نگرش قرآن به اسراف

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف ، دین مقدس اسلام بهره برداری مشروع از نعمت های الهی و زیبایی های زندگی را مباح و روا و اسراف و زیاده روی را حرام و ناروا می داند و این بدان جهت است که مسلمان به تناسب امکانات و توانایی و کارآیی خود، در برابر جامعه مسئولیت دارد. در این صورت فرد اسراف کار قهرا از اجرای مسئولیت و تعهدات اجتماعی خود بازمی ماند و از این رهگذر بر پیکر جامعه ضربه می زند.

حساب هر چیزی در پیشگاه خداوند متعال براساس حکمت بالغه او و مصلحت و عدالت و از روی اندازه و بدور از افراط و تفریط است، و اساس حکومت را هم عدالت تشکیل می دهد و اقامه عدل از اهداف مهم بعثت انبیای عظام الهی بوده است تا آنجا که معیار مالکیت مشروع را عدم زیان و اضرار و ستم به فرد و اجتماع، و ضابطه انفاق و احسان را کرامت و سخاوت بدور از بخل و امساک و نیز بدور از اسراف و زیاده روی قرار داده است و بالاخره تحکیم بنیان اقتصادی جامعه و میانه روی مطلوب و مورد تاکید شارع مقدس اسلام است.

اسراف مفهومی است که در افراد مختلف و اوضاع گوناگون و اجتماعات مختلف مصادیق متفاوت و مختلفی می یابد، مثلا ممکن است پوشیدن لباس و یا خوردن غذایی خاص در شرایطی که در جامعه نیازمند و محتاج وجود ندارد اسراف نباشد لکن همان پوشاک و خوراک در جامعه ای فقیر و یا زمانی خاص زیاده روی و اسراف محسوب شود و این خود توجه دادن ثروتمندان است به این که مسایل مهمتر را در نظر بگیرند و بر تمام ابعاد زندگی خود را زیر نظر گیرند و احساس مسئولیت کنند و بدانند که همگان در پیشگاه ایزد متعال مسئولند؛ مسئول در برابر خود و جامعه خود.

صمد بهروز، رئیس دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز، در گفت‌وگو با آوای رودکوف، اظهارکرد: ضایع نمودن منابع و سرمایه ها کاری عقلایی و اخلاقی نیست.

وی، افزود: قرآن و روایات از عمل زشت اسراف دفاع ننموده اند و همیشه انسان را دعوت به اعتدال نموده است.

وی، بااستناد به ایه 141 سوره انعام(وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ ۚ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ ۖ وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ)بیان کرد: در این آیه می خوانیم: و اوست كه باغهايى آفريد نيازمند به داربست و بى‌نياز از داربست، و درخت خرما و كشتزار، با طعمهاى گوناگون، و زيتون و انار، همانند، درعين حال ناهمانند. چون ثمره آوردند از آنها بخوريد و در روز درو حق آن را نيز بپردازيد و اسراف مكنيد كه خدا اسرافكاران را دوست ندارد.

رئیس دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز، یادآورشد: وقتی در جامعه افرادی نیازمند به چشم می خورد که در تامین نیازهای اولیه زندگی مانده اند، و در این حال هزینه های غیرضروری سوق پیداکند، اسراف تلقی می شود.

وی، بااشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: ایشان می فرمایند: تصاد و میانه روی موجب ثروتمندی و اسراف و ولخرجی موجب سقوط و فقرمی شود.

این استاد حوزه و دانشگاه، ضمن بازگونمودن لزوم توجه به کمبودها در جامعه تاکیدکرد: توجه به نیازها و فقر و کمبودها جامعه داشته باشیم و باید قانع شویم تا از مصرف بی رویه سرباز زنیم.

اسراف باعث محرومیت عده ای از افراد جامعه خواهدشد.

حجت‌الاسلام رحیم همزبان، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف، اظهارکرد: اسراف این است که نعمت را به اندازه ای که لازم است مصرف نکنیم، یا بیجا مصرف کنیم و یا زیاد مصرف کنیم.

وی، افزود: کسی که اسراف می کند موجب ضایع شدن نعمت های خداوند می شود.

وی بااستناد به آیه ۳1 سوره اعراف(يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ)بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: اى فرزندان آدم، جامه خود را در هر نمازى برگيريد، و بخوريد و بياشاميد ولى‌ زياده‌روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى‌دارد.

حجت‌الاسلام همزبان، یادآور شد: شکر نعمت خداوند این است که نعمت را در جای خود مصرف نماییم.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع) ادامه داد: ایشان می فرمایند: اسراف مورد غضب خداست.

وی، از پیامد اسراف در کشور اسلامی گفت و افزود: اگر در کشور اسلامی اسراف انجام شود، خداوند برکت و نعمتش را از آنجا سلب می نماید و همه درگیر مشکل می شوند.

حجت‌الاسلام همزبان، ضمن بازگونمودن راهکاری برای پیشگیری از اسراف تاکیدکرد: برای مصرف باید برنامه داشت تا اسراف نشود.