آوای دنا-مريم آقايي در اعتماد نوشت:مدرك فروشي. بسياري معتقدند كه دانشگاه هاي دولتي از زماني كه اقدام به پذيرش پولي دانشجويان در قالب پرديس ها كردند، مدرك فروشي را در بين مردم جا انداختند، مردم فكر كردند وقتي مي شود از بهترين دانشگاه ها هم با پول مدرك گرفت، چرا آن مدرك را از فروشندگان با قيمتي كمتر نخرند؟ و اينچنين شد كه در تب و تاب گرايش مردم به داشتن مدرك تحصيلي، بازار خريد و فروش آنها نيز داغ شد!سندي كه پس از پايان دوره هاي تحصيلي در هر كشوري صادر شده و به متقاضيان داده مي شود را مدرك تحصيلي مي گويند.
درست از زماني كه اشتياق به درس خواندن و تحصيل در ميان جوانان افزايش يافت، مدرك تحصيلي هم به عنوان نشاني از تحصيلكردگي نقش پر رنگي در زندگي مردم پيدا كرد. به دنبال مهم شدن تحصيل، مدرك تحصيلي در كنار مهارت كافي به عنوان شرطي براي استخدام افراد تعيين شد و پس از آن هم معياري اساسي براي ازدواج! اهميت مدرك تحصيلي رفته رفته به حدي رسيده است كه جاي مهارت افراد در كار را گرفته و در اين ميدان، بي هيچ رقيبي به راه خود ادامه داده است.در گذشته تحصيل كردن و داشتن مدركي به نشانه تحصيل از اهميت چنداني بر خوردار نبوده است، به همين دليل بسياري با اين فكر كه پول در كار آزاد است يا با اين بهانه كه كشش درس خواندن را ندارند، آن را نيمه كاره رها كرده و حالابا تغيير فضا و اهميت موضوع به اين نتيجه رسيده اند كه بايد مدرك تحصيلي داشته باشند و حاضرند آن را به هر قيمتي به دست بياورند. اينكه مي گوييم به هر قيمتي: براي برخي به اين معني است كه به هر زحمت و با هر سختي اي در كلاس هاي مورد تاييد آموزش و پرورش يا وزارت علوم شركت كرده و پس از قبولي در آزمون هاي معتبر به مدرك مورد نيازشان دست مي يابند اما براي عده ديگري به اين معناست كه حاضرند هر هزينه يي را براي به دست آوردن مدرك تحصيلي متقبل شوند و بدون دردسر و سختي هاي درس خواندن به مدرك مورد نظرشان دست يابند.
در اين ميان عده يي هم هستند كه از هر راهي پول به دست مي آورند.بازار فروش مدارك تحصيلي مدت هاست كه داغ است. اوايل خريد و فروش اين مدارك به سيكل و ديپلم خلاصه مي شد كه بيشتر مورد استفاده كارمنداني بود كه در گذشته دور با كمترين سواد به خدمت ادارات در آمده بودند و در دوران رونق مدرك گرايي و تعلق حقوق بيشتر به آنهايي كه مدرك بالاتري داشتند، به فكر گرفتن مدرك سيكل يا ديپلم بودن تا حقوق بيشتري بگيرند كه در همين حين به جز آنهايي كه در مدارس شبانه مشغول به تحصيل شدند، تعداد زيادي اقدام به خريد مدرك كردند. مدرك هايي كه با وجود تمام هشدارهاي آموزش و پرورش مبني بر اينكه اين مدارك معتبر نيستند، بازار خوبي داشته و همچنان نيز دارند. شاهد اين مدعا هم كاغذ هايي است كه در راسته خيابان انقلاب به در و ديوار چسبيده شده اند يا در حين قدم زدن به دست تان داده مي شوند يا حتي پيام هاي تبليغاتي اي كه روزانه به بسياري از مردم ارسال مي شود. با گذشت زمان تقاضا براي مدارك تحصيلي به سيكل و ديپلم خلاصه نشد.
امروز مردم براي ليسانس و فوق ليسانس و حتي دكترا اقدام به خريد مدرك تحصيلي مي كنند. حتي تز و پايان نامه هم از اين قواعد خريد و فروش مستثنا نمانده و وارد چرخه شده اند. در جست وجويي كه راجع به خريد و فروش مدرك داشتم، موردي را پيدا كردم كه به دنبال مدرك تحصيلي مهندسي بود. برايش فرقي نداشت چه رشته يي باشد و مدرك را براي چشم و همچشمي با فاميل لازم داشت. تعجب من را كه ديد، گفت: «نصف فاميل ما از همين مدركا دارن اما ميگن رفتيم دانشگاه.» فرد ديگري مدرك را براي تاسيس شركت مي خواست. وقتي گفتم: «وقتي راجع به رشته ات هيچي نميدوني چطور ميخواي كار كني؟» گفت: «من كار نمي كنم. برام كار ميكنن. » مي گويد مدركش را از فردي در راسته انقلاب خريداري كرده كه همه مي شناسندش. آنجا مي گويند او خيلي ها را دانشجو كرده و خيلي ها را استاد. به قولي او خودش يك پا «استاد» است و مورد علاقه و لطف بسياري. پسر جوان ديگري را پيدا مي كنم كه شماره اش را براي خريد مدرك كارداني برق صنعتي در سايتي گذاشته بود. با او تماس مي گيرم.
فكر مي كند كسي هستم كه قرار است به او مدرك بفروشم و تمام حرف هايم را مي گذارد پاي محكم كاري هاي شركتي. مي گويد اين مدرك حكم مرگ و زندگي را دارد برايش. قصد دارد ازدواج كند و خانواده دختر فقط شرط مدرك دانشگاهي گذاشته اند. مي گويد دختر خواستگار ليسانسه دارد و هر آن مي ترسد دختر از دستش برود. مي پرسم: «خب براي محكم كاري مدرك فوق ليسانس بگير!» مي گويد: «آخه گرونه. پولم در حد كاردانيه!» فقط كافي است چند ساعتي با تمركز بر خريد و فروش مدرك در خيابان انقلاب و اطرافش قدم بزنيد تا قيمت هر مقطع تحصيلي دست تان بيايد. براي ديپلم 800 هزار تومان، براي ليسانس 5/2 ميليون تومان، براي فوق ليسانس 5/3 ميليون تومان و براي دكترا 5 ميليون تومان. البته هر كدام از اين قيمت ها بين حدود 200 تا 400 هزار تومان نوسان دارند. يكي از فروشندگان مي گفت: «اين قيمتا هم با قيمت دلار بالاو پايين ميشه» و بلند از حرف خودش خنديد. شايد فكر كنيد مگر به همين راحتي است كه مدرك خريد و فروش كنند و به شما مي گويم كه از اين راحت تر پايان نامه ها و تز هاي دكترا هستند كه خريد و فروش مي شوند و شايد بسيار بيش از مدارك تحصيلي خواهان و خريدار داشته باشند. در واقع خود دانشجوياني كه با زحمت وارد دانشگاه شده اند و درس خوانده اند روي پايان نامه و تز هايشان وقت نمي گذارند و به خريد آماده آنها روي مي آورند. فكر مي كنيد در پايان هر ترم، چند استاد سختگير پايان نامه هاي آماده را به سطل زباله مي اندازند و چند استاد آنها را قبول مي كنند؟ تعداد آنقدري هست كه مردود شدن دانشجو به اين دليل صحنه يي نسبتا تكراري شده باشد. قيمتي كه براي انواع تز گفته مي شود 300 هزار تومان و براي هر فصل از پايان نامه فوق ليسانس بين 400 تا 800 هزار تومان و براي هر فصل از پايان نامه دكترا بين 600 هزار تا يك ميليون تومان است.
در حالي كه بسياري از اين هزينه يي كه صرف مي شود در نهايت در سطل زباله جاي مي گيرد. داستان خريد و فروش مدرك تحصيلي و پايان نامه، داستاني نيست كه مخصوص تهران و خيابان انقلاب باشد بلكه در سراسر كشور در جريان است. در همين بهمن ماه سال گذشته بود كه اعضاي يك باند خريد و فروش مدرك تحصيلي جعلي دستگير شده و به هشت ميليارد و 500 ميليون كلاهبرداري اعتراف كردند. اين افراد با راه اندازي چند سايت و تبليغات گسترده از مردم كلاهبرداري كرده و در نهايت به دنبال شكايت يكي از مالباختگان توسط پليس فتا دستگير شده و به كلاهبرداري از 270 شهروند اعتراف كردند.يا چندي قبل در اصفهان موسسه يي اقدام به فروش اصل مدرك تحصيلي با مبلغ 750 هزار تومان و گذراندن سه ترم در رشته تحصيلي مورد نظر كرده بود. مدركي با مهر وزارت علوم و به قولي كاملاكه همين تبليغات جوانان بسياري را به سمت خود جلب كرده بود تا با سريع ترين راه ممكن به چيزي برسند كه بسياري از افراد براي رسيدن به آن سال ها تلاش كرده اند. عده بسياري هم هستند كه عنوان و نام برايشان مهم تر از خود با سواد بودن است. به همين دليل به خريد مدارك تحصيلي دانشگاهي روي مي آورند.
آنهايي كه از كودكي روياي دكتر شدن يا مهندس شدن را در سر داشته اند اما درس خواندن را دوست نداشته اند، حالادست به خريد اسم مورد نظرشان مي زنند. در اين ميان خريد و فروش مدارك رشته هاي تجربي، هنر و علوم انساني كمتر به چشم مي خورد و بيشترين تقاضا براي رشته هاي مهندسي و مديريت است چراكه شايد همه ما يك مدير درون داريم كه دلش مي خواهد رياست كند و مدير باشد. گاهي پيش مي آيد ميل به مدير شدن آنقدر در درون فرد زياد مي شود كه براي رسيدن به شغل هايي كه نيازمند مدرك تحصيلي بالاهستند، اقدام به خريد مدرك كرده و خود را در آن شغل جا مي كند. شغل ها و منصب هاي سياسي وزير و وكيل مردم شدن همگي نيازمند مدرك تحصيلي بالاهستند.
البته كه اين قانون نه براي آزار رساندن به كساني كه مي خواهند خدمت كنند بلكه براي انتخاب افراد مناسب است تا بتوانند براي يك كشور و مردمش مفيد باشند. نتيجه جست وجو هاي مدرك فروشي در فضاي مجازي به يك نقطه مشترك مي رسيد و آن هم مدارك تحصيلي جعلي چند شخصيت معروف بود كه در مورد آنها سخن ها گفته شده و دوباره سخن گفتن، چيزي جز حرف تكراري زدن نيست.
عکس روز
