوب این فرآیند این است که آلودگی ناشی از سوختن گازها به طور محسوسی کاهش خواهد یافت.
اما در مورد میزان گازهای فلر باید بگویم که بانک جهانی می‌گوید: نسبت گاز فلر شده به نفت تولید شده در ایران 15.36 متر مکعب در هر بشکه است که بالاترین میزان در جهان پس از ونزوئلا و الجزایر است.این موضوع و این مقدار گاز اگر استفاده نشود،نگران کننده است.
_ فلرینگ گاز در ایران چه آسیب های را به همراه دارد؟
روشن ترین آسیب روشن بودن گازهای فلر، گرم شدن هوای اطراف است.اما مسایل مهم تر شاید این است که این گازها با تولید گازهای سمی مانند Co، Sox، Nox منجر به اثرات مخرب زیست‌محیطی میشوند.کاهش لایه اوزون،تولید بوی بد،آسیب به حیوانات و گیاهان اطراف مشعل ،باران های اسیدی از دیگر آسیب های فلرینگ گار هستند اما آسیب دیگری که باید از آن به عنوان یک آسیب جبران ناپذیر یاد کنیم؛دچار شدن مردم به انواع سرطان ها و تولد کودکان ناقص العضو است.
_ نخستین طرح جمع آوری گازهای فلر در شهرستان بهمیی صورت گرفت؟
بیش از پنج سال پیش شرکت دانش بنیان تجهیزات گاز تامکار پروژه جمع آوری گازهای فلر پارسی کلاستر را آغاز کرد.شرکت نفت به این شرکت خصوصی و دانش بنیان اعتماد کرد و نتیجه اعتماد او حالا خاموش شدن بخش عظیمی از گازهای فلر منطقه پارسی و جلوگیری از هدررفت سرمایه ملی شده.کار خوب شرکت تامکار گاز با آموزش نیروهای بومی و به کارگیری آنها تکمیل شد.
_نیروهای این شرکت خصوصی در سایت جمع آوری گازها ی فلر بومی شهرستان بهمیی هستند؟
بله. باید بگویم باعث افتخار است که تقریبا همه ی نیروهای سایت جمع آوری گاز فلر پارسی بومی شهرستان بهمیی هستند.حالا اولین سایت جمع آوری گازهای فلر توسط نیروهای جوان شهرستان بهمیی پیش میرود.همین جا باید بگویم تلاش های فرماندار محترم شهرستان برای بکارگیری نیروهای بومی قابل تحسین بود.ضمن آنکه مدیریتِ آموزشی و به کار گیری این نیروها توسط این شرکت خصوصی نیز تحسین برانگیز بود
_ حالا همه ی گازهای فلر منطقه پارسی جمع آوری میشوند؟
باید کمی فراتر گفت و گو کنیم.این مسئله در سطح صنعت نفت به لحاظ جلوگیری از این ثروت‌سوزی دغدغه‌ای چهار دهه‌ای است و همه شنیدیم که پایان دولت سیزدهم ،پایان سوزاندن گازهای فلر هست.اما باید بگویم این اتفاق بسیار خوشبینانه هست.در مورد گازهای فلر پارسی کلاستر هم این موضوع صدق میکند.هنوز گازهای فلری در اطراف ما هستند که در حال سوزاندن هستند.
_چرا همه ی گازهای فلر منطقه پارسی جمع آوری نمیشوند؟
این مسله باید توسط مسولین شهرستان بخصوص مسولین محیط زیست شهرستان پیگیری شود؛ چرا که همین شرکت خصوصی تامکار گاز نشان داده که ظرفیت و توانایی جمع آوری این گازها را دارد و کارش در اشتغال زایی نیز قابل تحسین بوده.باید مسولین شهرستان با مسولین شرکت نفت هماهنگی های لازم برای گسترش سایت جمع آوری گاز فلر را انجام دهند.جوانان این شهرستان در کنار این شرکت خصوصی نشان دادند که میتوانند اولین باشند و به نظر من میتوانند بهترین هم باشند.اعتماد به شرکت تامکار گاز نتیجه بسیار مطلوبی داشت.اعتماد شرکت تامکار به نیروهای بومی شهرستان بهمئی نیز نتیجه مطلوبی داشت.به نظرم زمانش رسیده که دیگر گازهای فلر موجود با اعتماد مجدد شرکت نفت به شرکت تامکار گاز و نیروهای بومی شهرستان بهمیی جمع آوری شوند.
کلام آخری ....
همیشه روشن بودن یک چراغ و یا گرمای یک شعله نشانه ی خوبی نیست.شاید روشن بودن شعله گاز فلر نشان بهره برداری از چاهی باشد و اتفاقا شایسته جشن باشد اما این جشن و پایکوبی نباید طول بکشد.فارغ از بحث آسیب های جبران ناپذیر مشعل های فلر بحث هدر رفتن سرمایه های ملی نباید نادیده گرفته شود.در این مورد بخصوص کار دولت و مسولین خوب بوده اما باید انرژی و هزینه بیشتری صرف جلوگیری از سوزاندن این سرمایه های ملی شود.شاید سوختن این گازها درست شبیه سوختن اسکناس های یک کشور است...
گفتگو از سامان خوبی زاده
