پایگاه خبری آوای رودکوف-محسن تیربند:دنای شمالی به عنوان یکی از ارزشمندترین مناطق طبیعی ایران و جهان، دارای تنوع زیستی بی‌نظیر و اکوسیستم‌های حساس است.
این منطقه به دلایل متعددی از اهمیت اکولوژیکی بالایی برای استان کهگیلویه و بویراحمد برخوردار است جلوه های طبیعی بی نظیر آن ، شرایطی را برای استان کهگیلویه و بویراحمد رقم زده که به نوعی علاوه از مسائل تخصصی به عنوان یک کلید واژه برای سیاست های قدرتی و عظمت منطقه و مردمانش برا آن اشعار ماندگار در وصف رشادت های قوم لر زاگرس نشین نگاشته شده است .
طبيعت زيباي دنا الهام‌بخش هنرمندان و شاعران بسياري بوده است. موسيقي و ترانه‌هاي محلي مردم منطقه، اغلب به توصيف زيبايي‌هاي دنا و رويدادهاي مرتبط با آن مي‌پردازد. دناي شمالي نه تنها از نظر طبيعي و اکولوژيکي، بلکه از نظر فرهنگي نيز داراي اهميت بسياري است.
اين منطقه به عنوان يکي از نمادهاي طبيعت ايران، در طول تاريخ بر فرهنگ و زندگي مردم بومي و ساکنان اطراف آن تاثير گذاشته است و یک حس تعلق به مکان را در شجره آنها بنا نموده است نوع معماري و ساخت‌وساز خانه‌هاي روستايي در اطراف دنا، تحت تاثير شرايط اقليمي و طبيعي منطقه شکل گرفته است.
استفاده از مصالح طبيعي مانند سنگ و چوب در ساخت خانه‌ها، نشان‌دهنده سازگاري انسان با طبيعت است. دناي شمالي به عنوان يک عنصر طبيعي شاخص، بخشي جدانشدني از هويت بومي مردم منطقه است. کوه‌ها، جنگل‌ها و رودخانه‌هاي دنا در اساطير، افسانه‌ها و فرهنگ عامه مردم اين منطقه جايگاه ويژه‌اي دارند. در بسياري از اديان و اعتقادات، کوه‌ها نمادي از قداست و ارتباط با نيروهاي برتر هستند.
دناي شمالي نيز در طول تاريخ به عنوان مکاني مقدس مورد احترام بوده و در آيين‌ها و مراسم مذهبي مردم نقش داشته است. دناي شمالي به عنوان يک مقصد گردشگري طبيعي، نقش مهمي در توسعه اقتصادي منطقه دارد.
گردشگري به دنا باعث آشنايي بيشتر مردم با فرهنگ و آداب و رسوم بومي منطقه مي‌شود و اما سخن کوتاه و پر مفهوم و پر از درد اینجاست که ای دنا تو مقصری که قامتت از دیدگان و تصور مسولین و متولیان امر در استان کوتاه بوده و دستان پشت پرده در آینده مشخص خواهد شد که خود را به چه فروختند و قطعا قول پست ها و مقام ها و کرسی های رنگین در حوزه استحفاظی اصفهان آشکار خواهد شد و مردم بدانند که این گام جهت جدا سازی دنای شمالی برای برداشتن اقدامات اصلی است که در پروسه برنامه بلند مدت خود دارند و بعد ها متوجه میشوید حرکت این مهره در صفحه شطرنج منطقه حفاظت شده دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد برای چیست؟
شما هنوز برنامه های بلند مدت را ندیده اید و با جدا سازی دنای شمالی ذهن شما را درگیر این اقدام کردن در صورتی که مات شده رشته کوه پر عظمت دنا و هویت منطقه و استان در آینده شکل خواهد گرفت، تملک بر آب های جاری و تحت کنترل قرار دادن سد ها و بازگشت غیره اخلاقی آب بر خلاف شیب جغرافیایی و خشکسالی در آینده در منطقه که خیلی از مسایل را تحت و الشعاع قرار خواهد داد از جمله اقداماتی است که بعدا متوجه آن خواهیم شد فراموش نکنید که جنگ آب یک تهدیدی است جدی و فردا حیات ما را نشانه خواهد رفت و فراموش نکنید دعوای سه استان اصفهان، چهار‌‌محال‌و‌بختیاری و خوزستان موضوع جدیدی نیست؛ بحث و کش‌مکش‌هایی که هر کدام نسبت به برداشت آب از زاینده‌رود دارند.
در ادامه به برخی از ارزش های منطقه دنای شمالی اشاره خواهم نمود تا بلکه به دید تخصصی زیست محیطی هم به آن توجه گردد.
۱. تنوع زیستی غنی:
• گونه‌های اندمیک: وجود گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فرد که تنها در این منطقه یافت می‌شوند، اهمیت جهانی این منطقه را دوچندان می‌کند.
• زیستگاه گونه‌های در معرض خطر: بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض، در دنای شمالی زیست می‌کنند.
• تنوع رویشی: تنوع رویشی غنی از جنگل‌های بلوط گرفته تا مراتع آلپی، باعث ایجاد اکوسیستم‌های متنوع و پویا شده است.
• ذخیره گاه ژنتیکی: تنوع زیستی غنی دنا، این منطقه را به یک ذخیره گاه ژنتیکی ارزشمند تبدیل کرده است.
• زیستگاه حیات وحش: دنا زیستگاه گونه‌های جانوری بسیاری است و نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی کشور ایفا می‌کند.
۲. تنظیم آب و هوا:
• تامین آب‌های زیرزمینی: جنگل‌های انبوه و پوشش گیاهی متنوع، نقش مهمی در تغذیه آب‌های زیرزمینی و حفظ منابع آب استان ایفا می‌کنند.
• کاهش فرسایش خاک: پوشش گیاهی از فرسایش خاک جلوگیری کرده و از این طریق از تخریب زمین‌های کشاورزی و مراتع جلوگیری می‌کند.
• تنظیم دمای هوا: جنگل‌ها به عنوان یک تهویه طبیعی، دمای هوا را تنظیم کرده و از بروز پدیده‌های اقلیمی شدید مانند خشکسالی و سیلاب جلوگیری می‌کنند.
۳. حفاظت از خاک:
• جلوگیری از رانش زمین: ریشه‌های درختان با نفوذ در خاک، از رانش زمین و تخریب زیرساخت‌ها جلوگیری می‌کنند.
• حفظ حاصلخیزی خاک: پوشش گیاهی با حفظ مواد آلی خاک، به حاصلخیزی آن کمک کرده و از تخریب زمین‌های کشاورزی جلوگیری می‌کند.
۴. توریسم اکولوژیکی:
• پتانسیل بالای گردشگری: زیبایی‌های طبیعی دنای شمالی، پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری اکولوژیکی و ایجاد اشتغال در منطقه دارد.
• توسعه پایدار: توسعه گردشگری اکولوژیکی، می‌تواند با رعایت اصول حفاظت از محیط زیست، به توسعه پایدار منطقه کمک کند.
با احترام
محسن تیربند
مدرس دانشگاه در رشته محیط زیست
فعال سیاسی و زیست محیطی
درود بر دکتر تیربند 
