اوای دنا-اسدا... ربانيمهر:بودجه، سندي مالي است كه درآمدها و هزينههاي يك سال شمسي كشور در آن پيشبيني شده و تمام امور جاري كشور بر اساس اين سند مالي شكل ميگيرد. اين سند از سوي دولت به مجلس پيشنهاد و مجلس پس از بررسي و تصويب براي اجرا به دولت ارسال ميكند.اما يكي از مسائل و موضوعاتي كه در سالهاي اخير باعث چالش و اختلاف دولت و مجلس بوده، بحث بودجه ساليانه كشور بوده است و اين موضوع بارها در سخنان رئيس قوه مجريه و مقننه و نمايندگان هر دو قوه بيان شده است. اين در حالي است كه اساس اقتصاد كشور، بودجهريزي مناسب پايهگذاري شده است و بودجهريزي درست و اصولي ميتواند مسير توسعه كشور را هموار سازد. در اكثر كشورهاي توسعه يافته يكي از مسائل مهمي كه در اقتصاد آنها ديده ميشود سيستم خوب برنامهريزي بودجه است كه براساس استانداردهاي روز انجام ميشود و در نهايت اين بودجهريزي باعث ميشود كه بودجه كشور در جهت توسعه و پيشرفت هزينه شود و در نهايت توسعه كشور را به دنبال دارد. اما از مهمترين مشكلات بودجهبندي كشور در سالهاي اخير چند موضوع مهم بوده كه دولت و مجلس هر دو در اين مشكلات نقش داشته و تاكنون اين مشكلات حل نشده و در بودجه امسال نيز ديده ميشود كه در اين جا به مهمترين اين مشكلات اشاره ميكنيم:1 – تأخير در اعلام بودجه: طبق قانون دولت موظف است كه هر ساله در زمان مشخص و معين بودجه را به مجلس اعلام كند و مجلس نيز در مدت زمان مشخصي بايد بودجه را بررسي و در نهايت تصويب و براي اجرا به دولت اعلام كند كه اين موضوع در عمل رعايت نميشود و در زمان مشخص دولت بودجه را اعلام نميكند و مجلس نيز در زمان مشخص بودجه را بررسي نميكند و در عمل اين موضوع باعث تأخير در اجرايي شدن بودجه ميشود.2- تخصيص در بودجهريزي: متأسفانه بعضي دستگاهها و نهادها كه در امر بودجهبندي كشور دخالت دارند تخصص كافي در امر مهم بودجهبندي ندارند و بيشتر براساس روند گذشته و بعضي آمارها و مستندات غير كاربردي است و همين باعث ميشود كه هر ساله مشكلاتي در بودجهبندي كشور داشته باشيم و اين نگاه تخصصي بايد در بودجه حاكم باشد و ديده شود.3- اولويتبندي: يكي از مشكلات اساسي در موضوع بودجه عدم توجه به اولويتها ميباشد. متأسفانه در بودجه، اولويتها به خوبي ديده نميشود و گاهي وقتها گفته ميشود كه به علت نفوذ فلان مسؤول يا نماينده بودجه يك استان زياد در نظر گرفته شده و بعضي استانها نيز از بودجه كافي و مناسب برخودار نميشوند.بودجهبندي بايد براساس رعايت اولويتها باشد، يعني استانها بايد براساس توسعه يافتگي از بودجه برخوردار شوند و بودجه عمراني به استانهاي كمتر توسعه يافته بيشتر اختصاص پيدا كند تا روند توسعه پايدار به خوبي طي شود و ناعدالتي در بودجه به كمترين حد برسد.4- نقش دولت در بودجه: دولت كه وظيفه اصلي اجرا و عملياتي كردن بودجه را بر عهده دارد بايد سعي كند در زمان مشخص بودجه را به مجلس ارسال كند. دولت بايد در بودجهبندي كشور اولويتبندي و نگاه تخصصي را رعايت كند و از طرفي در ماههاي ابتداي سال بودجه را به دستگاهها ارائه كند.5- نقش مجلس در بودجه: يكي از اشكالاتي كه به مجلس در موضوع بودجه سالانه كشور گرفته ميشود اين است كه مجلس تغييرات زيادي در بودجه انجام مي دهد و از جمله در بودجه سال گذشته ميزان اعتبارات عمراني مجلس و بعضي نهادها را چهل درصد افزايش دادهاند كه اين چندان مناسب نبوده و مشكلاتي را به وجود آورده است و البته نگاه كارشناسانه مجلس در تصويب بودجه مناسب بر كسي پوشيده نيست، ولي به صورت كلي بايد تغييرات كارشناسي شده و در نهايت در جهت توسعه كشور باشد و محدوديتهاي دولت به عنوان مجري و مسؤول اجراي طرحها در نظر گرفته شود كه اميدواريم در بودجه امسال شاهد چنين مشكلاتي از سوي دولت و مجلس نباشيم.واقعيت اين است كه هم اكنون مشكلات زيادي در بخش بودجه وجود دارد و اكثر دستگاهها با مشكل اعتبارات مواجه هستند؛ مثلاً بودجه عمراني در ابتداي سال تخصيص پيدا نميكند و مشكلات جوي باعث ميشود كه عملاً اقدامات اجرايي در جهت عمليات اجرايي پروژهها در زمان مناسب خود شكل نگيرد و مشكلاتي براي كشور به وجود آيد كه به نظر ميرسد با تعامل مجلس و دولت بعضي از اين مشكلات از بين خواهد رفت.