نگرش قرآن به رزّاق بودن خداوند

به گزارش پایگاه خبری آوای رودکوف، تمام موجودات، حوادث و پدیده ها مخلوق خداوندند و نظام حاکم بر آنها نیز آفریده هم اوست. اندازه وجودی هر موجودی و کیفیت رابطه آن با سایر موجودات با قلم تقدیر خداوند نوشته می شود و هر رطب و یابس و حرکت کوچک و بزرگی درون همین نظام معنا می یابد و خارج از آن نیست.

رزق انسان نیز پدیده ای است که نظام و سامانی خاص بر آن حاکم است و هر قبض و بسطی یا افزایش و کاهشی در آن، در چارچوب تقدیرات خداوند محقق می شود.

در نظام حاکم بر رزق و روزی انسان که از سوی خالق و رازق هستی طراحی شده است، اراده انسان جزیی از این نظام و در طول اراده حق تعالی است نه در عرض آن. اراده حق تعالی بر این قرار گرفته است که انسان با اراده خود به کسب روزی بپردازد و امرار معاش کند. بدین لحاظ اعتقاد به نقش آفرینی و تاثیرگذاری تفکر و تلاش انسان در روزی او، نه تنها شرک و دوگانه بینی نیست، بلکه عین توحید است.

ضمانت روزی از جانب خداوند به معنای مساوی بودن آن برای همه انسانها نیست، چرا كه ممكن است برخی به دلیل فعالیت مستمر، برنامه ریزی دقیق، انتخاب شغلی مناسب و یا بهره گیری از ذوق و هوش سرشار خود و... به كار یا تجارتی دست بزنند كه بیشتر از حد كفاف به دست آورند.

حجت‌الاسلام قهرمان احمدی، امام جمعه هریس در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: رزقى که خداى سبحان می‌دهد، بخششی است بدون عوض و در برابر حقى نیست‏ و از آن‌جا که هر رزقى و هر چیزى خالص براى خدا است، پس هر چیزى که او افاضه کند و هر رزقى که او بدهد، عطیه‌‏اى است بدون عوض و بدون این‌که چیزى در مقابلش گرفته باشد؛ زیرا هر چیزى در مقابل بخشش خدا فرض شود، خود آن مقابل و عوض هم از خدا است.

وی افزود: خداوند، بساط روزی دهی خود را چنان خوب گسترده که همزمان، میلیون ها انسان به محض برخاستن از خواب، به تکاپوی زندگی می افتند و در دل طبیعت و جامعه و امکانات، تلاش را آغاز می کنند.

وی با استناد به آیه 58 سوره ذاریات خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: تنها خداوند روزی دهنده و صاحب قوت و قدرت است.

حجت‌الاسلام احمدی ادامه داد: خداوند برای هرکس که بخواهد روزی را زیاد می‌کند و بر بعضی‌ها روزی را تنگ می‌کند و همه چیز به دست اوست اما نه به این معنا که بی حساب و کتاب برای هرکس بخواهد و برای دیگری نخواهد بلکه عواملی در این دنیا باعث گشایش و یا مضیق روزی می‌شود و این به دست خود انسان است روزی مقدر است اما عواملی باعث وسعت آن و موانعی باعث ضیق آن می‌شود.

امام جمعه هریس مقدار رزق آفریده شده را فراتر از نیاز بشر داتست و یادآور شد: مقدار رزقی که خدا آفریده فراتر از نیازهای بشر موجود است، بنابراین فقر موجود در انسانها معلول علل انسانی است، یعنی خود انسانها نمی گذارند روزی افراد به آنها برسد یا خود افراد دنبال گرفتن روزی خود نیستند، خداوند متعال در این مورد نیز راه را از طریق شریعت نشان داده است، لکن مردم، ایمان لازم به احکام خدا را ندارند.

حجت‌الاسلام احمدی اظهار کرد: خود انسانها نمی گذارند روزی افراد به آنها برسد یا خود افراد دنبال گرفتن روزی خود نیستند. خداوند متعال در این مورد نیز راه را از طریق شریعت نشان داده است لکن مردم ، ایمان لازم به احکام خدا را ندارند.

وی با اشاره به فرموده امام رضا(ع) افزود: ثامن الحجج امام رضا(ع) می فرمایند: خداوندا ... از کسانی که می پندارند ما ارباب امور هستی هستیم، بیزاری و دوری می جوییم و نیز از کسانی که می پندارند کار خلق کردن و روزی رساندن از آن ما است و به ما تفویض شده، از آنان به سوی تو دوری می جوییم، همچون دوری جستن عیسی بن مریم از مسیحیان که آنان عیسی را خدا می دانستند. خداوندا ما آنان را به آنچه پنداشته اند، نخوانده ایم، پس ما را به گفتار باطل آنان مؤاخذه مکن و ما را از آنچه می پندارند، مورد غفران و آمرزش خود قرار ده.

حجت‌الاسلام احمدی ضمن بازگو نمودن منظور از تضمین روزی تاکید کرد: منظور از تضمین روزی از سوی خداوند، فراهم آوردن زمینه‌هاست. زمینه‌هایی خارج از وجود انسان و زمینه‌هایی در درون وجود اوست که هر گاه دست به دست هم دهند،انسان سهم خود را از روزی دریافت می‌کند. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که خدا برای این که مردم در عالم اسباب گم نشوند و روزی را نتیجه منحصر تلاش و کوشش‌های خود ندانند.

بهره مندی انسان‌ها از روزی معلول تلاش انسان‌ها است

حجت‌الاسلام حسن مرسلی، امام جمعه مهربان، در گفت‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: خداوند روزی رسان است؛ اما بهره مندی انسان‌ها در بيشتر موارد، معلول کار و تلاش انسان‌ها است، قانون خلقت بر اين نهاده شده که هرکسی به اندازه سعی و تلاش خود بهره مند شود و کسی که به تنبلی خو کرده باشد و به دنبال کسب روزی حلال بر نيايد، نمی¬تواند مانند ديگران از نعمت¬های دنيوی برخوردار شودُ آن که کار و تلاش بيش تَر می¬کند، بهره بيشتری نصيب او خواهد شد.

وی هر چیزی که بشر از آن سود می برد جزء رزق دانست و افزود: رزق فقط شامل خوراک و پوشاک و مسکن و امثال آن نیست، بلکه هر چیزی که بشر از آن سود می برد جزء رزق است، بنابراین وجود، انسان بودن، سلامتی، دین، علم، امنیّت، انبیاء و ائمه(ع)، استعدادها و ... همه جزء رزق محسوب می شوند.

وی با استناد به آیه 96 سوره اعراف خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: و چنانچه مردم شهر و دیارها همه ایمان آورده و پرهیزکار می شدند همانا ما درهای برکاتی از آسمان و زمین را بر روی آنها می گشودیم و لیکن چون آیات و پیغمبران ما را تکذیب کردند ما هم آنان را سخت به کیفر کردار زشتشان رسانیدیم.

حجت‌السلام مرسلی، ادامه داد: خداوند برای اینکه مردم در عالم اسباب گم نشوند و روزی را نتیجه منحصر نتیجه تلاش و کوشش های خود نداند گاه به افرادی روزی می رساند که تلاش زیادی نکرده اند و روزی را از کسانی میگیرد که پر تلاشند، تا روشن کند در پشت این دستگاه قدرت دیگری حاکم است.

امام جمعه مهربان، یادآور شد: منابع زیادی برای تغذیه انسان ها در همین کره خاکی وجود دارد که باید با هوش و درایت آنها را کشف کنند و به کار گیرند و اگر انسان در این زمینه کوتاهی کند مقصر خود اوست.

وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: امیرمومنان علی(ع) می فرمایند: خدا روزی شما را تكفّل كرده است و شما مأمور به كار هستید، پس مبادا خواستن چیزی كه برای شما ضمانت شده مهمتر از كاری باشد كه بر عهده دارید، پس به كار پیش دستی كنید و از ناگهان رسیدن اجل بترسید.

حجت‌الاسلام مرسلی، از شرط تحقق رسیدن به روزی گفت و تاکید کرد: تضمین و تامین روزی به این معنی نیست که آن را برای انسان عاقل و با شعور فراهم کنند، به در خانه اش بفرستند و یا لقمه کنند و در دهانش بگذارند، بلکه زمینه ها فراهم شده و تلاش و کوشش انسان شرط تحقق و به فعلیت رسیدن این زمینه هاست.

گزارش از: امیرمسعود طایفه سلطانخانی