پایگاه خبری آوای رودکوف:یکی از بزرگترین مشکلات کشاورزی امروز استفاده از نهاده های شیمیایی، بدون در نظر گرفتن آثار سوء آنها است.
راه حل این معضل راهی جز یافتن جایگزینی مناسب برای کودها و سموم شیمیایی نیست که علاوه بر عدم کاهش بازده تولید از آلودگی هر چه بیشتر محیط زیست جلوگیری شود.
افزایش مصرف بی رویه کودهای شیمیایی و آثار منفی کاربرد این کودها بر محیط زیست و سلامت موجودات زنده به ویژه انسان ها بر کسی پوشیده نیست.
توجه به اینکه تقاضا برای مواد غذایی روبه فزونی است، حفظ منابع تولیدکننده مواد غذایی از نظر کمی و کیفی به ویژه آب و خاک وظیفه همگانی است.
ورمی کمپوست یکی از غنی ترین کودهای آلی بیولوژیک در جهان است که از فضولات کرم خاکی قرمز بارانی با نام علمی ایزینیا فوتیدا (Eisenia Fetida) تولید می شود. این کود سرشار از عناصر غذایی، عناصر میکرو و مواد محرکه رشد گیاه بوده و به عنوان کود ارگانیک شناخته شده و تاثیر بسزایی در رشد و نمو گیاهان دارد.
ورمی کمپوست در اصلاح بافت فیزیکی خاک نقش بسزایی دارد و موجب سبک شدن آن می شود. بنابراین ضریب حفظ رطوبت در خاک افزایش می یابد و با آب به مقدار بیشتری در خاک نگهداری می شود. در این حالت ورمی کمپوست موجب رها شدن تدریجی آب از خاک شده است و از تبخیر سطحی و یا نفوز سریع آب به داخل عمق خاک جلوگیری می کند.
استفاده از ورمی کمپوست و افزایش عملکردمحصول
عضوهیات علمی بخش تحقیقات خاک مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در همین راستا اظهارکرد: افزایش باردهی و تسریع درجوانه زنی بذور و افزایش کمیت و کیفیت و درنهایت عملکردمحصول از جمله فواید استفاده از کودورمی کمبوست است.
احمد بایبوردی افزود:یکی از عوامل دررشدگیاهان گلخانه ای انتخاب خاک مناسب است.
وی بااشاره به رشد سریعتر در گیاهان تغذیه کننده از ورمی کمپوست خاطرنشان کرد: گیاهانی که از کود ورمی کمپوست تغذیه می‌کنند دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر هستند. کود ورمی به عنوان یکی از اجزای مغذی گیاهان در باغبانی و گلکاری تاثیر مستقیمی در خواص فیزیکی و شیمیایی و رشد و نمو گیاهان دارد.
بایبوردی ادامه داد: پیشرفت مراحل رشد برای هر گیاه در مناطق آب و هوایی مختلف یکسان نیست و درواقع واکنش گیاهان به سامانه کود ورمی‌کمپوست نیز متغیر خواهد بود. گیاهانی که در شرایط مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای مناسب رشد می‌کنند، عکس‌العمل کندتری نسبت به افزایش میزان کود و دیگر افزودنی‌های شیمیایی به بستر خاک نشان می‌دهند. درحالی که گیاهانی که در شرایط غیر مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای نامناسب رشد و پرورش پیدا می‌کنند، عکس‌العمل سریعتر و مطلوبتری در افزودن کود ورمی به خاکشان نشان می‌دهند.
وی افزود: این کودآلی باعث ایجاد محیطی مناسب برای حیات ریزوبیوم ها می شود و جمعیت باکتری های تثبیت کننده ازت را افزایش می دهد.
بایبوردی بیان کرد: نرم شدن خاک های رسی با این کود و اصلاح ساختمان خاک به اثبات رسیده است.
عضوهیات علمی بخش تحقیقات خاک مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی ضمن بازگونمودن تاثیرورمی کمپوست در اصلاح خصوصیات فیزیکی خاک یادآورشد: کود ورمی کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد و اصلاح‌کننده‌خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکروارگانیسم‌های پاتوژن، باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و علف‌های هرز است.
وی بااشاره به ارزشمندترین ویژگی ورمی کمپوست افزود: ارزشمندترین ویژگی ورمی کمپوست در عملکرد آنزیم‌ها، میکروارگانیسم‌ها و هورمون‌های مختلف موجود در آن است.
بایبوردی از نداشتن شیرابه ورمی کمپوست گفت و تاکید کرد: بهره‌گیری از ورمی کمپوست افزون بر تثبیت مواد زاید جامد، فضولات حیوانی و لجن فاضلاب، نتایج مفید دیگری نظیر جداسازی مواد زاید غیرآلی، نداشتن شیرابه، نداشتن بوی زباله و کاهش حجم آن تا حدود ۸۰ درصد را نیز به دنبال دارد.
رشد بهینه گیاهان در بستری با کودآلی ورمی کمپوست
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی اظهار کرد: گیاهانی که در بستری با کود آلی ورمی کمپوست پرورش می‌یابند معمولاً رشد و نموی بیشتر و سریعتری نسبت به گیاهان دیگر دارند.
علیرضا توسلی افزود: کود آلی ورمی کمپوست یک غذای کامل و متعادل برای گیاهان است.
وی با اشاره به مزایای بهره‌گیری ورمی‌کمپوست در توسعه کشاورزی پایدار خاطرنشان کزد: توسعه کشاورزی پایدار، مقابله با خشکسالی، جلوگیری از تخریب خاک، امکان تولید محصولات ارگانیک، ایجاد اشتغال پایدار و به نوعی تولید ثروت را می‌توان با بهره‌گیری از ورمی‌کمپوست محقّق دانست.
توسلی ادامه داد: کیفیت ورمی‌کمپوست به نوع غذا (محیط کشت) یا مواد زائد آلی که کرم‌ها از آن تغذیه کرده‌اند، بستگی دارد. برای مثال کرم‌ها می‌توانند مواد آلی با سلولز زیاد مانند خاک اره را هضم کرده و یک ماده اصلاح‌کننده خاک با کیفیت پایین تولید نمایند، برعکس کرم‌ها قادرند با مواد غنی از ازت و فقیر از سلولز ورمی‌کمپوست با کیفیت عالی تولید نمایند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی ضمن بازگونمودن افزایش ضخامت ساقه گیاهان با تغذیه از این کودآلی یادآور شد: ضخامت ساقه گیاهان پس از تغذیه از کود آلی ورمی کمپوست افزایش قابل توجهی داشته است گرچه ایجاد ضخامت بیشتر در ساقه از اهمیت کمتری نسبت به دیگر عوامل در رشد گیاهان برخوردار است اما در بعضی گلها و گیاهان اهمیت بسزایی دارد.
توسلی گفت: این کود موجب افزایش مقاومت گیاه به تنش های محیطی نظیر سرما و گرما می شود.
وی بااشاره به رشد گیاهان درپی تعذیه از ورمی کمپوست افزود: گیاهانی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند تاثیر قابل توجهی در رشد و افزایش ریشه گیاهان داشتند. افزایش ریشه گیاهان، ظرفیت جذب آب و مواد مغذی دیگر را بالا برده و از لحاظ علمی گیاهان را قوی‌تر و سالم‌تر می‌سازد. درصورتی که اگر رویش شاخه‌ها به طور نامناسبی افزایش یابد، خطر ایجاد چسبندگی و به هم فشردگی در ریشه گیاهان وجود دارد که در این صورت گیاهان احتیاج به پیوند زنی و نشاء دارند.
توسلی از قابلیت ورمی‌کمپوست در نگهداری از آب گفت و تاکید کرد: افزایش مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی و آثار منفی کاربرد این کودها بر محیط زیست و سلامت موجودات زنده به‌ویژه انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. زیاد بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی و قابلیت فراوان نگهداری آب و مواد غذایی از امتیازات ورمی‌کمپوست در مقایسه یا دیگر کودهای آلی است.
براساس این گزارش، توسعه کشاورزی پایدار با بهره گیری از کود وِرمی کمپوست اقدامی است حیاتی برای حفظ محیط زیست و بقایای خاک که با استفاده از همین منابع طبیعی حاصل خواهد شد. ورمی کمپوست با داشتن همه ویژگی های یک کود سالم برای رشد و نمو گیاهان علاوه بر تاثیر جدی بر رشد کمی و کیفی محصولات کشاورزی منجر به ایجاد حالتی ماندگار در خاک شده و درنهایت سلامت غذایی یک کشور را ایجاد می کند.
کود وِرمی کمپوست به نگهداری رطوبت در خاک کمک می نماید و مواد بیوشیمیایی آن مقاومت گیاهان را به بیماری ها افزایش می دهد.
گزارش از: امیر مسعود طایفه سلطانخانی
