واکاوی مشکلات رودروی توسعه صنعت گیاهان دارویی

پایگاه خبری آوای رودکوف:يادش بخير صندوق قديمی مادربزرگ ها و خانم های باتجربه و پا به سن گذاشته فاميل که هميشه می شد معجون های جورواجور و مرهم دردهای مختلف را در آن پيدا کرد. کافی بود بگوييم کجايمان درد می کند تا مادرجان طوری نگاه کند انگار که صد سال است طبيب بوده و آن وقت سراغ صندوقچه برود و کيسه ها و شيشه ها را زير و رو کند و داروی درد را جلوی چشم مان حی و حاضر کند.

 

آن وقت ها مردم اعتمادشان به جوشانده ها و مرهم های گياهی بيشتر بود تا وقتی که پای انواع و اقسام داروهای شيميايی به دنيای طبابت باز شد. قرص های کوچک، راستی که شفاگر بودند. يه سوزن می زدی و زود درمان می شدی اما خب، داروهای شيميايی هم عوارض خودشان را داشتند. هنوز هم دارند. به قول معروف، يک جا را درست می کنند و صد جا را خراب! همين بی اعتمادي و بدبينی به داروهای شيميايی و در بعضی موارد، نگرفتن نتيجه لازم از مصرف آنها، خيلی ها را دوباره به سمت مصرف داروهای گياهی سوق داد.

 

نه تنها در ايران، بلکه در ساير کشورها بخصوص کشورهای پيشرفته، داروهايی که پايه شان گياهی است، با اقبال بيشتری از سوی مصرف کنندگان مواجه هستند. به طوری که بسياری از شرکت های توليد دارو در سراسر دنيا با اتکا به گنجينه طبيعت، راه ساخت داروهای گياهی را پيش گرفته اند. ايران هم البته از اين غافله عقب نمانده اما در مقايسه با توليدکننده های بزرگ داروهای گياهی در دنيا، هنوز راه درازی پيش رو دارد.

 

خبرنگار آوای رودکوف در گفتگویی با دکتر صُدیف آزادمرد استاد گروه علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، واکاوی مشکلات رودروی توسعه صنعت گیاهان دارویی را بررسی نموده است.

- در کشور گیاهان دارویی چه تعدادی از گونه های گیاهی را به خود اختصاص داده اند؟
در ايران حدود 8 هزار گونه گياهی وجود دارد که از اين تعداد 2 هزار و 300 گونه جزو گياهان معطر و دارويی هستند. اما از اين مقدار تنها تعداد ۴۵۰ گونه در عطاری هاي ايران به فروش می رسد. توليد گياهان دارويی نيز در شرکت های دارويی، به نسبت تعداد و تنوع بالای گياهان دارويی در کشور، آنقدرها قابل توجه نيست. اين يعنی ما هنوز نتوانسته ايم از ظرفيت های کشور در اين زمينه استفاده کنيم.

- مهم ترین مشکل در توسعه صنعت گیاهان دارویی را چه می دانید؟
نبود شناخت کافی مسئولان از قابليت های صنعت گياهان دارويی مثل ديواری رو به روی توسعه صنعت گياهان دارويی احساس می شود. از سوی ديگر پزشکان داخلی مصرف داروهای گياهی را تجويز نمی کنند، بنابراين بازار مناسب داخلی به وجود نيامده است.

 

- آیا می توانیم توزیع نامناسب گیاهان دارویی را در جلوگیری از توسعه صنعت گیاهان دارویی دخیل بدانیم؟

 

سيستم توزيع نامناسب گياهان دارويي در عطاری ها از توسعه صنعت گياهان دارويی جلوگيري می کند. همچنين عملکرد ضعيف برخی از تاجران ايرانی به نوعی مانع توسعه صنعت گياهان دارويي شده است.

 

توسعه صنعت گياهان دارويی با ساخت واحدهای توليدی در محدوده شهرهای بزرگ تحقق يافتنی است.

- اطلاع رسانی را تا چه در توسعه صنعت گیاهان دارویی دخیل است؟
فقدان زيرساخت های مناسب که از نبود بانک ژن مختص گياهان دارويی و ضعف در اطلاع رسانی و فرهنگسازی ناشی می شود، از جمله مشکلات توسعه صنعت گياهان دارويی در کشور است.

- چرا پزشکان داروی گیاهی تجویز نمی کنند؟
تجويز نکردن داروهای گياهی از سوی پزشکان که يکي از دلايل توسعه نيافتن توليد داروهای گياهی و مصرف آنها عنوان می شود، دليلی بسيار مهم و موجه دارد و آن اين است که پزشکان، با داروهای گياهی آشنايی ندارند و اين تجويز فقط بايد از سوی متخصصان طب سنتی صورت گيرد.

- استفاده بهینه از گیاه دارویی چگونه مانع گسترش وابستگی دارویی ایران خواهدشد؟
استفاده مطلوب، منطقی و بهينه از منابع موجود گياهان دارويی، می تواند ضمن تامين بخشی از نيازهای عمده بهداشتی و درمانی جامعه، از خروج مقادير متنابهی ارز جلوگيری کرده و مانع گسترش وابستگی دارويی ايران به کشورهای ديگر شود.

- برای درک واقعی باردهی گیاهان دارویی در جامعه چه بایدکرد؟
با اتخاذ سياست ها و راهکارهای مناسب و مبتنی بر يک شناخت واقع گرايانه از وضعيت موجود اين منابع و کاربرد روش های علمی و صحيح در تمام ابعاد اعم از کاشت، داشت، برداشت و بهره برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبيعت و چه به صورت کشت مکانيزه، می توان به درکی واقعی و اصولی درخصوص نقش و بازدهی گياهان دارويی در جامعه رو به رشدی همچون ايران رسيد و علاوه بر حفظ و حراست از اين سرمايه ملی به شکوفايی و توسعه پايدار جامعه نيز دست يافت.