نقش اندیشه وعلم در ترقی و پیشرفت

بشری که حق اظهار عقیده و بیان اندیشه خود را نداشته موجودی زنده به شمار نمی آید . ( منتسکیو )

پایگاه خبری آوای رودکوف-«جهانگیرایزدپناه»:نگاهی به سیر هنر ، فلسفه ، ادبیات ، موسیقی و تئاتر و تکنولوژی و توسعه بیندازیم که چگونه بخصوص از قرن هیجدهم میلادی شکوفایی چشمگیری یافت و زندگی جوامع بشری را دگرگون ساخت و افق های جدیدی را پیش روی انسان ها نمایاند . غول های عظیم فکر و اندیشه نظیر کانت ، روسو، ولتر ، هگل ، مارکس ، گوته ، نیچه ، داستایوفسکی ، هوگو ، شوپنهاور ، مونتسکیو و .... نمایان گشتند که طرح هایی نو و اندیشه هایی نو و افق هایی نو در عرصه های گوناگون گشودند و نقطه عطفی آفریدند . این تحول ها ذهن هر انسانی را به پرسش وچون و چرایی وا می دارد که چرا چنین بی سابقه رخ نمودند ؟ و بر چه زمینه رشد یافتند ؟

گرچه نمی خواهیم منکرنقش اساسی پیشرفت علم و زیر ساختارها وبنیانهای تولید صنعتی شویم ( که آن ها نیز دارای ارتباط وتاثیر گذاری متقابلند ) اما باید قاطعانه گفت که این آزادی اندیشه و تفکر و تکاپو و صعود و پرواز ذهن و خیال به روزنه ها و دریچه های شناخته نشده زندگی بشر و شناخت طبیعت بود که نقش محوری و مهمی را داشت که خمیر مایه شک سقراطی را هم با خود داشت ، یعنی باورها و سلطه ها و قوانین حاکم ورایج وضع موجود را زیر سوال برد که چه کسی گفته حقیقت و واقعیت همین است که بوده و هست و غیر از آن نمی تواند باشد ؟ این پرسش ها و ذات آزادی خواهانه بشر و همت اندیشمندانی که بسی قربانی دادند و آگاهی آفریدند بود که پوسته تنگ و تحقیر کننده قرون وسطایی و قوانین نا عادلانه و محدود کننده ذهن پویای بشر را در هم شکست و افکار و اندیشه و پرواز و خیال و ابتکار انسان ها را از حصارهای تحمیلی قرون متمادی بیرون کشید .

البته این سیر و روند فراز و نشیب هائی هم داشت و دارد که مثلا ناپلئون ها ، موسیلینی ها ، هیتلر ها ، فرانکوها ،پینوشه ها و ..... فیل شان دوباره هوای به بند کشیدن افکار و اندیشه ها و سرکوب داشت. ولی عاقبت جز تنفر و بد نامی برای خود و حامیان شان بر جای نماند .

کشورهای در حال رشد هم کمابیش واقعیت ها ی فوق الذکر را باید درک کنند. کسی منکر ویژگی ها ، آداب و سنن و فرهنگ خاص هر جامعه ای نیست و نسخه ای از پیش نوشته شده هم تجویز نمی شود ، اما باید پذیرفت که آزادی فکر و اندیشه و تکثرگرایی و حق آحاد ملت از هر عقیده و مرامی یک اصل خدشه ناپذیر وعام است . با رعایت این آزادی های دمکراتیک و حقوق انسان ها و ایجاد راهکارهای مناسب ، مردم خود راه و مسیر و شیوه پویایی و تکامل و ترقی خود را بر می گزینند . هر گونه سدی در این راه مضر و غیر قابل قبول است و تحمل نا پذیز .

ما نباید دچار خلط مبحث شویم ورشد تکنولوژی وعلم وظهور اندیشمندان ومتفکران عرصه گوناگون را با سلطه گری وجنگ افروزی واستعمار واستثمار و بعضی بی اخلاقی ها در آمیزیم ویکی بیانگاریم.

بررسی و تجزیه و تحلیل وتجلیل از پیشرفتهای عظیم وشگفت انگیز دستاورهای بشری وریشه یابی آنها به معنی دفاع از استعمار واستثمار وسلطه گری قدرتهای بزرگ نبوده ونیست بلکه هدف پی بردن به رمز وراز پیشرفتهای گوناکون است .

از این گذشته در همین کشورهای از نظر علم وتکنولوژی پیشرفته حکومتها نمی توانند همانند حکومتهای استبدای وتوسعه نیافته آزادی های دمکراتیک وتکثر ایده ها را محدود نمایند وبرای جلوگیری از اعتراض ،انتقاد ومخالفت شهروندان صفت ها وبرچسب های مذ موم به مخالفان نسبت دهند وآنها را به بند کشند.