لباس لري در بوته فراموشي

اوای دنا: لباس اقوام لر نمادي از پيشينه كهن اين سرزمين است كه مي‌توان از نقوش ثبت شده روي برخي دفينه‌هاي كهن چند هزار ساله به اهميت و جايگاه آن پي برد. متاسفانه امروزه اين نوع پوشش به فراموشي سپرده شده و كمتر كسي را مي‌توان در كل استان لرستان يا حتي روستاها با اين پوشش و لباس محلي مشاهده كرد.لباس لري از چنان ارزش و محبوبيتي در بين اقوام لر برخوردار است كه ترانه‌هاي زيادي در باب هراس از فراموشي و نابودي كامل آن سروده شده است.اين لباس كه با فرهنگ اقوام لر پيوندي كهن و ديرينه دارد، داراي ويژگي‌هاي خاصي است كه بر اساس طبقه و شأن اجتماعي افراد طراحي و ساخته شده است. البته لباس مردان، زنان و كودكان لر از الگوي واحدي برخوردار است، اما رنگ و تزئيناتي كه روي آن قرار گرفته، تفاوت طبقاتي، سن و جنس افراد را نشان مي‌دهد.پيراهن، كلنجه، كت و گلوني اجزاي تشكيل دهنده لباس زنان لر و پيراهن، شلوار، كلاه‌نمدي، گيوه، ستره و شال، لباس مردان لر است.لباس لر، مظهر ناز و نيازمسئول كانون آييني سنتي استان لرستان درباره اين لباس مي‌گويد: لباس هر قوم از منظر ناز و نياز به وجود آمده است. بنا به اين الگو لباس مردان لر از منظر نياز و لباس زنان علاوه بر نياز از منظر ناز طراحي شده است كه وجه نياز در لباس‌ها بر وجه ناز ارجحيت دارد.بهزاد پاكدل با بيان اين‌كه لباسي كه امروزه به عنوان لباس لري استفاده مي‌شود، لباس اصيل لرستان نيست، مي‌افزايد: لباس لري به مدت چند هزار سال كمترين تغييرات را به خود ديده است و تنها تغيير آن در دوران پهلوي بوده كه يقه لباس مردان (ستره) و چاك لباس زنان (كلنجه) و برخي نقش‌هاي آن دستخوش تغييراتي شد، ولي با اين اوصاف لباس لري از معدود لباس‌هاي سنتي است كه با وجود تهاجمات فرهنگي دستخوش كمترين تغييرات شده است.وي با بيان اين‌كه هر جزئي از لباس متناسب با فرهنگ و مردمان يك سرزمين طراحي و ساخته شده است،‌خاطرنشان مي‌كند: به همين علت نبايد اجازه داد كه برخي از طراحان براي فروش بيشتر دوخته‌هاي خود، اصالت اين لباس را كه هويت مردمان اين سرزمين است از بين ببرند.پاكدل تاكيد مي‌كند: هر لباس در شرايط خاص به وجود آمده است، به عنوان مثال در گذشته‌هاي دور لرستان بسيار سردتر از امروز بوده و لباسي همچون ستره كه حدود 25 كيلو وزن دارد پوششي مناسب در مقابل سرماست، ولي در حال حاضر و به خاطر شرايط امروزي شايد نشود از اين لباس سنتي استفاده كرد، اما مي‌توان براي حفظ اصالت و هويت، لباس محلي آن را در مراسم مختلف بويژه عروسي‌ها ودر روز 14 آبان كه روز مراسم آييني است استفاده كرد.يكي از طراحان لباس محلي نيز مي‌گويد: لباس‌هاي محلي و به‌خصوص لباس لري قدمتي بسيار ديرينه دارد و به نوعي زبان گويا و معرف يك قوم است.معصومه ظهرابي مي‌افزايد: با توجه به اين‌كه اقوام لر در گذشته در نقاط مركزي زيادي از ايران سكونت داشتند، اين لباس الگو و مدلي براي لباس ديگر اقوام اين مناطق شده است.اين طراح لباس تاكيد مي‌كند: يكي از مشكلات از بين رفتن محبوبيت اين پوشش لباس بخصوص بين جوانان امروزي، بد نشان دادن لباس اقوام لر در سريال‌ها يا برنامه‌هايي است كه لباس را به صورت مندرس و نامرتب استفاده مي‌كنند.وي مي‌گويد: 12سال است كه به عنوان طراح لباس محلي فعاليت دارم و با همكاري ميراث فرهنگي توانسته‌ايم برخي از مشكلات موجود در طراحي لباس محلي و عرضه و ارائه آنها را كاهش دهيم، ولي عدم وجود مكاني براي عرضه و ارائه لباس‌ها و كمبود كارگاه از اصلي‌ترين مشكلات طراحان البسه محلي است.به گفته اين طراح، بازارچه‌اي براي ارائه لباس محلي و احياي اين لباس وجود ندارد و اين يكي از دلايلي است كه باعث شده لباس محلي بختياري در بسياري از سايت‌هاي اينترنتي به عنوان لباس محلي اقوام لر معرفي شود.منبع/جام جم