چرایی توسعه صنایع تبدیلی

پایگاه خبری آوای رودکوف-امیرمسعود طایفه سلطانخانی:در اقتصاد کشاورزی معاصر، صنایع تبدیلی عامل مهمی در فرآوری محصولات کشاورزی است که از یک سو، ارزش افزوده محصولات اولیه بخش را ارتقا می دهد و از سوی دیگر محصولاتی به بازار ارائه می کند که با استفاده از تکنولوژی مدرن به دست آمده اند، بنابراین، از نظر استمرار تولید و مولد بودن دارای ویژگی های مناسبی هستند. علاوه بر این از منابع موجود به نحو مطلوبی استفاده و راندمان صنایع نیز به نحو قابل توجهی افزایش می یابد، همچنین یکی از بهترین راهکارهای توسعه اشتغال در مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرت بی رویه، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و توسعه اقتصادی، اجتماعی مناطق روستایی می تواند توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی را در پی داشته باشد.

ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطقی که از کشاورزی برخوردارند فرصت های شغلی و سرمایه گذاری مناسبی را به ویژه در مناطق روستایی فراهم می کند و ضمن جلوگیری از بیکاری های فصلی در اشتغال روستاییان و جلوگیری از مهاجرت آنها به شهرها در ارزش افزوده بخش کشاورزی موثر است.همچنین از آنجا که کشاورزان پس از برداشت محصول تا زمان آماده سازی زمین برای فصل بعدی کاشت، به طور معمول بیکارند، از آن طرف هم صنایع تبدیلی با انبار کردن مواد اولیه قادرند در زمان دلخواه، فعالیت خود را پی بگیرند از مهاجرت بی رویه روستانشینان با ایجاد اشتغال جلوگیری می کند که یکی از نتایج صنایع تبدیلی به ویژه در روستاها خواهد بود. گسترش این صنایع باعث تثبیت سطح درآمد و افزایش سود کشاورزان می شود.

صنایع تبدیلی علاوه بر ایجاد ارزش افزوده و افزایش مدت نگهداری محصول صادراتی، موجب توسعه کارآفرینی و گردش بیشتر سرمایه صنعتی خواهد شد. تغییر ساختار کشاورزی و صادرات را باید تاثیر انکارناپذیر صنایع تبدیلی دانست، زیرا با حفظ خواص محصولات، موجب بالا رفتن کیفیت و ارزش افزوده می شوند. اما از سوی دیگر، گسترش کشاورزی موجب رونق و توسعه صنایع تبدیلی را فراهم می آورد.

بدون تردید گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی با فرآورده های محصولات کشاورزی و افزایش ماندگاری این محصولات موجب مزیت رقابتی و افزایش صادرات می شود.

نقش صنایع تبدیلی و تکمیلی کاهش ضایعات بخصوص در بخش کشاورزی و افزایش سطح تولید را به همراه دارد. محصولات کشاورزی در کمترین زمان در معرض فاسد شدن قرار می گیرند، حتی اگر در تولید محصولات کشاورزی بهترین و باکیفیت ترین محصول تولید شود باید با فرآوری، از ضایعات آن جلوگیری شود. می تواند و صنایع تبدیلی یکی از موثرترین گزینه های کاهش این حجم از ضایعات باشد .بخش عمده ضایعات محصولات کشاورزی به دلیل فاصله زمانی و مکانی مراکز تولید تا کارخانه ها ، وارد سبد ضایعات می شود که در صورت ایجاد صنایع تبدیلی، این مقدار ضایعات به چرخه تولید بازگشته و علاوه بر تامین بازار داخلی، امکان صادرات و درنتیجه کسب درآمد را فراهم می نماید.

توجه به این که روستاییان عمده ترین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی هستند و از این طریق کسب درآمد می کنند، بنابراین توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این بخش می تواند به افزایش درآمد آنها نیز کمک کند.

صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی که به فرآوری و عمل آوری محصولات نباتی و حیوانی اعم از زراعی، باغی، شیلاتی، دام و طیور، جنگل و مرتع می پردازد، تغییرات فیزیکی، شیمیایی، نگهداری، بسته بندی و توزیع است؛ به عبارت دیگر، صنایع تبدیلی و تکمیلی به صنایع گفته می شود که با زیرمجموعه این بخش ارتباط مستقیم دارد و به عبارت بهتر، این صنایع، فرآیند تولید مواد کشاورزی را کامل کرده و آنها را به صورت بهینه آماده ورود به بازار مصرف می سازد.
ایجاد صنایع تبدیلی یکی از سودمندترین ارتباطات بین دو بخش صنعت و کشاورزی است. این صنایع از میزان بیکاری های دایمی و فصلی در مناطق روستایی می کاهد. همچنین زمینه مناسب جهت توسعه بخش کشاورزی را فراهم آورده و به افزایش تولیدات، بهره وری، ایجاد فرصت های شغلی، تامین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخش های اقتصادی و کاهش نابرابری های منطقه ای منجر خواهد شد.
صنایع غذایی بیش از ۸۵ درصد صنایع تبدیلی و تکمیلی مربوط به بخش کشاورزی را تشکیل می دهد و با توجه به آثار مستقیم و غیرمستقیم این صنایع از نظر تولید و اشتغال که در بخش کشاورزی بر جای می گذارد و موجب رشد و شکوفایی، در سطح کلان اقتصاد می شود.

اهمیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی بعد از صنایع سنگین است، صنایع غذایی از نظر وسعت و گستردگی، دومین مقام را در جهان دارا هستند. صنایع غذایی استراتژیک، غلات، قند، لبنیات و روغن را نیز در بر می گیرد. در ضمن با توجه به میزان ارزش افزوده در این صنایع که با ارزش افزوده در صنایع پتروشیمی برابری دارد و می توان به شکوفایی اقتصادی نزدیک تر شد.

یكی دیگر از راهكارهای جلب سرمایه گذاری خارجی در ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی است. همچنین باید سازوكاری را فراهم كرد تا كشاورزان و تولیدكنندگان مواد خام كشاورزی در ارزش افزوده ایجاد شده ناشی از فرآوری محصولات كشاورزی سهیم شوند. از سوی دیگر باید بستر لازم برای سرمایه گذاری تأسیسات زیربنایی مانند نواحی صنعتی و مجتمع های صنایع كشاورزی فراهم شود.

ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی دارای توجیه اقتصادی، فنی و مالی در قطب های عمده تولید محصولات کشاورزی با رویکرد صادرات و مشارکت هرچه بیشتر بهره‌برداران بخش درجهت بازگشت ارزش افزوده محصولات کشاورزی به آنها یکی از محورهای مهم است.